ATP là gì, chúng ta có cần tới ATP hay ko, tập fitness center cần lưu ý gì để duy trì lượng ATP trong cơ thể ổn định.
Định nghĩa ATP là gì ?
ATP là 1 nguồn năng lượng cần thiết cho cơ bắp và những tế bào hoạt động 1 bí quyết bình thường. Đây là 1 hợp chất giàu năng lượng chuyển hóa sinh dọc để giúp phục hồi và dùng năng lượng hiệu quả.
Lúc thủy phân ATP sẽ tạo thành ADP (Andenozin Diphotphat) và 1 nhóm Photphat vô cơ cùng đấy giải phóng 12K calo năng lượng tự động do.
Dự trữ ATP trong 1 bó cơ ko nhiều, để có cơ nhiều ngày dài ATP luôn buộc phải được phục hồi toàn bộ. Năng lượng dùng để phục hồi ATP bằng bí quyết phân giải nhiều chất khác nhau: tinh bột, protein, chất béo.
Trong cơ thể, ATP được tổng hợp bằng 2 con đường khác nhau:
– Ko có sự tham dự của oxy gọi là quy trình yếm khí.
– Có sự tham dự của oxy gọi là quy trình hiếu khí.
Để tái tạo ATP có 3 hệ thống (hệ năng lượng) khiến việc:
- Hệ photphagen
- Hệ lactic
- Hệ oxy
Trong đấy hệ photphagen và hệ lactic là hệ yếm khí, hệ oxy là hệ hiếu khí. Cha hệ trên khác nhau về:
+ Cơ chất: chất sinh ra năng lượng.
+ Dung lượng: là số lượng cao nhất} có thể phân phối.
+ Công suất: là nguồn năng lượng cao nhất} có thể phân phối trong 1 khoảng thời kì nhất định.
Mức độ tham dự của 3 hệ năng lượng trên phụ thuộc vào: công suất và thời kì co cơ, điều kiện hoạt động của cơ và mức độ phân phối oxy cho cơ thể.
Hệ năng lượng PHOSPHAGEN
Lượng ATP tiêu hao trong co cơ có thể tái tổng hợp nhờ có vào creatine chứa trong cơ (creatine photphat) vì thế hệ năng lượng này còn có 1 tên gọi khác là ATP-CP. Chúng ta ko đi sâu vào bí quyết mà những hệ năng lượng thực hành trong tế bào để cho bài viết đơn giản dễ hiểu hơn.
Phosphagen là hệ năng lượng phân phối nhanh nhất cho cơ thể. Nó được dùng trong giai đoạn đầu của những hoạt động cơ bắp. Hệ phosphagen có công suất lớn nhất, gấp 3 lần hệ lactic, gấp 4 lần hệ oxy. Do đấy, hệ Phospahgen có vai trò chủ yếu trong việc phân phối năng lượng cho những hoạt động có công suất cao nhất}: chạy ngắn, ném, đẩy, nhảy … Việc phân phối năng lượng bằng hệ này cực kì ngắn (ko quá 12s) do đấy đối có những hoạt động nhiều ngày hơn thì nhu cầu sự tham dự của những hệ năng lượng khác.
Hệ LACTIC
Trong những hoạt động tương đối dài hơn thì cơ thể dùng năng lượng để tái tổng hợp ATP và CP bằng bí quyết phân giải yếm khí đường glucose. Phản ứng sẽ sinh ra axit lactic gây độc hại mệt mỏi cơ. Do đấy hệ năng lượng này có tên là hệ Lactic.
Cơ chất của hệ năng lượng này là glycogen dự trữ trong cơ, glucose trong máu chuyển vào cơ, và glucose từ gan vận tải vào máu.
Hệ năng lượng này có công suất bé hơn hệ Phosphagen (bé hơn 3 lần hệ phosphagen và lớn hơn 1.5 lần hệ oxy)
Trong hoạt động cao nhất}, sự phân giải glycogen yếm khí cũng chỉ xảy ra ko quá 25% lượng glycogen dự trữ. Do vậy dung lượng của hệ năng lượng lactin cũng ko lớn nhiều.
Hệ năng lượng này khởi đầu hoạt động ngay từ lúc co cơ nhưng đạt công suất lớn nhất sau 30-40s. Do đấy hệ lactic có vai trò quyết định trong việc phân phối năng lượng cho những hoạt động kéo dài từ 20s tới vài phút.
Trong hoạt động của hệ lactic, lượng glycongen trong cơ và trong gan ko bao giờ được dùng tới mức cạn kiệt. Năng lượng hệ lactic hạn chế ko buộc phải do trữ lượng glycogen ít mà là do axit lactic sinh ra đã ức chế những males phân giải glycogen.
Hệ năng lượng Oxy
Trong những hoạt động cơ bắp có công suất ko lớn kéo dài và được phân phối oxy toàn bộ, tức là trong hoạt động ưa khí, cơ thể dùng phản ứng oxy hóa những chất dinh dưỡng như: đường, protein và chất béo để phân phối năng lượng cho cơ thể hoạt động. Hệ năng lượng này được gọi là hệ oxy hóa.
Hệ năng lượng oxy hóa này dùng 2 chất chính đấy là: đường và chất béo để phân phối năng lượng cho hoạt động co cơ. 2 chất này khác nhau rõ rệt về công suất cũng như dung lượng.
Oxy hóa đường: xảy ra giống như thủy phân glucose trong hệ lactic. Do quy trình này có oxy nên axit lactic sinh ra sẽ tiếp tục bị oxy hóa thành CO2 và nước.
Dung lượng của hệ oxy hóa đường phụ thuộc vào trữ lượng glycogen tại cơ và gan và khả năng tái tạo glucose từ những chất khác (axit lactic, axit amin, axit pyruvic …) của gan có dung lượng lớn.
Trong lúc đấy sự phân giải ưa khí chất béo sẽ sinh ra nhiều năng lượng hơn oxy hóa đường. Do mỡ trong cơ thể có trữ lượng siêu lớn (trung bình từ 10%-30% khối lượng cơ thể) đủ năng lượng cho cơ thể có thể hoạt động liên tục hàng chục ngày.
Tỷ lệ đường và mỡ bị oxy hóa bị phụ thuộc vào công suất của hoạt động ưa khí. Công suất càng lớn thì sẽ oxy hóa đường nhiều, công suất bé thì sẽ oxy hóa mỡ nhiều.
