Chỉ số P/E là gì?
Chỉ số P/E (viết tắt của chỉ số Worth lớn Incomes ratio) là chỉ số đánh giá mối quan hệ giữa giá thị trường của cổ phiếu (Worth) và thu nhập trên 1 cổ phiếu (EPS).
Công thức tính chỉ số P/E:
P/E = Giá thị trường của cổ phiếu (Worth)/Thu nhập trên 1 cổ phiếu (EPS)
Chỉ số P/E là 1 chỉ số quan yếu được dùng trong định giá cổ phiếu.
Ý nghĩa của chỉ số P/E
Chỉ số P/E mô tả mức giá mà bạn sẵn sàng bỏ ra cho 1 đồng lợi nhuận thu được từ cổ phiếu.
Hay, bạn sẵn sàng trả giá bao nhiêu cho cổ phiếu của 1 công ty dựa trên lợi nhuận (thu nhập) của công ty ấy.
Thí dụ:
CTCP Thế giới di động (Mã: MWG) hiện có P/E bằng 12,57.
Điều ấy nghĩa là…
Nhà đầu tư chấp nhận bỏ ra 12,57 đồng để đổi lấy 1 đồng lợi nhuận từ MWG.
Bí quyết tính chỉ số P/E
Để tính chỉ số P/E của công ty, bạn cần xác định 2 khía cạnh cấu thành nên chỉ số. Đấy là: Worth và EPS.
- Worth là giá thị trường của cổ phiếu.
- EPS là thu nhập (lợi nhuận ròng) của 1 cổ phiếu.
Trong ấy, EPS được coi là biến số quan yếu nhất.
EPS là phần lợi nhuận mà công ty phân bổ cho từng cổ phần đang lưu hành trên thị trường. Nó mô tả khả năng tạo ra lợi nhuận của công ty.
EPS = (Lợi nhuận sau thuế – Cổ tức ưu đãi) / Số lượng cổ phiếu thường đang lưu hành
Trong việc tính toán EPS, sẽ chính xác hơn ví dụ bạn dùng Số lượng cổ phiếu lưu hành bình quân trong kỳ.
Tuy nhiên, để đơn giản hóa, chúng ta thường dùng số cổ phiếu lưu hành vào thời điểm cuối kỳ.
Tìm hiểu thêm: Chỉ số EPS là gì? Bí quyết tính chỉ số EPS (CHUẨN)
Thí dụ phương pháp tính chỉ số P/E 5 2019 của NT2
Để tính chỉ số P/E 5 2019 của CTCP Điện lực dầu khí Nhơn Trạch 2 (Mã: NT2)
- Bước 1: Tìm chỉ tiêu EPS (hay Lãi cơ bản trên cổ phiếu) trên Báo cáo kết quả buôn bán của NT2.
Báo cáo tài chính của gần như những công ty đều sẽ phân phối số EPS.
Trong trường hợp công ty ko đưa EPS vào báo cáo của họ (vì điều này ko nên})…
…bạn vẫn hoàn toàn có thể tự động mình tính toán bằng công thức tôi đã nêu trên trên.
- Bước 2: Xác định Giá thị trường trường (Worth)
Về mức giá thị trường, con số này khá dễ lấy, hãy xem Lịch sử giá thanh toán của cổ phiếu NT2.
Trên đây, tôi sẽ lấy mức giá đóng cửa tại phiên cuối cùng của 5 2019 (tức tại ngày 31/12/2019). Giá cổ phiếu của NT2 lúc ấy là 21.650 đồng/cổ phiếu
- Bước 3: Tính toán chỉ số P/E 5 2019
Lấy Giá thị trường chia cho EPS, ta sẽ tính được chỉ số P/E của NT2 trong 5 2019 bằng 8.5 (= 21.650 / 2.540).
Xem nhanh chỉ số P/E
Hiện nay có khá nhiều trang net tính sẵn chỉ số P/E như Cafef, Vietstock,…
Thí dụ GoValue đang xem nhanh chỉ số P/E của NT2 trên Cafef…
Như bạn thấy, tại thời điểm 21/12/2020, P/E của NT2 đang là 10.76 lần
Chỉ số P/E như thế nào là phải chăng?
Xem video chỉ dẫn chi tiết về những dùng chỉ số P/E của GoValue:
Thông thường, chỉ số P/E cao mô tả sự kỳ vọng của nhà đầu tư về việc nâng cao trưởng thu nhập từ cổ phiếu ấy sẽ cao hơn trong tương lai.
Những nhà đầu tư chuyên nghiệp thường sẵn sàng trả 1 mức “premium” cho những công ty hàng đầu. Vì thế mà những công ty này có chỉ số P/E siêu cao.
Chỉ số P/E cao
Thí dụ tiêu biểu nhất có lẽ nên nói tới cổ phiếu Amazon của vị tỷ phú giàu nhất hành tinh Jeff Bezos. Đơn vị này chưa từng trả 1 đồng cổ tức cho cổ đông từ lúc niêm yết và mức P/E hiện tại là 91,42, trong lúc sàn Nasdaq nơi doanh nghiệp này niêm yết chỉ có mức P/E xấp xỉ 19.
Tuy nhiên, điều này ko nên lúc nào cũng đúng…
Chỉ số P/E cao đôi lúc là trình bày việc công ty buôn bán kém hiệu quả (những chỉ số tài chính sẽ chỉ ra điều này rõ ràng hơn), làm cho EPS thấp (thậm chí = 0) nên chỉ số P/E new cao.
Chỉ số P/E thấp
Có siêu nhiều nguyên nhân để công ty có chỉ số P/E thấp trên 1 thời điểm.
Có thể công ty hoạt động hiệu quả hơn so có thời kì trước. Vì thế, lợi nhuận trên 1 cổ phần (EPS) nâng cao lên, làm cho cho P/E thấp. Trong trường hợp này có thể nói cổ phiếu đang bị định giá thấp và là thời cơ để chúng ta sắm vào.
Tuy nhiên, P/E thấp có thể do công ty thu được lợi nhuận bất thường (từ thanh lý tài sản, hay bán doanh nghiệp con,…). Nhưng khoản lợi nhuận này sẽ ko bền vững. Chúng ko tới từ hoạt động buôn bán cốt lõi và ko lặp lại trong tương lai.
Hoặc do những cổ đông hiện hữu, họ ko còn thấy khả năng vươn lên là của công ty, nên quyết định bán chốt lời. Khiến cho giá cổ phiếu giảm. Dẫn tới P/E thấp.
Có những trường hợp này, chỉ số P/E trên mức thấp có thể sẽ duy trì trong 1 khoảng thời kì, nhưng có lẽ cổ phiếu ấy ko được coi là rẻ, bởi triển vọng vươn lên là của công ty ko còn tươi sáng.
Chỉ số P/E phải chăng là…
Như đã phân tách trên trên
Thực khó để bảo rằng chỉ số P/E nào ấy là phải chăng và phải chăng như thế nào…
Chỉ số P/E hiện tại cao hay thấp ko có nhiều ý nghĩa ví dụ đứng 1 mình. Nó cần được đem ra so sánh có P/E toàn ngành cũng như có tốc độ nâng cao trưởng lợi nhuận và thu nhập dự kiến của doanh nghiệp.
Thí dụ minh họa về chỉ số P/E
Dưới đây là những thí dụ về chỉ số P/E…
Chỉ số P/E của VNM
P/E của CTCP Sữa Việt Nam (Mã: VNM) luôn duy trì trên mức cao trong những 5 qua. Thậm chí còn cao hơn trung bình toàn thị trường.
Thực tế cũng đã chứng minh, sắm cổ phiếu VNM có P/E cao là 1 sự lựa chọn đúng đắn. Giá cổ phiếu VNM liên tục nâng cao nói từ lúc niêm yết.
Như vậy, ý nghĩa chỉ số P/E cao của VNM là: Triển vọng của VNM trong tương lai siêu phải chăng. Vì thế nhà đầu tư sẵn sàng trả tới 30 đồng cho 1 đồng lợi nhuận của VNM.
Chỉ số P/E của ROS
Hiện chỉ số P/E của CTCP Xây dựng FLC Faros (Mã: ROS) là 94,57.
Cũng cao đấy chứ nhỉ! Thậm chí còn gấp 3 lần mức P/E của VNM.
Đừng vội mừng…
P/E = 94, nghĩa là bạn sẽ nên đợi sắp 1 thế kỷ new có thể thu hồi vốn, hoặc…
…bạn đang tin tưởng rằng, trong tương lai ROS sẽ là 1 “Amazon” thứ 2.
Vốn dĩ, chỉ số P/E của ROS cao như vậy là do EPS của công ty quá thấp, chỉ khoảng 340 đồng/CP, trong lúc giá cổ phiếu sắp 32.000 đồng
Bạn vững chắc hẳn sẽ nhận ra ROS trong trường hợp này: vượt siêu xa so có giá trị thực.
Ví dụ nắm giữ ROS nhiều ngày dài…
Tôi tin rằng, bạn sẽ sớm phát triển thành David Copperfield thứ 2, 1 ảo thuật gia có khả năng biến “Tiền vàng thành giấy lộn”.
Nên cân nhắc lúc đầu tư vào những cổ phiếu có P/E hơn “nửa đời người”
Chỉ số P/E của QNS
CTCP Đường Quảng Ngãi (Mã: QNS) hiện đang thanh toán có mức P/E là 9.x
Thậm chí mức P/E này còn thấp hơn chính nó trong quá khứ.
Nguyên nhân mà QNS hiện đang bị định giá thấp như vậy là vì…
Thị trường hiện đang có những đánh giá khá tiêu cực về khả năng nâng cao trưởng và thị phần trên cả 2 mảng buôn bán chính (mảng Sữa đậu nành và mảng Đường) của QNS.
Bạn có thể xem thêm chỉ số P/E của từng mã cổ phiếu được so sánh có ngành trên Nền móng nghiên cứu cổ phiếu do GoValue vươn lên là.
Dành riêng cho độc giả của GoValue. Trải nghiệm Nền móng nghiên cứu cổ phiếu new nhất do GoValue vươn lên là. Đăng ký để dùng thử phiên bản MIỄN PHÍ tại đây!
Ưu, nhược điểm của phương pháp P/E
Chỉ số P/E có siêu nhiều ưu điểm như:
Đơn giản
Chỉ cần vài bước đơn giản, bạn có thể dễ dàng tính được chỉ số P/E của công ty.
Do ấy chỉ số này được siêu nhiều nhà đầu tư new tham dự thị trường dùng.
Hiệu quả
Chỉ số P/E vừa phản ánh kết quả hoạt động của doanh nghiệp (EPS) và tâm lý thị trường (Worth), do ấy đây là chỉ số tuyệt vời để định giá đơn giản công ty.
Theo ấy, cổ phiếu có thể nâng cao giá trong tương lai lúc EPS nâng cao (P/E ko đổi) hoặc mức lúc vọng của nhà đầu tư có cổ phiếu nâng cao (P/E nâng cao).
Thước đo tâm lý hiệu quả
Ko chỉ là chỉ số định giá của công ty, do chỉ số VNINDEX được lấy theo tỷ trọng (weighted) của những cổ phiếu sàn nên bạn hoàn toàn có thể tính được chỉ số P/E của toàn thị trường.
Theo ấy thời điểm 5 2018 lúc tâm lý đám đông quá hưng phấn (trong lúc EPS của công ty chưa kịp nâng cao), chỉ số P/E của toàn thị trường sau khoản thời gian vượt 22 lần đã điều chỉnh xuống mức 17.5 lần.
Bạn có thể vẽ chỉ số P/E của công ty (thị trường) trong lịch sử khoảng 10 5 để xem công ty (thị trường) đang đắt hay rẻ so có chính nó.
Nhược nhiểm của chỉ số P/E:
P/E âm
Lúc công ty hoạt động thiếu hiệu quả và xảy ra quạt (dẫn tới EPS âm) thì chỉ số P/E của công ty ấy sẽ ko dùng được.
Chất lượng của EPS
Do EPS được tính dựa trên lợi nhuận của công ty nên sẽ vô cùng thiếu xót ví dụ bạn chưa đánh giá lợi nhuận của công ty có bền vững ko?
Siêu nhiều trường hợp công ty dùng những nghiệp vụ kế toán để điều chỉnh hợp nhuận nâng cao (giảm) đột biến, dùng cho lợi ích của họ.
Nghịch đảo chỉ số P/E
1 số nhà đầu tư ko dùng chỉ số P/E đơn giản mà họ thích dùng nghịch đảo của chỉ số P/E hơn…
Chỉ số P/E cho bạn biết, mất bao nhiêu 5 để công ty tìm kiếm đủ tiền trả cho thị giá hiện tại của cổ phiếu.
Thí dụ P/E của cổ phiếu NT2 5 2019 là 8,5 lần, có nghĩa là công ty sẽ mất 8,5 5 hoạt động để trả đủ thị giá hiện tại 21,650 đồng/cổ phiếu.
Ngược lại, EPS/Worth hay còn được gọi là Incomes Yield cho bạn biết mức lợi tức mà công ty tìm kiếm được trong 5 hiện tại.
Thí dụ: E/P của cổ phiếu NT2 = 1/8,5 = 11,76%.
Điều này có nghĩa rằng, ví dụ bạn sắm NT2 có giá 21,650 đồng/cổ phiếu, từng 5 công ty sẽ mang trong mình lại mức lợi tức khoảng 11,76%.
Có tư phương pháp là 1 cổ đông, bạn thường mong muốn công ty mình đầu tư có mức lợi tức lớn hơn hoặc bằng có Chi chi phí dùng vốn chủ sở hữu của công ty.
Backside strains?
Từ 3 thí dụ trên, bạn có thể thấy rằng:
- Đánh giá chỉ P/E bao nhiêu là phải chăng, là hợp lý ko hề đơn giản. Chúng ko nên những con số khô cứng, mà còn phụ thuộc vào nhiều khía cạnh khác.
- Nên so sánh có P/E của những công ty cùng ngành và P/E của chính công ty ấy trong quá khứ để biết được cổ phiếu ấy hiện tại đang “đắt” hay “rẻ”.
- Ko nên coi chỉ số P/E là nhân tố chính để quyết định sắm hay bán cổ phiếu.
Bonus – Định giá theo phương pháp Absolute PE
Chỉ số P/E cũng là 1 trong những công cụ được dùng để định giá cổ phiếu.
Phương pháp P/E mà mọi người hay ứng dụng…
Thông thường, nhà đầu tư và gần như những CTCK sẽ ứng dụng chỉ số P/E để xác định giá trị công ty theo phương pháp sau:
- Bước 1: So sánh chỉ số P/E của công ty có những đối thủ khó khăn} (trong nước và khu vực).
- Bước 2: Ví dụ chỉ số P/E trung bình ngành (lấy từ đối thủ khó khăn}) cao hơn P/E hiện tại của cổ phiếu. Họ sẽ dùng chỉ số P/E trung bình ngành (có điều chỉnh) làm cho hệ số nhân để hài hòa có mức EPS đã dự phóng.
- Bước 3: Kết quả của phép nhân giữa P/E (ngành) và EPS (dự phóng) là giá trị (tuyệt đối) của cổ phiếu ấy.
Tuy nhiên…
Nhược điểm của phương pháp tính trên là bạn siêu dễ bị cuốn vào những “con sóng ảo”.
Vì ví dụ thị trường đang bị đẩy lên quá cao, việc dùng chỉ số P/E của những công ty cùng ngành sẽ ko chính xác.
Bên cạnh ra, việc so sánh tương đối có những công ty khác dễ đem tới 1 tư duy “chệch” vì cấu trúc vốn của từng công ty là khác nhau, mức độ rủi ro cũng như lợi thế khó khăn} của công ty cũng khác nhau.
Vì vậy, trên phần này, tôi sẽ giới thiệu tới bạn 1 phương pháp định giá khác cũng dựa trên chỉ số P/E.
Phương pháp định giá này khá đơn giản, dễ ứng dụng, nhưng lại vô cùng hiệu quả. Đây cũng chính là 1 trong những phương pháp đang được GoValue dùng trong định giá công ty.
Đấy chính là…
Phương pháp Absolute PE
Định giá theo Absolute PE được thực hành theo 1 phương pháp hoàn toàn khác, dựa trên giá trị nội tại của công ty.
Mô hình sẽ xác định giá trị của 1 cổ phiếu dựa trên 5 khía cạnh chính:
- Tốc độ nâng cao trưởng lợi nhuận
- Mức tỷ suất cổ tức
- Rủi ro buôn bán
- Rủi ro tài chính
- Sự ổn định trong việc ước lượng lợi nhuận
Như vậy, muốn ứng dụng thành công phương pháp này thì bạn sẽ nên thực sự hiểu rõ cấu trúc, hoạt động buôn bán, đồng thời xác định được những khía cạnh rủi ro bên trong công ty.
GoValue đã có hẳn 1 bài viết chỉ dẫn phương pháp ứng dụng phương pháp Absulute PE trong định giá cổ phiếu.
Bạn có thể tìm đọc tại đây: Chỉ dẫn định giá cổ phiếu theo phương pháp Katsenelson Absolute PE.
*****
Ko kể chỉ số P/E, vẫn còn siêu nhiều chỉ số tài chính khác được dùng để đánh giá 1 cổ phiếu.
Bạn có thể tham khảo thêm:
- Chỉ số P/B
- Chỉ số P/S
