Đoạn văn là gì, phương pháp viết đoạn văn | Ôn thi vào lớp 10 môn Ngữ Văn

A. HƯỚNG DẪN CHUNG

I. Thế nào là đoạn văn?

Khái niệm đoạn văn trên trường phổ thông hiện nay được hiểu theo nhiều phương pháp khác nhau:

– Phương pháp hiểu thứ 1 (đoạn ý): Đoạn văn được dùng sở hữu ý nghĩa để chỉ sự phân đoạn nội dung, phân đoạn ý của văn bản. 1 văn bản bao gồm nhiều đoạn văn: Đoạn mở đầu văn bản, những đoạn khai triển văn bản, đoạn kết thúc văn bản. Từng đoạn cần có sự hoàn chỉnh nhất định nào đấy về mặt ý, về mặt nội dung. Nhưng thế nào là 1 nội dung, 1 ý hoàn chỉnh thì ko có tiêu chí để xác định rõ ràng. 1 văn bản, tuỳ theo người đọc cảm nhận mà phân chia ra thành những đoạn, sự phân chia có thể ko thống nhất giữa những người đọc: có người chia theo ý lớn, có người chia theo ý bé. Ý lớn là đoạn bài có 2 hoặc cha ý bé được khai triển từ ý lớn, bao gồm 2 hoặc cha đoạn văn ngắn, từng đoạn ngắn đấy là 1 ý bé, những đoạn này hợp ý sở hữu nhau thành 1 ý lớn; ý bé là ý được khai triển từ ý lớn, về mặt nội dung chỉ triển khai theo 1 phương diện, 1 hướng cụ thể, từng ý bé là 1 đoạn.

Phương pháp hiểu này làm cho cho phương pháp phân đoạn thiếu tính khách quan. Sở hữu phương pháp hiểu này, diện mạo đoạn văn ko được xác định (đoạn văn khởi đầu từ đâu, như thế nào, những câu văn trong đoạn có mối hợp tác sở hữu nhau như thế nào,…) cho nên việc xây dựng đoạn văn trở nên khó khăn, phức tạp, khó luyện tập những thực hiện để trở nên kĩ năng kĩ xảo.

– Phương pháp hiểu thứ 2 (đoạn lời): Đoạn văn được hiểu là sự phân chia văn bản thành những phần bé, hoàn toàn dựa vào dấu hiệu hình thức: 1 đoạn văn bao gồm những câu văn nằm giữa 2 dấu chấm xuống dòng.

Phương pháp hiểu này ngoại trừ tới tiêu chí nội dung, cơ sở ngữ nghĩa của đoạn văn. Sở hữu phương pháp hiểu này, việc luyện tập xây dựng đoạn văn càng trở nên mơ hồ, khó xác định vì đoạn văn ko được xây dựng trên 1 cơ sở chung nào vì hình thức bao giờ cũng cần đi đôi sở hữu nội dung, bao chứa 1 nội dung nhất định và thích hợp sở hữu nội dung mà nó bao chứa.

– Phương pháp hiểu thứ cha (đoạn văn xét thao cả 2 tiêu chí về ý và về lời): Đoạn văn vừa là kết quả của sự phân đoạn văn bản về nội dung ( dựa trên cơ sở logic ngữ nghĩa) vừa là kết quả của sự phân đoạn về hình thức ( dựa trên dấu hiệu hình thức mô tả văn bản).

Về mặt nội dung: đoạn văn là 1 ý hoàn chỉnh trên 1 mức độ nhất định nào đấy về logic ngữ nghĩa, có thể nắm bắt được 1 phương pháp tương đối dễ dàng. Từng đoạn văn trong văn bản diễn đạt 1 ý, những ý có mối liên quan chặt chẽ sở hữu nhau trên cơ sở chung là chủ đề của văn bản. Từng đoạn trong văn bản có 1 vai trò chức năng riêng và được sắp xếp theo 1 trật tự động nhất định: đoạn mở đầu văn bản, những đoạn thân bài của văn bản (những đoạn này triển khai chủ đề của văn bản thành những khía cạch khác nhau), đoạn kết thúc văn bản. Từng đoạn văn bản lúc tách ra vẫn có tính độc lập tương đối của nó: nội dung của đoạn tương đối hoàn chỉnh, hình thức của đoạn có 1 kết cấu nhất định.

Về mặt hình thức: đoạn văn luôn luôn hoàn chỉnh. Sự hoàn chỉnh đấy mô tả trên những điểm sau: từng đoạn văn bao gồm 1 số câu văn nằm giữa 2 dấu chấm xuống dòng, có hợp tác sở hữu nhau về mặt hình thức, mô tả bằng những phép hợp tác; từng đoạn văn lúc mở đầu, chữ loại đầu đoạn bao giờ cũng được viết hoa và viết lùi vào so sở hữu những dòng chữ khác trong đoạn.

Đây là phương pháp hiểu hợp lí, thoả đáng hơn cả giúp người đọc nhận diện đoạn văn trong văn bản 1 phương pháp nhanh chóng, tiện lợi đồng thời giúp người viết thiết lập văn bản bằng phương pháp xây dựng từng đoạn văn được rõ ràng, rành nguồn.

Dí dụ về đoạn văn:

“Vì ông lão yêu làng tha thiết nên vô cùng căm uất lúc nghe tin dân làng theo giặc(1). 2 tình cảm tưởng chừng mâu thuẫn đó đã dẫn tới 1 sự xung đột nội tâm dữ dội( 2). Ông 2 dứt khoát lựa chọn theo phương pháp của ông: Làng thì yêu thực, nhưng làng theo Tây mất rồi thì cần thù( 3). Đây là 1 nét new trong tình cảm của người nông dân thời kì đánh Pháp(4). Tình cảm yêu nước rộng lớn hơn đã bao trùm lên tình cảm đối sở hữu làng quê(5). Dù đã xác định như thế, nhưng ông 2 vẫn ko thể dứt bỏ tình yêu đối sở hữu quê hương; vì thế mà ông xót xa cay đắng”(6).

Về nội dung:

– Chủ đề của đoạn văn trên là: tâm trạng mâu thuẫn của ông 2 lúc nghe tin làng mình theo giặc. Chủ đề này tập trung khái quát trên câu 1, 2.

– Đoạn văn trên có cha phần:

+ Câu 1, 2 là phần mở đoạn. Phần này chứa đựng ý khái quát của cả đoạn văn, gọi là câu chủ đề. Câu chủ đề có thể là 1 hoặc 2 câu văn.

+ Câu 3,4,5 là phần thân đoạn. Phần này triển khai đoạn văn, từng câu văn đề cập tới 1 mô tả cụ thể của chủ đề, liên quan tới chủ đề của đoạn văn.

+ Câu 6 là phần kết đoạn. Phần này khắc sâu chủ đề của đoạn văn.

– Đây là đoạn văn có kết cấu toàn bộ cả cha phần: mở đoạn, thân đoạn và kết đoạn. Lúc viết đoạn văn, ko cần bao giờ cũng nhất thiết có đủ cha phần như vậy. Dí dụ: Đoạn quy nạp, câu mở đầu đoạn ko chứa đựng ý khái quát mà là câu cuối cùng; đoạn diễn dịch, câu cuối cùng kết thúc đoạn ko chưa đựng ý khái quát, chủ đề đã được nêu rõ trên câu mở đoạn.

Về hình thức:

– Đoạn văn trên được tạo thành bằng 6 câu văn được hợp tác sở hữu nhau bằng những phép hợp tác hình thức: phép thế, phép lặp.

– Đoạn văn trên được viết giữa 2 dấu chấm xuống dòng, chữ loại đầu đoạn được viết lùi vào 1 chữ và viết hoa.

II. 1 số kiểu đoạn văn thường gặp.

Trong văn bản, nhất là văn nghị luận, ta thường gặp những đoạn văn có kết cấu phổ thông}: quy nạp, diễn dịch, tổng phân hợp; xung quanh đấy là đoạn văn có kết cấu so sánh, nhân quả, vấn đáp, đòn bẩy, nêu giả thiết, hỗn tạp,…

1. Đoạn diễn dịch.

Đoạn diễn dịch là 1 đoạn văn trong đấy câu chủ đề mang trong mình ý nghĩa khái quát đứng trên đầu đoạn, những câu còn lại triển khai ý tưởng chủ đề, mang trong mình ý nghĩa minh hoạ, cụ thể. Những câu triển khai được thực hành bằng những thực hiện giải thích, chứng minh, phân tách, bình luận; có thể kèm những nhận xét, đánh giá và bộc lộ sự cảm nhận của người viết.

Dí dụ: Đoạn văn diễn dịch, nội dung nói về cá tính sáng tạo trong sáng tác thơ:

“Sáng tác thơ là 1 công việc siêu đặc biệt, siêu khó khăn, đòi hỏi người nghệ sĩ cần hình thành 1 cá tính sáng tạo(1).Tuy vậy, theo Xuân Diệu – tuyệt nhiên ko nên thổi phồng loại cá biệt, loại độc đáo đó lên 1 phương pháp quá đáng(2). Điêù đó ko hợp sở hữu thơ và ko cần phẩm chất của người khiến thơ chân chính(3). Hãy sáng tác thơ 1 phương pháp tự động nhiên, bình dị, cần đấu tranh để cải thiện loại việc tự động sáng tạo đó ko trở nên anh hùng chủ nghĩa(4) .Trong lúc sáng tác nhà thơ ko thể cứ chăm chăm: mình cần ghi dấu ấn của mình vào trong bài thơ này, tập thơ nọ(5). Chính trong quy trình lao động dồn toàn tâm toàn ý bằng sự xúc cảm tràn đầy, có thể nhà thơ sẽ tạo ra được bản sắc biệt lập 1 phương pháp tự động nhiên, nhà thơ sẽ mô tả được loại cá biệt của mình trong những giây phút cầm bút”(6)..

Mô hình đoạn văn: Câu 1 là câu mở đoạn, mang trong mình ý chính của đoạn gọi là câu chủ đề. 4 câu còn lại là những câu triển khai khiến rõ ý của câu chủ đề. Đây là đoạn văn giải thích có kết cấu diễn dịch.

2. Đoạn quy nạp.

Đoạn văn quy nạp là đoạn văn được trình bày đi từ những ý chi tiết, cụ thể nhằm hướng tới ý khái quát nằm trên cuối đoạn. Những câu trên được trình bày bằng thực hiện minh hoạ, lập luận, cảm nhận và rút ra nhận xét, đánh giá chung.

Dí dụ: Đoạn văn quy nạp, nội dung nói về đoạn kết bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu.

Chính Hữu khép lại bài thơ bằng 1 hình tượng thơ:

Đêm nay rừng hoang sương muối Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới Đầu súng trăng treo(1).

Đêm khuya chờ giặc tới, trăng đã xế ngang tầm súng(2). Bất chợt chiến sĩ ta có 1 tìm ra thú vị: Đầu súng trăng treo(3). Câu thơ như 1 tiếng reo vui hồn nhiên mà chứa đựng đầy ý nghĩa(4). Trong sự tương phản giữa súng và trăng, người đọc vẫn tìm ra được sự gắn bó sắp gũi(5). Súng tượng trưng cho tinh thần quyết chiến quyết thắng kẻ thù xâm lược(6). Trăng tượng trưng cho cuộc sống thanh bình, yên vui(7). Khẩu súng và vầng trăng là hình tượng sóng đôi trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam bất khuất và hào hoa muôn thuở(8). Chất hiện thực nghiệt ngã và lãng mạn bay bổng đã hoà quyện lẫn nhau tạo nên hình tượng thơ để đời(9).”

Mô hình đoạn văn: 8 câu đầu triển khai phân tách hình tượng thơ trong đoạn cuối bài thơ “Đồng chí”, từ đấy khái quát vấn đề trong câu cuối – câu chủ đề, mô tả ý chính của đoạn: đánh giá về hình tượng thơ. Đây là đoạn văn phân tách có kết cấu quy nạp.

3. Đoạn tổng phân hợp.

Đoạn văn tổng phân hợp là đoạn văn phối hợp diễn dịch sở hữu quy nạp. Câu mở đoạn nêu ý khái quát bậc 1, những câu tiếp theo khai triển ý khái quát, câu kết đoạn là ý khái quát bậc 2 mang trong mình tính chất nâng cao, mở rộng. Những câu khai triển được thực hành bằng thực hiện giải thích, chứng minh, phân tách, bình luận, nhận xét hoặc nêu cảm tưởng, để từ đấy đề xuất nhận định đối sở hữu chủ đề, tổng hợp lại, khẳng định thêm giá trị của vấn đề.

Dí dụ: Đoạn văn tổng phân hợp, nội dung nói về đạo lí uống nước nhớ nguồn:

“Lòng biết ơn là cơ sở của đạo khiến người(1). Hiện nay trên khắp đất nước ta đang dấy lên phong trào đền ơn đáp nghĩa đối sở hữu thương binh, liệt sĩ, những bà mẹ anh hùng, những gia đình có công sở hữu phương pháp mạng(2). Đảng và Nhà nước cùng toàn dân thực sự để ý, chăm sóc những đối tượng chính sách(3). Thương binh được học nghề, được trợ vốn khiến ăn; những gia đình liệt sĩ, những bà mẹ Việt Nam anh hùng được tặng nhà nghĩa tình, được những cơ quan đoàn thể phụng dưỡng, săn sóc tận tình(4). Rồi những cuộc hành quân về chiến trường xưa tìm hài cốt đồng đội, những nghĩa trang liệt sĩ đẹp đẽ sở hữu đài Tổ quốc ghi công sừng sững, uy nghiêm, luôn nhắc nhở mọi người, mọi thế hệ hãy nhớ ơn những liệt sĩ đã hello sinh anh dũng vì độc lập, tự động do…(5)Ko thể nào nhắc hết những mô tả sinh động, phong phú của đạo lí uống nước nhớ nguồn của dân tộc ta(6). Đạo lí này là ứng dụng vững vàng để xây dựng 1 xã hội thực sự phải chăng đẹp(7).”

Mô hình đoạn văn: Đoạn văn gốm 7 câu:

– Câu đầu (tổng): Nêu lên nhận định khái quát về đạo khiến người, đấy là lòng biết ơn.

– 5 câu tiếp ( phân): Phân tách để chứng minh mô tả của đạo lí uống nước nhớ nguồn.

– Câu cuối (hợp): Khẳng định vai trò của đạo lí uống nước nhớ nguồn đối sở hữu việc xây dựng xã hội.

Đây là đoạn văn chứng minh có kết cấu tổng phân hợp.

4. Đoạn so sánh

a. So sánh tương đồng.

Đoạn so sánh tương đồng là đoạn văn có sự so sánh tương tự động nhau dựa trên 1 ý tưởng: so sánh sở hữu 1 tác giả, 1 đoạn thơ, 1 đoạn văn,… có nội dung tương tự động nội dung đang nói tới.

Dí dụ 1: Đoạn văn so sánh tương đồng, nội dung nói về câu thơ kết trong bài “ Nghe tiếng giã gạo” của Hồ Chí Minh:

Ngày trước tổ tiên ta có câu: “Có công mài sắt có ngày nên kim”(1). Cụ Nguyễn Bá Học, 1 nho sĩ đầu thế kỉ XX cũng viết: “Đường đi ko khó vì ngăn sông phương pháp núi mà khó vì lòng người ngại núi e sông”(2). Sau này, vào đầu những 5 40, giữa bóng tối ngục tù của Tưởng Giới Thạch, nhà thơ Hồ Chí Minh cũng đã đề cập tới tính kiên nhẫn, chấp nhận gian lao qua bài thơ “Nghe tiếng giã gạo”, trong đấy có câu: “Gian nan luyện tập new thành công”(3). Câu thơ mô tả phẩm chất phải chăng đẹp, ý chí của Hồ Chí Minh đồng thời còn là châm ngôn luyện tập cho từng chúng ta(4).

Mô hình đoạn văn: Câu nói của tổ tiên, câu nói của Nguyễn Bá Học (câu 1,2) có nội dung tương đương sở hữu nội dung câu thơ của Hồ Chí Minh (4). Đây là đoạn văn mở bài của đề bài giải thích câu thơ trích trong bài “Nghe tiếng giã gạo” của Hồ Chí Minh có kết cấu so sánh tương đồng.

Dí dụ 2: Đoạn văn so sánh tương đồng, nội dung nói về hình ảnh “vầng trăng” trong bài “Ánh trăng” của Nguyễn Duy:

“ Tuổi thơ Nguyễn Duy gắn bó sở hữu trăng và cả lúc trở nên người lính thì trăng vẫn là người bạn tri kỉ:

“hồi chiến tranh trên rừng vầng trăng thảnh tri kỉ”.(1)

Bằng nghệ thuật nhân hoá, Nguyễn Duy đã khắc hoạ vẻ đẹp nghĩa tình, thuỷ chung của 2 người bạn: trăng và người lính, người lính và trăng(2). Cuộc sống trong rừng thời chiến tranh biết bao gian khổ, khó khăn nhưng trăng vẫn tới sở hữu người lính bằng 1 tình cảm chân thành, nồng hậu, ko chút ngần ngại(3). Trăng tới toả ánh sáng dịu mát cho giấc ngủ người chiến sĩ “Gối khuya ngon giấc bên music trăng nhòm” (Hồ Chí Minh) (4). Trăng tới bên người chiến sĩ cùng chờ giặc tới trong những đêm khuya sương muối: “Đầu súng trăng treo” ( Chính Hữu)(5). Ánh trăng cùng sở hữu người lính qua biết bao 5 tháng gian khổ của đất nước để vượt lên mọi sự tàn phá của quân thù:

“Và vầng trăng, vầng trăng đất nước Vượt qua quầng lửa, mọc lên cao”. ( Phạm Tiến Duật) (6).

Trăng sở hữu người lính trong thơ thực sắp gũi và gắn bó (7). Đặc biệt, trong thơ Nguyễn Duy ánh trăng đã trở nên 1 biểu tượng cao đẹp: “vầng trăng tri kỉ”, “vầng trăng nghĩa tình” (9).

Dí dụ 3: Đoạn văn so sánh tương đồng, nội dung nói về lòng yêu làng, yêu nước của ông 2 trong tác phẩm “Làng” của Kim Lân:

Trong con người ông 2, tình cảm dành cho làng gắn liền sở hữu lòng yêu nước. Tình yêu quê hương là cội nguồn của lòng yêu nước. Đúng như I – li – a Ê – ren – bua, 1 nhà văn Liên Xô cũ đã viết: “ Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những vật tầm thường nhất…Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên tình yêu Tổ quốc”. Sở hữu ông 2, chân lí đó càng đúng hơn bao giờ hết. Từ chỗ yêu con đường làng, yêu những mái nhà ngói,…tình cảm của ông 2 đã tiến dần lên lòng yêu nước mà lòng yêu nước sâu nặng thầm kín đó lại bừng sáng rực rỡ, lung linh trong tâm hồn ông. Tình yêu làng được nâng cao, được vút lên thành đỉnh cao của vẻ đẹp trong nhân vật ông 2 mà Kim Lân tập trung khắc họa, tô đậm rõ nét. Vì yêu nước nên ông 2 căm thù bọn người phản bội đất nước. Lúc nghe tin làng chợ Dầu theo Tây ông đã rít lên: “Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi khiến loại giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này!”. Tiếng rít đó mô tả sự căm giận đang bốc lên ngùn ngụt, mô tả sự dồn nén kìm hãm đã gớm ghê nhiều rồi trong lòng ông. Lời nói đó ẩn chứa biết bao nhiêu oán trách, khinh bỉ, khổ đau. Cũng vì yêu nước mà chiều nào ông cũng tìm tới} phòng thông tin nghe tin tức về cuộc kháng chiến. Ông hả lòng, hả dạ, sung sướng, tự động hào trước những chiến tích anh hùng của mọi người dân trong cả nước. Điều đấy mô tả chân thực tấm lòng ông 2 dành cho đất nước.

b. So sánh tương phản.

Đoạn so sánh tương phản là đoạn văn có sự so sánh trái ngược nhau về nội dung ý tưởng: những hình ảnh thơ văn, phong phương pháp tác giả, hiện thực cuộc sống,…tương phản nhau.

Dí dụ 1: Đoạn văn so sánh tương phản, nội dung nói về việc học hành :

Trong cuộc sống, ko thiếu những người cho rằng cần học tập để trở nên kẻ có tài, có tri thức chuyên nghiệp hơn người trước mà ko hề nghĩ tới việc luyện tập đạo đức, lễ nghĩa vốn là giá trị cao quý nhất trong những giá trị của con người( 1). Những người ý luôn hợm mình, ko chút khiêm tốn, đôi lúc trở nên người vô lễ, có hại cho xã hội(2). Đối sở hữu những người đó, chúng ta cần giúp họ hiểu rõ lời dạy của cổ nhân: “ Tiên học lễ, hậu học văn”( 3).

Mô hình đoạn văn: Ý tưởng của đoạn văn là nói về quan niệm của việc học: học để khiến người. Câu 1,2 nêu nội dung trái ngược sở hữu ý tưởng; câu 3 nêu ý tưởng. Nội dung tương phản sở hữu ý tưởng bao giờ cũng được đề cập trước, tiếp tục dẫn tới nội dung chính của ý tưởng. Đây là đoạn văn mở bài, giải thích câu nói của Khổng Tử “Tiên học lễ, hậu học văn”.

Dí dụ 2: Đoạn văn so sánh tương phản, nội dung nói về phẩm chất của con người new trong “ Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Lengthy:

Thực lòng mà nói, giữa bao lo toan hối hả của cuộc sống thường ngày, có lúc nào ta dành ra được những phút tĩnh lặng của cuộc đời, để lắng nghe nhịp đập bên trong thầm lặng của cuộc sống. Đọc “Lặng lẽ Sa Pa”, ta giật mình bởi những điều Nguyễn Thành Lengthy nói tới mà ta quen nghĩ, quen nhìn hời hợt, nông cạn theo 1 công thức đã có sẵn mà ko chịu đi sâu tìm tòi, tìm ra bản chất bên trong của nó: “ Trong loại lặng lặng của Sa Pa, dưới những dinh thự cũ kĩ của Sa Pa, Sa Pa mà chỉ nghe tên, người ta đã nghĩ tới chuyện nghỉ ngơi, có những con người khiến việc và suy nghĩ” hết mình cho đất nước, cho cuộc sống hôm nay.

5. Đoạn nhân quả.

a. Trình bày nguyên nhân trước, chỉ ra kết quả sau.

Đoạn văn có kết cấu 2 phần, phần trước trình bày nguyên nhân, phần sau trình bày kết quả của sự việc, hiện tượng, vấn đề,…

Dí dụ 1 : Đoạn văn nhân quả, nội dung nói về chi tiết Vũ Nương sống lại dưới thuỷ cung trong “ Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ:

“Câu chuyện lẽ ra chấm hết trên đấy nhưng dân chúng ko chịu nhận loại tình thế đau đớn đó và cố đem 1 nét huyền ảo để an ủi ta(1). Vì thế new có đoạn 2, nhắc chuyện nàng Trương xuống thuỷ cung và sau lại còn gặp mặt chồng 1 lần nữa(2).”

Dí dụ 2: Đoạn văn nhân quả, nội dung nói tới lời khuyên về lòng biết ơn của con loại sở hữu cha mẹ trong 1 bài ca dao:

“Núi Thái Sơn là núi cao nhất, đồ sộ nhất, vững chãi nhất trên Trung Quốc, cũng như tình cha mạnh mẽ, vững chắn chắn(1). Chính người đã dạy dỗ hướng cho ta về lẽ cần và truyền thêm cho ta sức mạnh để bay vào cuộc sống(2). Và thông qua hình tượng nước trong nguồn, dòng nước tinh khiết nhất, mát lành nhất, dạt dào mãi chẳng bao giờ cạn, ta cảm nhận ró được tình yêu của mẹ new thực ngọt ngào, vô tận và trong lành biết bao nhiêu(3). Từ những hình ảnh cụ thể đó mà ta có thể thấy được ý nghĩa trừu tượng về công cha nghĩa mẹ(4). Công ơn đấy, ân nghĩa đấy lớn lớn sâu nặng xiết bao; chính vì vậy mà chỉ có những hình tượng lớn lớn bất diệt của thiên nhiên kì vĩ new sánh bằng(5).Vì thế mà người xưa new khuyên nhủ chúng ta cần khiến tròn chữ hiếu, để bù đắp phần nào nỗi cực nhọc, cay đắng của cha mẹ đã cần trải qua vì ta”(6).

Mô hình đoạn văn: Ý tưởng của đoạn văn là giải thích ý nghĩa câu ca dao. 6 câu trên giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng của hình ảnh trong câu ca dao, nêu nguyên nhân. Câu 6 là kết luận về lời khuyên, nêu kết quả.

b. Chỉ ra kết quả trước, trình bày nguyên nhân sau.

Đoạn văn có kết cấu 2 phần. Phần đầu nêu kết quả, phần sau nêu nguyên nhân.

Dí dụ: Đoạn văn nhân quả, nội dung nói về lòng hiếu nghĩa của Kiều trong lúc lưu lạc:

Chính trong hoàn cảnh lưu lạc quê người của nàng ta new thấy hết được tấm lòng chí hiếu của người con gái đó(1). Nàng biết sẽ còn bao cơn “cát dập sóng vùi” nhưng nàng vẫn chỉ lo canh cánh lo cho cha mẹ thiếu người đỡ đần phụng dưỡng vì 2 em còn “sân hoè đôi chút thơ ngây”(2). 4 câu mà dùng tới 4 điển tích “người tựa cửa”, “quạt nồng ấp lạnh”, “sân lai”, “gốc tử(3)”. Nguyễn Du đã khiến cho nỗi nhớ của Kiều đậm phần trang trọng, thiết tha và có chiều sâu nhưng cũng ko kém phần chân thực(4).

Mô hình đoạn văn: Ý tưởng của đoạn bình về lòng hiếu của Kiều. Câu 1 nêu kết quả, cha câu còn lại nêu nguyên nhân.

6. Đoạn vấn đáp.

Đoạn văn vấn đáp là đoạn văn có kết cấu 2 phần, phần đầu nêu câu hỏi, phần sau trả lời câu hỏi. Nội dung hỏi đáp chính là chủ đề của đoạn văn. Trong kiểu kết cấu này, phần sau có thể để người đọc tự động trả lời.

Dí dụ: Đoạn văn vấn đáp, nội dung nói về loại hồn dân tộc trong bài “Ông đồ” của Vũ Đình Liên:

Cứ đọc kĩ mà xem, sẽ thấy loại xót xa thấm đậm quay cuồng trong câu hỏi cuối: “Những người muôn 5 cũ”, những người đó là những tâm hồn đẹp thanh cao bên câu đối đỏ của ông đồ, hay những ông đồ trên phố phường Hà Nội xưa(1)? Tôi nghĩ là cả 2(2). Thắc mắc của tác giả siêu có lí, và chính vì có lí nên nó thực tàn nhẫn và đau lòng(3). Những loại đẹp cao quý sâu kín, loại đẹp của hồn người Hà Nội, loại đẹp của hồn Việt Nam cứ ngày càng mai 1, càng bị cuộc sống sở hữu những quy tắc siêu thực tế lấn át, chà đạp và xô đẩy sang lề đường để rồi biến mất như ông đồ già kia, và có lẽ sẽ mãi mãi ko còn ví dụ như ko có những Vũ Đình Liên đáng khâm phục(4). “Hồn trên đâu trên thực tế}”(5)? Câu hỏi đó là tiếng chuông cảnh tỉnh người đọc trên mọi thế hệ mọi thời đại, thức dậy những gì sâu xa đã bị lãng quên, chon vùi dưới cuộc sống ồn ào náo nhiệt(6). Làm cho sao để tìm lại loại hồn thanh cao cho từng con người Việt Nam, để khôi phục lại loại hồn cho cả dân tộc, đấy là điều nhà thơ Vũ Đình Liên muốn nhắn gửi chúng ta(7).

Mô hình đoạn văn: Ý tưởng của đoạn văn là giải thích và bình về 2 câu thơ. Phần nêu câu hỏi là câu 1, phần trả lời là câu 2,3,4.

7. Đoạn đòn bẩy.

Đoạn văn có kết cấu đòn bẩy là đoạn văn mở đầu nêu 1 nhận định, dẫn 1 câu chuyện hoặc những đoạn thơ văn có nội dung sắp giống hoặc trái sở hữu ý tưởng (chủ đề của đoạn) tạo thành điểm tựa, khiến cơ sở để phân tách sâu sắc ý tưởng đề ra.

Dí dụ: Đoạn văn đòn bẩy, nội dung nói về 2 câu thơ tả cảnh xuân trong “ Truyện Kiều” của Nguyễn Du:

Trong “ Truyện Kiều” có 2 câu thơ tả cảnh mùa xuân siêu đẹp:

“ Cỏ non xanh rợn chân trời Cành lê trắng điểm 1 vài bông hoa”(1).

Thơ cổ Trung Hoa cũng có 2 câu thơ tả cảnh đầy ấn tượng:

“ Phương thảo liên thiên bích Lê chi sổ điểm hoa(2).

…Tác giả Trung Quốc chỉ nói : “Lê chi sổ điểm hoa” (trên cành lê có mấy bông hoa(3)). Số hoa lê ít ỏi như bị chìm đi trong sắc cỏ ngút ngàn(4). những bông lê yếu ớt bên lề đường như ko thể đối chọi sở hữu cả 1 ko gian trời đất bao la rộng lớn(5). Nhưng những bông hoa trong thơ Nguyễn Du là hoàn toàn khác: “ Cành lê trắng điểm 1 vài bông hoa”(6). Giả dụ như bức tranh xuân đó lấy phông nền là màu sắc xanh của của cỏ thì những bông hoa lê là 1 nét chấm phá vô cùng sinh động và tài tình(7). Sắc trắng của bông hoa lê – loại sắc trắng chưa từng xuất hiện trong câu thơ cổ Trung Hoa- nổi bật trên nền xanh tạo ra thanh khiết trong sáng vô cùng(8). Tuy chỉ là 1 vài chấm bé trên bức tranh nhưng lại là điểm nhấn toả sáng và nổi bật trên bức tranh toàn cảnh(9). Những bông hoa “trắng điểm” mô tả sự tài tình gợi tả gợi cảm trong lời thơ(10). Cành hoa lê như 1 cô thiếu nữ đang e ấp dịu dàng(11). Câu thơ cũng mô tả bản lĩnh hội hoạ của Nguyễn Du(12). 2 sắc màu sắc xanh và trắng hoà quyện sở hữu nhau trong bức tranh xuân vừa đẹp vừa dào dạt sức sống đầy xuân sắc, xuân hương và xuân tình(13).

Mô hình đoạn văn: Ý tưởng của đoạn văn là bình giảng câu thơ sở hữu hình ảnh thơ đặc sắc. Câu 3,4,5 phân tách câu thơ cổ Trung Quốc khiến điểm tựa để 5 câu còn lại (câu 6,7,8,9,10) khiến rõ được chủ đề đoạn.

8. Nêu giả thiết.

Đoạn văn nêu giả thiết là đoạn văn có kết cấu: mở đoạn nêu giả thiết, để từ đấy đề cập tới chủ đề đoạn.

Dí dụ: Đoạn văn nêu giả thiết, nội dung nói về chi tiết “loại bóng” trong “Chuyện người con gái Nam Xương”:

Giáo sư Phan Trọng Luận ko sai lúc nói: “Loại bóng đã quyết định số phận con người”, đây cần chăng là nét vô lí, li kì vẫn có trong những truyện cổ tích truyền kì(1)? Ko chỉ giới hạn lại trên đấy, “loại bóng còn là tượng trưng cho oan trái khổ đau, cho bất hạnh của biết bao người phụ nữ sống dưới xã hội đương thời(2). Nỗi oan của họ rồi cũng chỉ là những loại bóng mờ ảo, ko bao giờ được sáng tỏ(3). Hủ tục phong kiến hay nói đúng hơn là loại xã hội phong kiến đen tối đã vùi dập, phá đi biết bao tâm hồn, bao nhân phương pháp đẹp, đẩy họ tới đường cùng ko lối thoát(4). Để rồi chính những người phụ nữ đó trở nên “loại bóng” của chính mình, của gia đình, của xã hội(5). Chi tiết “loại bóng” được tác giả dùng để phản ánh số phận, cuộc đời người phụ nữ đầy bất công ngang trái nhưng cũng như bao nhà văn khác ông vẫn dành 1 khoảng trống cho tiếng lòng của chính nhân vật được đựng lên, được soi sáng bởi tâm hồn người đọc(5). “Loại bóng” được đề cao như 1 hình tượng đẹp của văn học, là viên ngọc soi sáng nhân phương pháp con người(6). Bạn đọc căm phẫn loại xã hội phong kiến bao nhiêu thì lại càng mở lòng yêu thương đồng cảm sở hữu Vũ Nương bấy nhiêu(7). “Loại bóng” là siêu phẩm tuyệt vời từ nhân tài sáng tạo của Nguyễn Dữ góp phần nâng câu chuyện lên 1 tầm cao new: chân thực hơn và yêu thương hơn(8).

Mô hình đoạn văn: Đoạn văn có câu thứ 1 nêu giả thiết về chi tiết “loại bóng”. Những câu tiếp theo khẳng định giá trị của chi tiết đấy.

9. Đoạn móc xích.

Đoạn văn có mô hình kết câu móc xích là đoạn văn mà ý những câu gối đầu lên nhau, đan xen nhau và được mô tả cụ thể bằng việc lặp lại 1 vài từ ngữ trên câu trước trong câu sau.

Dí dụ: Đoạn văn móc xích, nội dung nói về vấn đề trồng cây xanh để bảo vệ môi trường sống:

Muốn khiến nhà thì cần có gỗ. Muốn có gỗ thì cần trồng cây gây rừng. Trồng cây gây rừng thì cần coi trọng chăm sóc, bảo vệ để có nhiều cây xanh bóng mát. Nhiều cây xanh bóng mát thì cảnh quan thiên nhiên đẹp, đất nước có hoa thơm trái ngọt 4 mùa, có nhiều lâm thổ sản để xuất khẩu. Nước sẽ mạnh, dân sẽ giàu, môi trường sống được bảo vệ.

Mô hình đoạn văn: Những ý gối nhau để mô tả chủ đề về môi trường sống. Những từ ngữ được lặp lại: gỗ, trồng cây gây rừng, cây xanh bóng mát.

B. LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN

I. Luyện viết đoạn văn theo nội dung đọc – hiểu văn bản nghệ thuật.

Để đọc hiểu 1 tác phẩm văn học, bạn đọc nói chung và bạn đọc trong nhà trường là học sinh nói riêng thường đọc hiểu theo 1 quy trình chung:

– Đọc và tìm hiểu chung về tác phẩm: tìm hiểu về tác giả, hoàn cảnh ra đời của tác phẩm, tóm tắt tác phẩm (ví dụ là tác phẩm tự động sự), tìm hiểu nhan đề tác phẩm…từ đấy bước đầu xác định chủ đề của tác phẩm.

– Đọc và tìm hiểu chi tiết: đọc phân tách từng phần như phân tách đoạn văn, đoạn thơ, phân tách nhân vật, phân tách hình tượng, hình ảnh, chi tiết, hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ,…từ đấy đọc ra tư tưởng, thái độ tình cảm của tác giả trước vấn đề xã hội, trước hiện thực cuộc sống được gửi gắm trong tác phẩm. Trên cơ sở tri thức về đọc hiểu tác phẩm, để đánh giá, đánh giá và tự động đánh giá, đánh giá kĩ năng nói viết của bạn đọc học sinh về những tri thức đọc hiểu cụ thể, cần có những bài tập luyện tập kĩ năng viết đoạn văn.

Những loại đoạn văn cần luyện viết theo nội dung đọc – hiểu thường là:

1. Đoạn văn giới thiệu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm.

2. Đoạn văn tóm tắt tác phẩm.

3. Đoạn văn giải thích ý nghĩa nhan đề của tác phẩm.

4. Đoạn văn phân tách 1 chi tiết quan yếu, từ ngữ đặc sắc của tác phẩm.

5. Đoạn văn phân tách đặc điểm nhân vật.

6. Đoạn văn phân tách hiệu quả nghệ thực của biện pháp tu từ.

7. Đoạn văn phân tách, cảm nhận về 1 đoạn văn, đoạn thơ.

Những bài tập luyện viết đoạn văn trong nhà trường thường có đề nghị phối hợp giữa đề nghị về nội dung, đề tài sở hữu đề nghị về hình thức diễn đạt.

Dí dụ: Viết 1 đoạn văn diễn dịch, kết thúc đoạn là 1 câu cảm thán, phân tách lòng yêu nghề, đam mê công việc của anh thanh niên trong tác phẩm “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Lengthy.

Thông thường, những thực hiện viết đoạn được diễn ra như sau:

– Người viết đọc kĩ bài tập, xác định đúng những đề nghị của bài tập về nội dung và hình thức. Sở hữu bài tập trên, đề nghị về nội dung là phân tách lòng yêu nghề, đam mê công việc của nhân vật anh thanh niên trong tác phẩm “ Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Lengthy; đề nghị về hình thức là viết đoạn văn theo mô hình diễn dịch, kết thúc đoạn là 1 câu cảm than.

– Người viết lập ý cho đoạn văn và định hình vùng những câu trong đoạn ,phương tiện hợp tác đoạn; đặc biệt là những đề nghị cụ thể về viết câu (câu cảm thán, câu hỏi tu từ, câu ghép,…) trong đoạn.

+ Tìm ý cho đoạn văn. Sở hữu bài tập trên: đây là đoạn văn phân tách đặc điểm nhân vật, đặc điểm nổi bật của anh thanh niên trong tác phẩm là lòng yêu nghề, đam mê công việc. Vậy muốn tìm ý cần trả lời những câu hỏi: nghề nghiệp, công việc cụ thể của anh là gì? Công việc đấy có ý nghĩa như thề nào? Anh có những suy nghĩ gì về công việc của mình? Em có nhận xét, đánh giá về suy nghĩ của anh thanh niên như thế nào?…

+ Xác định mô hình cấu trúc đoạn văn: Sở hữu đề bài trên là đoạn diễn dịch: câu mở đoạn là câu chủ đề, nội dung giới thiệu khái quát về đặc điểm nổi bật của nhân vật anh thanh niên là yêu nghề, đam mê công việc và có tinh thần trách nhiệm cao. Những câu khai triển tiếp theo nêu ra công việc cụ thể của nhân vật, phân tách thái độ, tinh thần, ý nghĩa công việc mà nhân vật khiến, nêu nhận xét đánh giá của người viết về nhân vật,…

+ Xác định và định hình kiểu câu và vùng kiểu câu đấy trong đoạn văn cần viết; hoặc phép hợp tác cần viết trong đoạn văn đấy. Sở hữu bài tập trên, kết thúc đoạn là câu cảm thán: câu cuối đoạn nhận xét và mô tả thái độ tình cảm của người viết theo hướng ngợi ca tinh thần trách nhiệm, nhận thức hoặc suy nghĩ của nhân vật anh thanh niên.

– Người viết dùng phương tiện ngôn ngữ (lời văn của mình) để viết đoạn văn. Lúc viết cần chú ý diễn đạt sao cho lưu loát, nguồn lạc. Giữa những câu trong đoạn ko chỉ có sự hợp tác về nội dung theo chủ đề của đoạn mà còn có sự hợp tác hình thức bằng những phép hợp tác; phối hợp nhiều kiểu câu để lời văn sinh động; từ ngữ dùng cần chính xác, chân thực, mang trong mình tính hình tượng và hợp phong phương pháp; chữ viết đúng chính tả.

– Đọc lại và sửa chữa. Viết xong, người viết cần đọc đánh giá lại xem đoạn văn đã đáp ứng được những đề nghị của bài tập về nội dung và hình thức chưa; ví dụ thấy chỗ nào chưa ổn cần chỉnh sửa lại.

Sau đây là phần chỉ dẫn viết 1 số loại đoạn văn theo nội dung đọc hiểu.

1. Đoạn văn giới thiệu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm.

Chỉ dẫn viết.

Bắc buộc về nội dung:

– Nêu chính xác tên tác phẩm, tên tác giả của tác phẩm đấy, 5 sáng tác, in trong tập sách nào,…Dí dụ: “Sang thu” ( Hữu Thỉnh) được viết cuối 5 1977, in trong tập “Từ chiến hào tới thành phố” xuất bản tháng 5.1985.

– Nêu hoàn cảnh rộng:

Thời đại, hoàn cảnh xã hội mà tác giả sống:

Hữu Thỉnh viết “ Sang thu” vào cuối 5 1977, lúc đất nước đã được thống nhất, người lính xe nâng cao thiết giáp như Hữu Thỉnh từ cuộc chiến trở về trong đời thường hoà bình, thời trai trẻ đã trôi qua trong cuộc chiến tranh tình yêu quốc nay chợt thấy mình đã “sang thu” .

Cuối thế kỉ XVIII, người anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ đã xuất hiện: vị chiến tướng dùng mưu hạ thành Phú Xuân, vị thống tướng đấy đã tiêu diệt cha vạn quân Xiêm xâm lược tại Rạch Gầm – Xoài Mút trong 1 trận thuỷ chiến trời lengthy đất lở. Nguyễn Huệ, người anh hùng áo vải đã đạp đổ ngai vàng Chúa Trịnh trên Đàng Bên cạnh chốn Bắc Hà rồi kết duyên cùng Ngọc Hân công chúa. Nguyễn Huệ – vua Quang Trung đã tiêu diệt 29 vạn quân Thanh xâm lược, xây nên gò Đống Đa lịch sử bất tử. “Hoàng Lê nhất thống chí” đã phản ánh hiện thực đấy.

Thời đại, hoàn cảnh xã hội của cuộc sống được nói tới trong tác phẩm – chỉ nêu những khía cạnh có tác động tới sự ra đời cụ thể của tác phẩm, có tác động tới sáng tác của tác giả. Dí dụ : Truyện “ Truyền kì mạn lục” của Nguyễn Dữ ra đời vào khoảng cuối thế kỉ XVI như 1 bức tranh toàn cảnh về xã hội thời Lê thu bé lại. “ Chuyện người con gái Nam Xương” là 1 truyện ngắn hay rút trong tác phẩm này.

– Nêu hoàn cảnh hẹp: Hoàn cảnh cụ thể ra đời của tác phẩm.

Đấy có thể là hoàn cảnh gia đình siêu đặc biệt: Bằng Việt chủ yếu sống sở hữu bà ngoại nên lúc đi xa nhớ về bà, hình ảnh bà ngoại gắn liền sở hữu “bếp lửa” .

Đấy có thể là hoàn cảnh của bản thân trước 1 sự kiện, hiện tượng, hình ảnh, …trong cuộc sống, tác giả phát sinh ý tưởng, ý tưởng muốn gửi gắm ý tưởng, tình cảm, tư tưởng thái độ,… của mình qua sáng tác:

Tác phẩm “Đoàn thuyền đánh cá” ( Huy Cận) được sáng tác trong chuyến đi thực tế 5 1958 trên Cẩm Phả, Hòn Gai (Quảng Ninh) giữa lúc miền Bắc nước ta phấn khởi lao động xây dựng đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa. Nhà thơ hướng tới những con người lao động khiến nghề đánh bắt cá biển là chủ nhân trong cuộc sống new.

Tác phẩm “ Mùa xuân nho bé” ( Thanh Hải) được khiến 5 1980, trong khuôn cảnh hoà bình, xây dựng đất nước nhưng lúc đó nhà thơ bệnh nặng, chỉ ít nhiều ngày tiếp tục ông đã mất, vậy mà thi phẩm vẫn chan chứa tình yêu cuộc sống.

Bằng Việt thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ. Ông viết bài thơ “ Bếp lửa” vào tuổi 19, đấy là 5 1963 lúc còn là sinh viên đang học Đại học trên nước bên cạnh.

Từ mái trường Đại học Hà Nội, Phạm Tiến Duật bước vào đời lính chiến đấu và hoạt động (công tác tuyên huấn) trên con đường chiến lược Trường Sơn những 5 tháng đánh Mĩ ác liệt nhất. Khói lửa chiến trường, chủ nghĩa anh hùng Việt Nam, những cô gái thanh niên xung phong, những chiến sĩ lái xe dũng cảm,…in dấu chói lọi, kì vĩ như những tượng đài trong thơ Phạm Tiến Duật. “ Bài thơ về tiểu đội xe ko kính” tiêu biểu cho hồn thơ Phạm Tiến Duật trong “ Vầng trăng – Quầng lửa” là bài ca chiến trận thấm đẫm màu sắc sắc lãng mạn ghi lại hình ảnh người chiến sĩ lái xe vận tải trên con đương Trường Sơn, con đường huyết nguồn của Tổ Quốc trong cuộc chiến.

– Nêu đề tài hoặc nội dung chính, đặc sắc của tác phẩm:

Phạm Tiến Duật bằng giọng thơ chắn chắn khoẻ, đượm chất văn xuôi, đã tạo nên giọng nói biệt lập, new mẻ trong nền thơ ca chống Mĩ. Thơ ca của anh, đặc biệt trong “ Vầng trăng – Quầng lửa” ko cần là sự chắt ra từ đời sống mà là toàn vẹn đời sống thường nhật trên chiến trường. Phạm Tiến Duật đã góp vào vườn thơ đất nước 1 hình tượng chiến sĩ khá độc đáo sở hữu “Bài thơ về tiểu đội xe ko kính” (1969). Bài thơ đã ghi lại những nét ngang tàng dũng cảm và lạc quan của người chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn thời chống Mĩ, tiêu biểu cho chủ nghĩa anh hùng của tuổi trẻ 1 thời máu lửa.

Chế Lan Viên viết bài thơ “ Con cò” vào 5 1962, in trong tập “ Hoa ngày thường, chim báo bão” (1967). Bài “ Con cò” mang trong mình âm điệu đồng dao, nhịp thơ và giọng thơ thấm vào hồn ca dao, dân ca 1 phương pháp đằm thắm, nhẹ nhàng. 51 câu thơ tự động do, câu ngắn nhất 2 chữ, câu dài nhất 8 chữ, đan xen, kết chuỗi thành lời ru ngân nga, ngọt ngào, mô tả tình thương và ước mơ của người mẹ hiền đối sở hữu con thơ!

Đây là đề nghị về nội dung của đoạn văn mang trong mình tính trọn vẹn, toàn bộ. Lúc viết đoạn văn giới thiệu về hoàn cảnh ra đời của 1 tác phẩm cụ thể, tuỳ theo sự hiểu biết của mình mà người viết có thể nêu toàn bộ hoặc lược bớt 1 vài ý, tuy nhiên vẫn cần đảm bảo cho người đọc nắm được xuất xứ chung, chủ đề của tác phẩm.

Bắc buộc về hình thức:

– Đoạn văn bao gồm những câu văn gắn kết sở hữu nhau theo 1 cấu trúc nhất định, cùng hướng về giới thiệu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm, được hợp tác bằng những phương tiện hợp tác, phối hợp những kiểu câu. Đoạn văn cần được diễn đạt nguồn lạc, từ ngữ dùng chính xác, chân thực, có tính hình tượng.

– Luyện viết đoạn văn theo đề nghị cụ thể: viết đoạn văn có câu ghép và phương tiện hợp tác; đoạn văn có câu hỏi tu từ, đoạn văn kết bằng câu cảm thán,…

Để viết đoạn văn giới thiệu hoàn cảnh ra đời cầu tác phẩm theo đề nghị cụ thể như có dùng câu ghép, 1 hoặc 2 phương tiện hợp tác, người viết trước hết cần có ý, nghĩa là đã có nội dung để viết, tiếp tục xác định câu ghép (ghép ý nào sở hữu ý nào trong những ý đã xác định), tiếp theo là xác định phép hợp tác sẽ dùng là gì. Sau thời điểm đã xác định đề nghị về nội dung, đề nghị về hình thức của đoạn văn cần viết, người viết bắt tay vào viết. Cuối cùng, cần đánh giá lại đoạn văn vừa viết xem đã hoàn chỉnh chưa, đã đáp ứng những đề nghị đề ra chưa.

Dí dụ 1:

– Bài tập Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm “ Bài thơ về tiểu đội xe ko kính” của tác giả Phạm Tiến Duật bằng 1 đoạn văn ngắn (khoảng 5 câu), có dùng câu ghép và phép thế.

– Đoạn văn minh hoạ: “ Bài thơ về tiểu đội xe ko kính” (1969) là tác phẩm thuộc chùm thơ của Phạm Tiến Duật được tặng giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ 5 1969 – 1970, sau in trong tập “ Vầng trăng – Quầng lửa” (1). 5 1964, đi mái trường Đại học Sư phạm Hà Nội sở hữu tuổi 23, chàng sinh viên quê Phú Thọ Phạm Tiến Duật bước vào đời lính chiến đấu và hoạt động (công tác tuyên huấn) trên con đường chiến lược Trường Sơn những 5 tháng đánh Mĩ ác liệt nhất (2). Thơ ca của Phạm Tiến Duật ko cần là sự chắt ra từ đời sống mà là toàn vẹn đời sống thường nhật trên chiến trường( 3). Khói lửa chiến trường, chủ nghĩa anh hùng Việt Nam, những cô gái thanh niên xung phong, những chiến sĩ lái xe dũng cảm,…in dấu chói lọi, kì vĩ như những tượng đài trong thơ ông (4). Ông đã góp vào vườn thơ đất nước 1 hình tượng người lính khá độc đáo sở hữu “ Bài thơ về tiểu đội xe ko kính” – người chiến sĩ lái xe dũng cảm, lạc quan và có chút bốc tếu ngang tàng trên tuyến đường huyết nguồn Trường Sơn thời đánh Mĩ (5).

( Câu 3 là câu ghép; dùng phép thế đại từ: Phạm Tiến Duật – ông).

Dí dụ 2:

– Bài tập Viết đoạn văn ngắn trình bày hoàn cảnh ra đời của tác phẩm “ Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận, trong đấy có dùng câu hỏi tu từ ( gạch chân câu văn đấy).

– Đoạn văn minh hoạ:

Huy Cận là nhà thơ nức tiếng trong phong trào “Thơ new” giai đoạn 1932 – 19459(1). Sau Phương pháp mạng, thơ Huy Cận có phần chững lại(2). 5 1958 những văn nghệ sĩ đi thực tế tìm hiểu cuộc sống new để lấy đề tài, ý tưởng sáng tác, nhà thơ Huy Cận đã đi thực tế dài ngày trên Quảng Ninh(3). Vẻ đẹp của vùng biển Hòn Gai cùng sở hữu ko khí khiến ăn sôi nổi, hào hùng tràn đầy niềm tin trong những 5 đầu xây dựng XHCN trên miền Bắc khiến cho hồn thơ của Huy Cận “nảy nở” trở lại(4). Ông đã sáng tác bài thơ “ Đoàn thuyền đánh cá” trong thời kì đó, bài thơ được in trong tập thơ “ Trời từng ngày lại sáng”(5). Nên chăng bài thơ là “ món quà vô giá” mà nhà thơ tặng lại vùng biển Hòn Gai yêu dấu?(6) Bài thơ khiến bằng ý tưởng lãng mạn hài hòa sở hữu ý tưởng về thiên nhiên vũ trụ tạo ra những hình ảnh thơ rực rỡ, huy hoàng, tráng lệ(7). Nó ko chỉ ca ngợi vẻ đẹp lung linh, kì ảo của biển Hòn Gai mà còn ca ngợi ko khí là ăn tập thể của HTX ngư dân trong những 5 đầu xây dựng CNXH(8).

( Câu 6 là câu hỏi tu từ)

Dí dụ 3:

– Bài tập Viết đoạn văn trình bày hoàn cảnh ra đời của bài thơ “ Mùa xuân nho bé” của nhà thơ Thanh Hải, trong đấy có câu mở rộng thành phần ( gạch chân câu đấy).

– Đoạn văn minh hoạ:

Thanh Hải là 1 nhà thơ phương pháp mạng, tham dự 2 cuộc kháng chiến, giữ vững trên quê hương Thừa – Thiên – Huế(1). Ông có công trong việc xây dựng nền văn học phương pháp mạng miền Nam từ những ngày đầu kháng chiến (2). Bài thơ “ Mùa xuân nho bé” được sáng tác tháng 11 5 1980, chỉ ít nhiều ngày sau thì nhà thơ qua đời(3). Dù rằng bị bệnh trọng, đang nằm trên giường bệnh nhưng sở hữu tình yêu đời, yêu cuộc sống, Thanh Hải mở rộng hồn mình để cảm nhận mùa xuân thiên nhiên của đất nước, mùa xuân của Phương pháp mạng(4). Bài thơ như 1 lời tâm niệm chân thành, gửi gắm thiết tha của nhà thơ để lại cho đời trước lúc ông đi xa (5).

( Câu 4 là câu mở rộng thành phần)

Dí dụ 4:

– Bài tập Nêu hoàn cảnh ra đời cảu tác phẩm “ Sang thu” của nhà thơ Hữu Thỉnh bằng 1 đoạn văn có dùng phép thế.

– Đoạn văn minh hoạ:

Nhà thơ Hữu Thỉnh quê trên Tam Dương, Vĩnh Phúc. Ông trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ. Từ 1 người lính nâng cao – thiết giáp, ông trở nên cán bộ văn hoá, tuyên huấn trong quân đội và sang tác thơ. Hữu Thỉnh là nhà thơ đi nhiều, viết nhiều và có 1 số bài thơ đặc sắc về con người cùng cuộc sống trên nông thôn. Bài thơ “ Sang thu” được sáng tác vào cuối 5 1977, in lần trước tiên trên báo Văn Nghệ. Nội dung mô tả tâm trạng bâng khuâng, xao xuyến của nhà thơ trước những chuyển biến tinh tế của đất trời và là bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp của nông thôn đồng bằng Bắc bộ lúc giao mùa từ hạ sang thu.

Luyện tập:

– Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm “ Vũ trung tuỳ bút” của tác giả Phạm Đình Hổ, bằng 1 đoạn văn ngắn có dùng câu ghép.

– Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm “ Hoàng Lê nhất thống chí” của Ngô gia văn phái, bằng 1 đoạn văn ngắn, có dùng phép nối.

– Viết 1 đoạn văn ngắn ( khoảng 5 câu), trong đấy có dùng phép thế: Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm “ Đồng chí” của nhà thơ Chính Hữu.

– Viết 1 đoạn văn ngắn ( khoảng 5 câu), trong đấy có dùng phép nối: Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm “ Đoàn thuyền đánh cá” của nhà thơ Huy Cận.

– Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm “ Bếp lửa” của nhà thơ Bằng Việt bằng 1 đoạn văn ngắn ( khoảng 5 câu), trong đấy có dùng phép thế.

– Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm “ Khúc hát ru những em bé ngủ trên lưng mẹ” của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm bằng 1 đoạn văn ngắn ( khoảng 5 câu), trong đấy có dùng phép lặp từ ngữ.

– Viết 1 đoạn văn ngắn ( khoảng 5 câu), trong đấy có ít nhất 1 câu ghép và 1 phép hợp tác: Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm “ Ánh trăng” của nhà thơ Nguyễn Duy.

– Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm “ Làng” của nhà văn Kim Lân bằng phương pháp viết 1 đoạn văn ngắn ( khoảng 5 câu), trong đấy có ít nhất 1 câu ghép và 1 phép hợp tác.

– Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm “ Lặng lẽ Sa Pa” của nhà Nguyễn Thành Lengthy bằng 1 đoạn văn ngắn khoảng 5 câu, trong đấy có 1 câu ghép và 1 phương tiện hợp tác.

– Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm “ Cái lược ngà” của nhà Nguyễn Quang Sáng.

– Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm “ Mùa xuân nho bé” của nhà thơ Thanh Hải.

– Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm “ Viếng lăng Bác bỏ” của nhà thơ Viễn Phương.

– Viết đoạn văn quy nạp, có dùng phép nối: Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm “ Sang thu” của nhà thơ Hữu Thỉnh.

– Viết 1 đoạn văn theo kiểu diễn dịch, phân tách tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm của cô thanh niên xung phong Phương Định trong tác phẩm “ Những ngôi sao xa xôi” của nhà văn Lê Minh Khuê. Trong đoạn văn, dùng ít nhất 2 phép hợp tác câu (gạch dưới những từ ngữ này)

2. Đoạn văn tóm tắt tác phẩm.

Bắc buộc về nội dung:

– Nêu được những sự việc chính theo trình tự động của cốt truyện, sự việc mở đầu, những sự việc vươn lên là trong đấy có sự việc đỉnh điểm của cốt truyện, sự việc kết thúc.

– Đoạn văn tóm tắt tác phẩm cần đảm bảo giữ đúng cốt truyện, những nhân vật chính và ý nghĩa xã hội của truyện (đảm bảo đúng chủ đề của truyện).

Bắc buộc về hình thức:

– Nối kết những sự việc chính của truyện thành đoạn văn hoàn chỉnh, ngắn gọn bằng lời của người viết.

– Đoạn văn có kết cấu nhất định, giữa những câu có dùng những phép hợp tác về nội dung và hình thức.

Dí dụ 1:

– Bài tập

Viết đoạn văn ngắn, tóm tắt “ Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ.

– Đoạn văn minh hoạ:

Vũ Thị Thiết quê trên Nam Xương là người con gái thuỳ mị nết na, xinh đẹp được Trương Sinh cưới về khiến vợ. Trương Sinh là con nhà khá giả, ít học lại có tính đa nghi. Cuộc sống gia đình đang êm ấm thì chàng Trương cần đi lính. Tại nhà, ít nhiều ngày sau, Vũ Nương sinh con trai và đặt tên là Đản. Bà mẹ Trương Sinh vì nhớ con mà sinh bệnh, Vũ Nương hết lòng chăm sóc, thuốc thang nhưng bà ko qua khỏi. 5 sau, Trương Sinh trở về, bé Đản ko chịu nhận chàng là cha mà 1 mực nói cha Đản buổi tối new tới. Trương Sinh nghi ngờ vợ, mắng nhiếc, đuổi Vũ Nương đi. Vũ Nương oan ức nên gieo mình xuống sông Hoàng Giang tự động vẫn. 1 đêm dưới ngọn đèn dầu, bé Đản chỉ bóng Trương Sinh bảo đấy là cha. Trương Sinh tỉnh ngộ, thấy nỗi oan của vợ nhưng chuyện đã quá muộn. Vũ Nương trẫm mình nhưng được những nàng tiên dưới thuỷ cung cứu sống, nàng trên trong cung điện của Linh Phi. 1 lần Linh Phi mở tiệc khoản đãi Phan Lang người cùng làng sở hữu Vũ Nương, là ân nhân của Linh Phi bị chết đuối được Linh Phi cứu sống), trong bữa tiệc, tình cờ Phan Lang nhận ra Vũ Nương. Vũ Nương bày tỏ nỗi oan khuất và nàng nhờ có họ Phan gửi cho chồng cái thoa vàng khiến tin, mong chồng lập đàn giải oan cho mình. Trương Sinh tin lời, lập đàn giải oan cho vợ, Vũ Nương hiện lên giữa dòng sông trong khuôn cảnh lộng lẫy, rực rỡ cờ hoa. Nhưng nàng chỉ hiện lên trong chốc lát, nói sở hữu chồng mấy lời từ biệt “ Xin đa tạ tình chàng, thiếp chẳng thể trở về nhân gian được nữa” rồi biến mất.

Dí dụ 2:

– Bài tập Tóm tắt đoạn trích “ Cái lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng bằng 1 đoạn văn ngắn, có dùng thành phần biệt lập ( gạch chân câu có thành phần biệt lập).

– Đoạn văn minh hoạ:

Ông 6, 1 cán bộ phương pháp mạng, sau 8 5 đi xa giờ new được về thăm nhà, thăm con gái 8 tuổi từ ngày sinh chưa 1 lần được gặp cha. Ông vô cùng hồi hộp, xúc động lúc gặp con, nhưng bé Thu – con ông – lại sợ hãi bỏ chạy. Trong cha ngày nghỉ phép trên nhà. Ông dành đa số tình yêu thương, sắp gũi, chăm sóc con bế, nhưng con bé xa lánh, lạnh nhạt, khước từ mọi cử chỉ yêu thương của ông và nó nhất định ko gọi ông là cha. 1 lần trong bữa ăn ông gắp cho nó 1 miếng trứng cá siêu ngon, nó bất ngờ hất tung ra mâm. Giận quá, ông 6 phát vào mông con, con bé bỏ sang bà ngoại. Được bà ngoại giải thích về vết thẹo, con bé new hiểu rằng ông 6 đích thị là cha nó. Nó trở về, đấy cũng là ngày cuối cùng ông 6 cần lên đường. lúc chia tay, ông 6 chỉ khẽ chào con, vì sợ nó bỏ chạy. Ko ngờ đúng lúc đó, tình cha con trỗi dậy, bé thét lên gọi cha, ôm hôn cha, bộc lộ đa số tình yêu mãnh liệt của mình sở hữu cha. Lúc chia tay con, ông 6 hứa sẽ sắm 1 cây lược cho con. Ông 6 ko ra Bắc tập kết mà trên lại rừng hoạt động phương pháp mạng. Ông luôn nhớ về con, hối hận vì đánh con. 1 lần ông bắt được khúc ngà, ông tỉ mỉ, kì công khiến cái lược ngà cho con. Ông mong được gặp con, nhưng ông chưa thực hành được điều đấy thì đã hello sinh trong 1 trận càn. Người bạn ông – ông Bố – hứa sở hữu ông trước lúc ông ra đi, sẽ đưa cái lược tới tận tay bé Thu thay đổi ông.

Dí dụ 3:

– Bài tập Tóm tắt truỵên ngắn “ Làng” của Nguyễn Thành Lengthy bằng 1 đoạn văn tổng phân hợp, trong đấy có dùng câu ghép.

– Đoạn văn minh hoạ:

Nhân vật ông 2 tiêu biểu cho những người nông dân thời kì đầu kháng chiến chống Pháp có sự chuyển biến new trong nhận thức và tình cảm: tình yêu làng quê gắn bó sở hữu tình yêu đất nước và tinh thần chiến đấu chống xâm lăng. Ông 2 là người làng Chợ Dầu trên Bắc Ninh. Ông tự động hào, kiêu hãnh về loại làng Chợ Dầu quê ông – loại gì cũng hơn hẳn những làng khác. Ông mắc tật “ khoe làng” sở hữu mọi người. Theo lệnh của uỷ ban kháng chiến, ông 2 cần đưa vợ con đi tản cư, hạn chế những cuộc càn quét bất ngờ của giặc Pháp. Tại nơi tản cư, ông luôn nhớ tới làng, mong muốn được trở về cùng du kích lập làng kháng chiến. Nghe tin làng Chợ Dầu khiến “ Việt gian” theo giặc, ông 2 đau đớn, phẫn nộ và tủi nhục, ko dám gặp ai, nhìn ai. Ông rơi vào tâm trạng đầy mâu thuẫn: vừa yêu thương, vừa căm giận, vừa tin tưởng, vừa ngờ vực. Được chủ tịch xã thông tin dân làng Chợ Dầu vẫn bền gan chiến đấu chống Pháp, ông 2 vui mừng khôn xiết, lại hớn hở đi khắp nơi cải chính tin đồn thất thiệt và hết lời ca ngợi dân làng Chợ Dầu yêu nước. Ông 2 đã buồn vui, sướng khổ, đã kiêu hãnh tự động hào về làng Chợ Dầu quê hương ông. Đấy chính là vẻ đẹp new trong tâm hồn người nông dân thời kì kháng chiến chống pháp đã được nhà văn kim Lân khám phá và mô tả siêu thành công.

Dí dụ 4:

– Bài tập Tóm tắt ngắn gọn ( ko quá nửa trang giấy thi) tác phẩm “ Bến quê” của nhà văn Nguyễn Minh Châu bằng đoạn văn diễn dịch, trong đấy có câu hỏi tu từ.

– Đoạn văn minh hoạ:

“ Bến quê” là truyện ngắn chứa đựng những suy nghĩ, trải nghiệm sâu sắc của nhà văn trước cuộc đời, thức tỉnh mọi người về những vẻ đẹp và giá trị cao quý của những điều bình dị, sắp gũi quanh ta. Nhân vật trung tâm của tác phẩm là Nhĩ. Anh đã đi gần như những nơi trên thế giới, mấy 5 nay ko could mắc cần căn bệnh hiểm nghèo nên cần sống nốt quãng đời còn lại trên cái giường kê cạnh cửa sổ, trông ra bến sông. Chính vào thời điểm đó, anh đã tìm ra ra vẻ đẹp của những gì sắp gũi xung quanh: vẻ đẹp của nơi bến quê thân thuộc. Nhĩ khao khát được 1 lần đặt chân lên bờ bãi bên kia sông, mảnh đất giờ đây đã trở nên xa xôi đối sở hữu anh. Anh đành nhờ có con trai thực hành giúp mình ước muốn đó nhưng con trai anh lại quá vô tình, ko hiểu được ý định của bố. Nhĩ sợ con sẽ lỡ mất chuyến đò ngang duy nhất trong ngày. Từ trong cửa sổ nhìn ra, Nhĩ nhìn thấy cảnh vật thiên nhiên thực đẹp. Anh đam mê thưởng thức như new được nhìn thấy lần đầu. Lúc sắp giã biệt cuộc đời, Nhĩ new thấy thấm thía về phẩm chất phải chăng đẹp, dung dị của người vợ hiền thục, tần tảo, giàu đức hello sinh. Anh nhận ra rằng gia đình có vai trò siêu lớn đối sở hữu con người và là nơi nương tựa đáng tin cậy nhất. Anh cũng nhận ra rằng mọi người xung quanh ta dù là những em bé hay người già đã về hưu đều đáng yêu, đáng quý bởi họ luôn có tấm lòng nhân tình yêu “ thương người như thể thương thân”. Và, cần chăng cũng sở hữu sự chiêm nghiệm của mình, anh đã nhận ra rằng người ta thường dễ bỏ qua những giá trị bền vững và sâu sắc của cuộc sống, lúc thức tỉnh thì đã quá muộn?

Mô hình cấu trúc đoạn văn: Đoạn diễn dịch.

Câu mở đầu là câu chủ đề đoạn, nêu ý khái quát, giới thiệu chủ đề của truyện ngắn “ Bến quê”.

Những câu sau khai triển: tóm tắt theo những sự kiện chính để khiến rõ chủ đề của tác phẩm.

Câu cuối cùng là câu hỏi tu từ.

Luyện tập:

– Viết đoạn tổng phân hợp, có dùng 2 phép hợp tác: tóm tắt tác phẩm “ Truyện Kiều” của thi hào Nguyễn Du ( ko qua nửa trang giấy thi).

– Tóm tắt ngắn gọn ( ko quá nửa trang giấy thi) về tác phẩm “ Chuyện người con gái Nam Xương” của nhà văn Nguyễn Dữ bằng đoạn văn tổng phân hợp, có dùng 1 câu hỏi tu từ.

– Tóm tắt ngắn gọn ( ko quá nửa trang giấy thi) tác phẩm “ Chuyện cũ trong phủ Chúa Trịnh” của nhà văn bằng đoạn văn quy nạp, có dùng câu ghép.

– Tóm tắt ngắn gọn ( ko quá nửa trang giấy thi) tác phẩm “ Hoàng Lê nhất thống chí ” của Ngô gia văn phái bằng đoạn văn quy nạp.

– Giới thiệu ngắn gọn ( ko quá nửa trang giấy thi) về tác phẩm “ Lặng lẽ Sa Pa” của nhà văn Nguyễn Thành Lengthy bằng 1 đoạn văn có dùng phép thế bằng 1 đoạn văn có dùng phép nối.

– Tóm tắt ngắn gọn ( ko quá nửa trang giấy thi) tác phẩm “ Bến quê” của nhà văn Nguyễn Minh Châu bằng đoạn văn diễn dịch, trong đấy có câu hỏi tu từ.

– Tóm tắt ngắn gọn ( ko quá nửa trang giấy thi) tác phẩm “ Những ngôi sao xa xôi” của nhà văn Lê Minh Khuê bằng đoạn văn tổng phân hợp, có dùng phép nối.

3. Đoạn văn giải thích về ý nghĩa nhan đề tác phẩm.

Chỉ dẫn viết đoạn.

Nhan đề của tác phẩm thường được tác giả đặt bằng 1 từ, 1 cụm từ. Nhan đề tác phẩm thường chứa đựng đề tài, nội dung hoặc chủ đề của tác phẩm mà tác giả muốn gửi gắm vào đấy. Đôi lúc nhan đề tác phẩm đồng thời cũng là 1 điểm sáng thẩm mĩ, là tín hiệu nghệ thuật cần khai thác để khiến sáng tỏ chủ đề tác phẩm. Có nhan đề nêu lên đề tài của tác phẩm ( “Làng” – Kim Lân), có nhan đề hướng vào tư tưởng chủ đề của tác phẩm ( “ Lặng lẽ Sa Pa” – Nguyễn Thành Lengthy), có nhân đề gửi gắm 1 thông điệp sâu sắc nào đấy (“Bến quê” – Nguyễn Minh Châu),…Bởi vậy, để hiểu được nhan đề của tác phẩm, cần cần đọc kĩ tác phẩm, tìm hiểu nội dung, tìm hiểu những tầng nghĩa của hình tượng, xâu chuỗi những hiểu biết về chi tiết, hình ảnh, hình tượng trong tác phẩm để xác định đúng chủ đề tác phẩm. Từ đấy quay lại tìm hiểu về ý nghĩa nhan đề tác phẩm, đọc ra dụng ý mà tác giả gửi gắm trong đấy.

– Bắc buộc về nội dung:

– Nêu được chính xác tên tác phẩm, tên tác giả.

– Xác định ý nghĩa nhan đề tác phẩm mô tả về phương diện gì: đề tài, nội dung, tên nhân vật chính, chủ đề, …mối quan hệ giữa tên tác phẩm và chủ đề tác phẩm.

– Khẳng định giá trị của nhan đề tác phẩm. Cũng có thể hài hòa đánh giá về tác giả, tác phẩm.

– Bắc buộc về hình thức:

– Viết đoạn văn ngắn từ 5 – 7 câu, những câu văn được hợp tác sở hữu nhau theo mô hình kết cấu nhất định, dùng những phép hợp tác nội dung và hình thức.

– Dùng linh hoạt những kiểu câu để viết đoạn văn.

Dí dụ 1:

– Bài tập

Tác phẩm “ Đoạn trường tân thanh” của Nguyễn Du được nhân dân gọi là “ Truyện Kiều”. Viết 1 đoạn văn ngắn giải thích mối quan hệ giữa nhan đề của tác phẩm sở hữu nội dung, tư tưởng chủ đề của tác phẩm qua 2 phương pháp đặt tên trên, trong đấy có 1 câu cảm thán.

– Đoạn văn minh hoạ:

Nguyễn Du, đại thi hào của dân tộc đã sáng tác “ Truyện Kiều”, truyện thơ bằng chữ Nôm, 1 kiệt tác của văn học trung đại Việt Nam. Tác phẩm đấy được nhà thơ lấy tên là “ Đoạn trường tân thanh” sở hữu nghĩa là tiếng kêu new xé lòng đứt ruột. Ngay trong nhan đề, tác phẩm đã mô tả được tấm lòng nhân đạo sâu sắc của thi nhân. Ông thương cảm, xót xa cho số phận bất hạnh của nàng Kiều, 1 người con gái tài hoa bị vùi dập trong kiếp đoạn trường đau khổ. Viết về Kiều, về cuộc đời trầm luân bể khổ của nàng, tác giả muốn nói lên những tiếng kêu than xé lòng đứt ruột, thương cho kiếp đời tài sắc nhưng bất hạnh của người phụ nữ trong xã hội xưa. Nhan đề tác phẩm mô tả rõ nội dung, tư tưởng tác phẩm; nhưng nhân dân ta đã đặt tên lại, gọi ngắn gọn là “ Truyện Kiều”. Loại tên này nôm na, dễ nhớ, dễ hiểu, lấy tên nhân vật chính ( nàng Thuý Kiều) đặt tên cho tác phẩm. Đây là phương pháp đặt tên thường thấy trong văn học dân gian. Tác phẩm tự động sự này xoay quanh nhắc về cuộc đời của nhân vật chính là nàng Kiều, người con gái tài sắc vẹn toàn nhưng bị những thế lực hắc ám vùi dập, đoạ đày thực thương tâm. Thương thay đổi cho số phận bất hạnh của nàng Kiều, của người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa! Như vậy cùng 1 tác phẩm nhưng từng tên gọi mô tả 1 dụng ý là như thế đấy!

Câu kết thúc đoạn văn là câu cảm thán.

– Dí dụ 2:

– Bài tập Viết 1 đoạn văn ngắn giải thích nhan đề của truyện ngắn “ Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Lengthy ( trong đấy có dùng 1 câu hỏi tu từ kết thúc đoạn).

– Đoạn văn minh hoạ:

“ Chúng ta đều biết: nhan đề tác phẩm thường mô tả đề tài, nội dung hoặc tư tưởng chủ đề của tác phẩm; sở hữu nhan đề “ Lặng lẽ Sa Pa”, truyện ngắn của Nguyễn Thành Lengthy đã mô tả rõ tư tưởng chủ đề của tác phẩm. Kiểu dáng Sa Pa có vẻ lặng lẽ, êm đềm, thơ mộng. Đấy là xứ sở của sương mù, của những dinh thự cũ xưa mà người ta tới để nghỉ ngơi. Tại đấy có những cảnh đẹp nên thơ mê hồn; có những con bò đeo chuông trên cổ, có những rừng thông đẹp lung linh kì ảo dưới ánh nắng mặt trời. Đằng sau vẻ đẹp lặng lẽ nên thơ của Sa Pa, đã và đang có những con người đang thầm lặng cống hiến hết mình cho đất nước. Đấy là anh cán bộ khiến công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu 1 mình trên đỉnh Yên Sơn trên độ cao 2600 mét, đang thầm lặng khiến việc để góp phần dự đón thời tiết. Đấy là ông kĩ sư vườn rau, anh cán bộ chuyên nghiên cứu bản đồ sét,…đa số đang lặng thầm lặng lẽ khiến việc và cống hiến. Như vậy nhan đề của tác phẩm vừa mô tả được vẻ đẹp kì ảo của thiên nhiên Sa Pa vừa mô tả được sự cống hiến, lặng thầm lặng lẽ nhưng lớn lao , cao đẹp của những con người nơi đây. Sở hữu việc đặt nhan đề như vậy, cần chăng tác giả muốn lấy địa danh khiến nền để khiến nổi bật vẻ đẹp của con người?”

Câu kết thúc đoạn văn là 1 câu hỏi tu từ.

Dí dụ 3:

– Bài tập Viết đoạn văn ( khoảng 5 câu) theo phương pháp tổng phân hợp mô tả sự cảm nhận của em về ý nghĩa nhan đề tác phẩm “ Bến quê” của Nguyên Minh Châu.

– Đoạn văn minh hoạ:

Có những tác phẩm tuy đã khép lại nhưng những dư âm, những trăn trở vẫn còn mãi trong lòng người đọc. Nhan đề “ Bến quê” cần chăng cũng ẩn chứa 1 ý nghĩa sâu xa? Bến quê là nơi ghi dấu bao kỉ niệm từ thời thơ ấu cho tới lúc trưởng thành. Tại đấy từng con người đã được nuôi dưỡng và lớn lên cả về thể chất lẫn tâm hồn. Bến quê là điểm tựa bình yên cho cả 1 cuộc đời từng con người. Được sống trong tình yêu thương của mọi người, được bao bọc trong vẻ đẹp bình dị của quê hương new thực là sung sướng. Đấy là “ Bến quê” của tâm hồn từng chúng ta. Những điều tác giả gửi gắm tới người đọc càng trở nên tự động nhiên nhờ có sự miêu tả tâm lí tinh tế, nhiều hình ảnh giàu tính biểu tượng. Phương pháp xây dựng vấn đề truyện, đặc biệt là trần thuật theo dòng tâm trạng của nhân vật chính. Thực chân thực, sắp gũi lúc những điều Nguyễn Minh Châu mô tả lại được bộc lộ qua suy nghĩ, lời nói của nhân vật chính là Nhĩ. Lấy “ Bến quê” khiến nhan đề truyện ngắn, Nguyễn Minh Châu đã gửi gắm những suy nghĩ, trải nghiệm sâu sắc của nhà văn về con người và cuộc đời, thức tỉnh trên mọi người sự trân trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị, sắp gũi của gia đình, của quê hương.

Mô hình cấu trúc đoạn văn: Đoạn văn tổng phân hợp.

Câu mở đầu đoạn là câu chủ đề bậc 1: Nêu cảm nhận chung về nhan đề tác phẩm “ Bến quê”.

Những câu tiếp theo phân tách, lí giải về nhan đề truyện.

Câu kết thúc đoạn là câu chủ đề bậc 2: Khẳng định ý nghĩa nhan đề của truyện.

Dí dụ 4:

– Bài tập Viết 1 đoạn văn ngắn giải thích nhan đề của tác phẩm “ Mùa xuân nho bé” của Thanh Hải (trong đấy có dùng phép thế và 1 câu hỏi tu từ kết thúc đoạn).

– Đoạn văn minh hoạ:

“ Bài thơ “ Mùa xuân nho bé” của nhà thơ Thanh Hải ca ngợi cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp của đất nước, 1 mùa xuân tươi vui, tràn đầy sức sống. Tác giả của bài thơ là người sống hết mình thuỷ chung cho đất nước, đem cả cuộc đời chuyên dụng cho cho Tổ quốc. Lúc đất nước bị mĩ – Diệm và bè lũ tay sai mưu mô chia cắt khiến 2 miền, ông hoạt động bí mật trong vùng giặc, gây dựng phong trào phương pháp mạng, coi thường cảnh máu chảy đầu rơi. Cảm động hơn nữa là bài thơ ra đời trong 1 hoàn cảnh đặc biệt, lúc nhà thơ đang nằm trên giường bệnh, 1 tháng trước lúc ông qua đời. Vì vậy nên “ Mùa xuân nho bé” ko chỉ mô tả lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước của tác giả mà còn mô tả tình yêu trước cuộc đời của người nghệ sĩ. Nhan đề bài thơ chứa đựng 1 ý nghĩa sâu sắc: từng con người hãy trở nên “1 mùa xuân nho bé” để khiến nên mùa xuân bất tuyệt của đất nước. Ai cũng cần có ích cho đời. “ Mùa xuân nho bé” là 1 ẩn dụ đầy sáng tạo khắc sâu ý tưởng: “ Từng cuộc đời đã hoá núi sông ta” (Nguyễn Khoa Điềm). Nhà thơ Thanh Hải đã góp cho thơ ca dân tộc 1 bài thơ xuân đẹp, đậm đà nghĩa tình. Tuy 1 tâm hồn, nhân tài thơ đã khép lại, nhưng những gì thuộc về chất ngọc trong trái tim, tấm lòng nhà thơ còn để đời cho hậu thế trân trọng nâng niu. Làm cho sao ko quý, ko yêu những vần thơ của 1 hồn thơ đáng kính nhường này?”

Phép thế đại từ: Thanh Hải, nhà thơ, ông, hồn thơ.

Câu kết thúc đoạn văn là câu hỏi tu từ.

Luyện tập:

– Viết đoạn văn ( khoảng 5 câu) theo phương pháp tổng phân hợp, có dùng câu ghép, mô tả sự cảm nhận của em về ý nghĩa nhan đề tác phẩm “ Đồng chí” của Chính Hữu.

– Viết đoạn văn ( khoảng 5 câu) theo phương pháp tổng phân hợp, có dùng câu mở rộng thành phần, mô tả sự cảm nhận của em về ý nghĩa nhan đề tác phẩm “ Bếp lửa” của Bằng Việt.

– Viết đoạn văn ( khoảng 5 câu) theo phương pháp diễn dịch, có sư dụng câu ghép, mô tả sự cảm nhận của em về ý nghĩa nhan đề tác phẩm “ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” của Nguyễn Khoa Điềm.

– Viết đoạn văn ( khoảng 5 câu) theo phương pháp quy nạp, cs dùng câu hỏi tu từ, mô tả sự cảm nhận của em về ý nghĩa nhan đề tác phẩm “ Ánh trăng” của Nguyễn Duy.

– Viết đoạn văn ( khoảng 5 câu) theo phương pháp tổng phân hợp mô tả sự cảm nhận của em về ý nghĩa nhan đề tác phẩm “ Sang thu” của Hữu Thỉnh.

– Viết đoạn văn ( khoảng 5 câu) theo phương pháp diễn dịch, có dùng phép liên kế câu, mô tả sự cảm nhận của em về ý nghĩa nhan đề tác phẩm “ Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê.

4. Đoạn văn phân tách 1 chi tiết quan yếu hoặc 1 từ ngữ, hình ảnh đặc sắc trong tác phẩm.

Chỉ dẫn viết đoạn:

Bắc buộc về nội dung:

– Giới thiệu chi tiết quan yếu hoặc từ ngữ, hình ảnh đặc sắc trong tác phẩm cần phân tách.

– Phân tách chi tiết (từ ngữ, hình ảnh) đấy hay, đặc sắc như thế nào về nội dung, hình thức.

– Nó có ý nghĩa gì trong việc mô tả nội dung chủ đề của tác phẩm.

Bắc buộc về hình thức: như đề nghị chung về hình thức của đoạn văn.

Dí dụ 1:

– Bài tập Trong truyện “ Người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ có siêu nhiều chi tiết, nhưng theo em chi tiết nào đặc sắc nhất trong tác phẩm? Hãy viết 1 đoạn văn ngắn phân tách ý nghĩa của chi tiết đấy.

– Đoạn văn minh hoạ:

Trong tác phẩm văn học có siêu nhiều chi tiết nhưng có những chi tiết siêu đặc sắc. Chi tiết đặc sắc là chi tiết quan yếu mà nhờ có đấy cốt truyện new vươn lên là được, đồng thời nó góp phần mô tả nội dung chủ đề của tác phẩm. Chi tiết đặc sắc nhất trong truyện “ Chuyện người con gái Nam Xương” chính là chi tiết “loại bóng”. “Loại bóng” thắt nút mâu thuẫn, đẩy kịch tính của câu chuyện lên tới cao trào và đỉnh điểm mâu thuẫn. Track cuối cùng chính “loại bóng” cởi nút mâu thuẫn, giải oan cho Vũ Nương. Ko có loại bóng sẽ ko có sự hiểu lầm, ko có oan tình, ko có loại chết oan khuất của Vũ Nương. Mặt khác, “ loại bóng” ẩn chứa những tình cảm đẹp của Vũ Nương sở hữu chồng con. Nàng nhớ chồng thương con nên đã nghĩ ra trò đùa như vậy. Nhưng “loại bóng” đã gây nên nỗi oan tình làm cho nàng cần trẫm mình xuống dòng sông Hoàng Giang mà chết oan khuất. “Loại bóng” trong lời nói của bé Đản là nguyên nhân quản lý dẫn tới loại chết của Vũ Nương. Qua loại chết của Vũ Nương, người đọc hiểu hơn số phận bi thảm của người phụ nữ trong xã hội xưa, hiểu được chế độ nam quyền độc đoán, bất công, vô nhân đạo. Như vậy “loại bóng” là chi tiết quan yếu góp phần mô tả nội dung chủ đề của tác phẩm.

Dí dụ 2:

– Bài tập Em hãy chọn 1 chi tiết đặc sắc mô tả tình yêu tha thiết làng quê mình của ông 2 trong tác phẩm “ Làng” của Kim Lân, viết 1 đoạn văn ngắn phân tách chi tiết đấy ( dùng câu hỏi tu từ cuối đoạn).

– Đoạn văn minh hoạ:

“ Tình yêu làng trào dâng như sóng và trở nên 1 niềm ý tưởng mãnh liệt trong ông 2. Bằng phương pháp để nhân vật tự động nhắc về mình, nhà văn đã giúp ta hiểu phần nào tâm trạng của ông 2. Niềm vui sướng của ông lúc nhắc chuyện làng lan sang cả trang sách, len lỏi vào lòng người đọc. Ko những vật, ông còn tự động hào về làng mình có những đường hầm, hào liên tục, có những ụ giao thông, những buổi tập quân sự của những cụ phụ lão cứu quốc…Điều đấy mô tả 1 tình cảm sâu kín thấm vào da thịt ông siêu giản dị mà cao quý. Tình cảm đấy càng được nhân lên gấp bội lúc ông nghe tin làng chợ Dầu đi Việt gian: “ Cổ ông nghẹn đắng lại, da mặt ông tê rân”…Chỉ bằng 1 chi tiết bé nhưng siêu đặc sắc, Kim Lân đã diễn tả thành công sự đau khổ đang giày vò, giằng xé tâm can ông 2. Nhà văn siêu tài tình lúc xây dựng, dâng tình tiết truyện lên tới kịch tính, đưa câu chuyện lên tới đỉnh cao mâu thuẫn để bộc lộ đáy sâu tâm hồn ông 2. Biết tin sét đánh này, ông nghẹn ngào, choáng váng, nói ko ra lời như 1 loại gì nuốt ko nổi. Suy cho cùng, nỗi đau đớn đó cũng xuất phát từ tình yêu làng của ông mà ra. Bởi vì yêu làng quá, tin làng quá nên ông new xấu hổ, tủi hổ lúc nghe loại tin đó. Tình yêu làng của ông thực cao đẹp, lớn lớn biết nhường nào?”

Câu kết thúc đoạn là câu hỏi tu từ.

Dí dụ 3:

– Bài tập Em hãy chọn 1 chi tiết đặc sắc mô tả sự chiêm nghiệm của Nhĩ trong tác phẩm “ Bến quê” của Nguyễn Minh Châu, viết 1 đoạn văn ngắn, có câu hỏi tu từ, phân tách chi tiết đấy.

– Đoạn văn minh hoạ:

“ Bến quê” là 1 truyện ngắn thấm đẫm ý vị triết lí về con người và cuộc đời. Bài học về lẽ sống được đặt ra trong tác phẩm thực cảm động. Nhĩ là nhân vật trung tâm của tác phẩm. Anh là người thành đạt, bước chân của anh đã in dấu nhiều nơi trên trái đất, giờ đây lại bị cột chặt vào giường bệnh. Chính vào thời điểm này, thời điểm đối mặt sở hữu loại chết, đối mặt sở hữu chính mình Nhĩ new chợt nhận ra, chợt thấu hiểu giá trị thực thụ của cuộc sống. Vậy điều chiêm nghiệm lớn lao nhất của Nhĩ là gì? Nằm bên cửa sổ, trông ra bến quê Nhĩ lúc này new tìm ra ra vẻ đẹp thầm kín, bình dị của bãi bồi bên kia sông Hồng “1 chân trời sắp gũi mà lại xa lắc”. Trong anh chợt bừng lên 1 niềm khao khát vươn tới: sang bên kia sông. Thoạt nghe tưởng chừng lạ lùng nhưng thực ra đấy là điều mong muốn chính đáng. Nhĩ bệnh trọng nên anh trao niềm mong muốn đấy cho con trai anh – thằng Tuấn, hello vọng con trai thay đổi thay đổi mình khám phá được vẻ đẹp của mảnh đất thân thuộc. Tới đây Nhĩ gặp cần nghịch lí: đứa con ko hiểu được ước muốn của cha. Tuấn còn trẻ – loại độ tuổi chưa đủ 9 chắn, do đấy Tuấn khiến 1 phương pháp miễn cưỡng và hờ hững để rồi lại bị cuốn hút vào trò chơi phá cờ thế trên đường phố. Nhưng Nhĩ ko trách con mà anh chỉ buồn bởi Tuấn dẫm theo vết xe đổ của bản thân mình. Nguyễn Minh Châu đã dùng nhiều hình ảnh mang trong mình lớp nghĩa biểu tượng để mô tả điều chiêm nghiệm của tác giả qua suy nghĩ của nhân vật Nhĩ. Trò chơi phá cờ thế trên hè phố chính là tượng trưng cho những cám dỗ, những điều hấp dẫn làm cho con người đi sai hướng. Mà thời cơ thì khó xuất hịên 2 lần như chuyến đò ngang chở khách qua sông duy nhất 1 lần trong ngày. Đấy cũng là quy luật phổ thông} của đời người: “Con người trên đường đời thực khó hạn chế được những điều vòng vèo hoặc chùng chình”. Đây chính là điều mà tới lúc sắp giã biệt cuộc đời Nhĩ new kịp nhận ra nhưng cũng đã muộn, đây cũng chính là điều chiêm nghiệm lớn lao nhất của Nhĩ. Con đường trong tâm thức Nhĩ là vòng vèo, chùng chình vì nhiều người bị lạc đường, lạc hướng, thiếu trí tuệ. Hình ảnh con đò cập bến cần chăng là biểu tượng cho con đò đưa Nhĩ tới bến bờ hư ko của 1 kiếp người? Chính giây phút đấy, Nhĩ sắp từ giã cõi đời mà anh vẫn chưa thực hành được mong muốn cuối cùng. Loại mảnh đất đầy phù sa bên kia sông vẫn cứ xa lắc. Hình ảnh kết thúc truyện cứ ám ảnh mãi trong lòng người đọc sở hữu hình ảnh Nhĩ cố giơ tay ra hiệu cho người con trai lúc cái đò cập bến. Nhưng mọi cố gắng của anh dường như là vô vọng…Hình ảnh này cứ xoáy váo tâm trí người đọc 1 cảm xúc khó tả tới nao lòng.

Dí dụ 4:

– Bài tập Trong đoạn thơ sau:

“ Cá nhụ cá chim cùng cá đé Cá music óng ánh đuốc đen hồng Loại đuôi em quẫy trăng vàng choé Đêm thở: sao lùa nước Hạ Lengthy”

Em thích hình ảnh nào nhất? Hãy viết 1 đoạn văn quy nạp, phân tách hình ảnh đấy.

– Đoạn văn minh hoạ:

“Đoàn thuyến đánh cá” là bài thơ hay của nhà thơ Huy Cận, miêu tả nhiều cảnh của 1 chuyến ra khơi đánh cá của 1 đoàn thuyền từ lúc “mặt trời xuống biển” chiều hôm trước, tới tận lúc “mặt trời đội biển nhô màu sắc new” sáng hôm sau new trở về. Đoàn thuyến ra khơi đi tìm được luồng cá trong lòng biển. Lưới đã thả và luồng cá hiện ra. Những con cá hiện ra thực đẹp “cá nhụ cá chim cùng cá đé”. Có siêu nhiều loại cá và ta có thể nhận biết đấy là những loài cá quý. Trong tầm nhìn, từng đàn cá chen nhau đông đúc. Dưới ánh trăng, thân hình cá óng ánh lung linh, và giữa những đàn cá đấy, nổi bật lên hình ảnh:

“ Cá nhụ cá chim cùng cá đé Cá music óng ánh đuốc đen hồng Loại đuôi em quẫy trăng vàng choé Đêm thở sao lùa nước Hạ Lengthy”

Đoạn thơ cho ta thấy toàn bộ sắc màu sắc rực rỡ của con cá music. Đặc biệt hình ảnh đuôi cá được miêu tả thực độc đáo, sống động: “ Loại đuôi em quẫy trăng vàng choé”. Giữa muôn ngàn cá, con nào cũng đẹp, nhưng cá music nổi bật lên ko chỉ trên màu sắc sắc rực rỡ như ngọn đuốc của cá khiến cho trăng đẹp hơn, sáng hơn mà là trên loại đuôi “quẫy” làm cho trăng “vàng choé”. Chính cử động đó đã khiến tâm hồn nhà thơ rung động và bật lên tiếng “em” trìu mến. Câu thơ đã góp phần khiến cho bức tranh cá đầy màu sắc sắc, ánh sáng, có hồn, và có giá trị thẩm mĩ đặc sắc: gợi tả và ca ngợi biển quê hương giàu đẹp.

Dí dụ 5:

– Bài tập Trong phần thứ 1 của bài thơ “ Mùa xuân nho bé” Thanh Hải viết:

“ Mọc giữa dòng sông xanh 1 bông hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời Từng giọt lengthy lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng”

Đoạn thơ đẹp như 1 bức tranh. Em thích nhất hình ảnh nào trong bức tranh đấy? Hãy viết 1 đoạn văn, có dùng câu ghép, phân tách hình ảnh đó.

– Đoạn văn minh hoạ 1:

“ Mùa xuân nho bé” của Thanh Hải là 1 bài thơ ca ngợi cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp của đất nước, 1 mùa xuân vui tươi, tràn đầy sức sống. 6 câu thơ đầu đẹp như 1 bức tranh, bức tranh thơ được vẽ bằng nét bút tài hoa của người nghệ sĩ, bằng 1 niềm yêu mến thiết tha cảnh sắc thiên nhiên đất nước. Khuôn cảnh mùa xuân đã khơi nguồn cho bao thi sĩ. Mùa xuân trong thơ Trần Nhân Tông sở hữu hình ảnh:

“Đồng thời đôi bướm trắng Phất phới sấn hoa bay”. ( Xuân hiểu)

Hay trong thơ Nguyễn Trãi đấy lại là hình ảnh:

“ Trong tiếng cuốc kêu xuân đã muộn Đầy sân mưa bụi nở hoa xoan” ( Cuối xuân tức sự)

Trong thơ Nguyễn Du ta new bắt gặp hình ảnh:

“ Cỏ non xanh tận chân trời Cành lê trắng điểm 1 vài bông hoa” ( Truyện Kiều)

Ta đã được chiêm ngưỡng nhiều bức tranh về mùa xuân music bức tranh mùa xuân trong thơ Thanh Hải lại mang trong mình 1 nét đẹp hoàn toàn new mẻ, tạo cho người xem 1 nguồn ý tưởng hoàn toàn new lạ nhưng cũng dạt dào tha thiết. Trong bức tranh mùa xuân này, hình ảnh thơ ấn tượng nhất là:

“ Mọc giữa dòng sông xanh 1 bông hoa tím biếc”

Tại đây tác giả dùng biện pháp đảo ngữ sở hữu dụng ý là khiến nổi bật lên hình ảnh bông hoa tím biếc giữa dòng sông xanh. Lẽ ra cần viết là: “1 bông hoa tím biếc – Mọc giữ dòng sông xanh” thì tác giả lại viết: “Mọc giữa dòng sông xanh – 1 bông hoa tím biếc” để diễn tả sự trầm trồ ngạc nhiên trước tín hiệu đầu xuân. Dòng sông xanh được nói tới là con sông Hương – bài thơ trữ tình của cố đô Huế. Đúng là 1 bức tranh đẹp sở hữu những nét vẽ tài hoa của người nghệ sĩ, 1 bức tranh có đủ đường nét màu sắc sắc. Tại đây những gam màu sắc được phối hợp 1 phương pháp hài hoà: giữa loại nền xanh của dòng sông nổi lên sắc tím biếc của bông hoa. Nên bảo rằng Thanh Hải có 1 loại nhìn siêu tinh tế của 1 hoạ sĩ thực thụ trong sự hoà phối những gam màu sắc để tạo nên cho bức tranh xuân 1 vẻ đẹp dịu dàng nhưng thực đằm thắm, tạo cảm giác êm tình yêu trong lòng người đọc từng lúc xuân về.

– Đoạn văn minh hoạ 2:

Bài thơ “ Mùa xuân nho bé” được Thanh Hải viết vào 5 1980, trong khuôn cảnh hoà bình, xây dựng đất nước. 1 hồn thơ trong trẻo. 1 điệu thơ ngân vang. 6 câu thơ đầu như 1 tiếng hát reo vui đón chào 1 mùa xuân đẹp đã về. Tín hiệu đầu xuân là bông hoa tím biếc mọc trên dòng sông xanh của quê hương. Màu sắc xanh của nước hoà sở hữu màu sắc “tím biếc” của hoa đã tạo nên bức tranh xuân chấm phá mà đằm thắm. Bức tranh thơ đó sống động hơn, có giá trị thẩm mĩ đặc sắc bởi 1 hình ảnh thơ gợi tả gợi cảm: tiếng chim. Đứng trước dòng sông xanh, bông hoa tím, ngẩng nhìn bầu trời, nhà thơ vui sướng lắng tai nghe chim chiền chiện hót. Chim chiền chiện còn gọi là chim sơn ca, bạn của nhà nông. Từ “ơi” cảm thán biểu lộ niềm vui ngây ngất lúc nghe chim hót:

“Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời”

2 tiếng “ hót chi” là giọng điệu thân thương của người dân Huế được tác giả đưa vào diễn tả cảm xúc thiết tha giữa người sở hữu tạo vật. Chim chiền chiện hót gọi xuân về, tiếng chim ngân vang, rung động đất trời đem tới bao niềm vui. Ngắm dòng sông, nhìn bông hoa đẹp, nghe chim hót, nhà thơ bồi hồi sung sướng:

“ Từng giọt lengthy lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng”

“Đưa tay…hứng” là 1 cử chỉ bình dị trân trọng, mô tả sự xúc động sâu xa. “ Giọt lengthy lanh” là sự liên tưởng đầy chất thơ. Là giọt sương mai, hay giọt âm thanh tiếng chim chiền chiện? Sự chuyển đổi cảm giác ( thính giác – thị giác) đã tạo nên hình khối thẩm mĩ của âm thanh. Chỉ sở hữu cha nét vẽ: dòng sông xanh, bông hoa tím biếc và đặc biệt là tiếng chim chiền chiện hót …,Thanh Hải đã vẽ nên 1 bức tranh xuân đẹp tươi và dáng yêu vô cùng. Đấy là vẻ đẹp đầy sức sống mặn mà của đất nước vào xuân.

Dí dụ 6:

– Bài tập Phân tách phương pháp dùng từ “ nghĩa là” của Phạm Tiến Duật trong khổ thơ sau bằng đoạn văn quy nạp :

“ Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy Võng mắc chông chênh đường xe chạy Lại đi, lại đi trời xanh thêm”

– Đoạn văn minh hoạ:

“ Cuộc trú quân dã chiến của tiểu đội xe ko lính ngắn ngủi mà thắm tình đồng chí, đồng đội. Đời lính siêu giản dị, bình dị mà lại siêu sang trọng. Giữa chiến trường ác liệt đầy bom đạn họ vẫn đàng hoàng “ Bếp Hoàng cầm ta dựng giữa trời”. Giữa trời là giữa thanh thiên bạch nhật. Bữa cơm dã chiến chỉ có bát canh rau rừng, có lương khô…thế mà siêu đậm đà: “ Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy”. 1 chữ “ chung” siêu hay gợi tả gia tài người lính, tấm lòng, tình cảm người lính. Tiểu đội xe ko kính trở nên 1 tiểu gia đình chan chứa tình thương. “ Thơ là nữ hoàng nghệ thuật” thì ngôn từ là cái áo của nữ hoàng. 2 chữ “nghiã là” chỉ dùng để đưa đẩy nhưng dưới ngòi bút của những nhà thơ tài hoa thì nó trở nên óng ánh, duyên dáng, đậm đà. Sở hữu Xuân Diệu, mùa xuân, tuổi trẻ, thực đáng yêu, 1 đi ko trở lại:

“ Xuân đang tới nghĩ là xuân đương qua Xuân còn non nghĩa là xuân đã già Mà xuân hết nghĩa là tôi cững mất…” ( “ Vội vàng” – 1938)

Sở hữu Tố Hữu, người thanh niên cùng sản quyết chiến đấu và hello sinh vì 1 lí tưởng phương pháp mạng cao đẹp thì hận, nhục, tranh đấu là lẽ sống thiêng liêng:

“ Tôi chưa chết nghĩa là chưa hết hận Nghĩa là chưa hết nhục của muôn đời Nghĩa là còn tranh đấu mãi ko thôi Còn trừ diệt cả 1 loài thú độc!” ( “Tâm tư trong tù” 1939)

Và Phạm Tiến Duật, 1969, thì tình đồng đội cũng là tình anh em ruột thịt, vô cùng thân thiết:

“Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy”

Thi sĩ có thực tài new có thể thổi hồn vào ngôn từ. Chỉ qua 2 chữ “nghĩa là”, ta đủ thấy nhà thơ trẻ siêu xứng đáng sở hữu những thi sĩ đàn anh. Sau 1 bữa cơm thân mật, 1 vài câu chuyện thân tình lúc nằm võng, những người lính trẻ lại lên đường, tiền phương đang vẫy gọi:

“Lại đi, lại đi trời xanh thêm”

Điệp ngữ “lại đi” diễn tả nhịp bước hành quân, những cung đường, những chặng đường tiến quân lên phía trước của tiểu đội xe ko kính. Hình ảnh “trời xanh thêm” là 1 nét vẽ siêu tài hoa mang trong mình ý nghĩa tượng trưng sâu sắc: lạc quan, yêu đời, chứa chan hello vọng. Là hello vọng, là chiến công đang chờ. Đây là đoạn thơ mô tả sinh động sinh hoạt vật chất và tinh thần người lính thời đánh Mĩ, siêu hay, siêu độc đáo mà ta ít gặp thời đó”.

Mô hình cấu trúc đoạn văn: Đoạn văn quy nạp.

Những câu trên phân tách cảm nhận từng từ ngữ, hình ảnh thơ.

Câu chủ đề: câu cuối cùng kết lại đánh giá chung về khổ thơ.

Luyện tập:

– Phân tách chi tiết loại chết của ông 6 trong truyện ngắn “ Cái lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng để khiến sáng tỏ nhận xét của nhân vật ông Bố trong tác phẩm : “ Nghe đâu chỉ có tình cha con là ko chết được”.

– Viết 1 đoạn văn phân tách cảnh chia tay cảm động của cha con ông 6 trong truyện “ Cái lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng để khiến rõ cảm giác của nhân vật ông Bố trong truyện “ Nhìn cảnh đó, bà con xung quanh có người ko cầm được nước mắt, còn tôi bỗng thấy khó thở như có bàn tay ai đấy nắm lấy trái tim tôi”.

– Viết 1 đoạn văn ngắn phân tách chi tiết mang trong mình tính biểu tượng trên cuối tác phẩm “Bến quê” của nguyễn Minh Châu: “ Nhĩ đang thu hết mọi chút sức lực cuối cùng còn sót lại để đu mình nhô người ra bên cạnh, giơ 1 cánh tay gầy guộc ra phía bên cạnh cửa sổ khoát khoát y giống như đang khẩn thiết ra hiệu cho 1 người nào đấy”.

– Viết 1 đoạn văn phân tách hình ảnh hàng tre trong khổ thơ sau:

“ Con trên miền Nam ra thăm lăng Bác bỏ Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi hàng tre xanh xanh Việt nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng” ( “ Viếng lăng Bác bỏ” – Viễn Phương)

– Viết 1 đoạn văn, có dùng câu hỏi tu từ, phân tách hình ảnh vầng trăng trong khổ thơ cuối bài “Ánh trăng” của Nguyễn Duy:

“ Trăng cứ tròn vành vạnh nhắc chi người vô tình ánh trăng lặng phăng phắc đủ cho ta giật mình”.

– Viết 1 đoạn văn, có dùng câu mở rộng phành phần, phân tách hình ảnh đám mây trong 2 câu thơ sau:

“ Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu” ( “ Sang thu” – Hữu Thỉnh)

5. Đoạn văn phân tách đặc điểm nhân vật

Chỉ dẫn viết đoạn văn:

Đoạn văn phân tách đặc điểm nhân vật là đoạn văn độc lập. Tại đấy có thể phân tách 1 đặc điểm nào đấy của nhân vật hoặc cũng có thể phân tách đặc điểm chung nhất của nhân vật. Muốn phân tách được phải chăng đặc điểm của nhân vật, người viết cần nắm chắn chắn chủ đề của tác phẩm, cốt truyện và hệ thống nhân vật, đặc biệt là những đặc điểm của nhân vật chính. Những đặc điểm đấy có thể chia theo từng giai đoạn cuộc đời nhân vật: Nhân vật Vũ Nương ( trong truyện “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ) lúc về nhà chồng và sống bên chồng, nàng là người phụ nữ đức hạnh, nết na, gia giáo, sung sướng của nàng là sự bình yên, là tổ ấm gia đình. Lúc chồng đi lính, nàng là người phụ nữ đảm đang, tháo vát, yêu thương con trẻ, thuỷ chung và siêu hiếu thảo. Lúc chồng trở về, nàng bị vướng vào vòng oan nghiệt, nàng lấy loại chết để bày tỏ phẩm hạnh của mình, mong được minh oan. Cũng có thể nêu đặc điểm theo phẩm chất của nhân vật: ông 2 ( trong truyện ngắn “ Làng” của Kim Lân) là con người có tình yêu làng quê hoà quyện sở hữu tình yêu nước và tinh thần kháng chiến chống Pháp; nhân vật Lục Vân Tiên được khắc hoạ thành mẫu người người anh hùng lí tưởng tuyệt đẹp: giàu lòng thương người, dũng cảm và vị nghĩa cao cả,…

Bắc buộc về nội dung:

– Giới thiệu nhân vật cần phân tách sở hữu 1 vài nét chính như tên nhân vật, nhân vật của tác phẩm, tác giả nào, đặc điểm cần phân tách.

– Dùng lí lẽ, dẫn chứng phân tách khiến rõ đặc điểm đấy.

– Đánh giá nhân vật.

Bắc buộc về hình thức: như đề nghị về hình thức chung của đoạn văn.

Dí dụ 1:

– Bài tập Viết đoạn văn tổng phân hợp dài 10 – 12 câu, phân tách Quang Trung là bậc kì tài quân sự (qua hồi 14 trong tác phẩm “ Hoàng Lê nhất thống chí” của Ngô gia văn phái).

– Đoạn văn minh hoạ 1:

Đọc hồi thứ 14 “ Hoàng Lê nhất thống chí” của Ngô gia văn phái, ta thấy tác giả đã xây dựng được 1 hình tượng kì vĩ tráng lệ là người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ; Nguyễn Huệ (xưng vương là Quang Trung) là 1 bậc kì tài quân sự(1). Lúc nghe được tin cấp báo quân Thanh sang xâm lược nước ta, ông vạch phương hướng ràng(2). Ông quản lý chỉ huy đại binh tiến ra Bắc thần tốc, bí mật chưa từng thấy trong lịch sử(3). Ông có tài điều binh khiển tướng, tài đấy được mô tả rõ trong lời dụ của ông trước cha quân và mô tả trong phương pháp xử tướng(4). Lời dụ của ông trước quân tướng sang sảng, hùng hồn như lời hịch lúc ra quân, kích thích lòng yêu nước, khơi gợi chí căm thù và khích lệ tinh thần xả thân cứu nước(5). Phương pháp đánh giặc của ông đa dạng, linh hoạt, phong phú, luôn trên thế chủ động làm cho giặc trở tay ko kịp(6). Lúc thì bao vây đánh giặc trên Hà Hồi, lúc thì áp sát đánh giặc dũng cảm sáng tạo trên Ngọc Hồi, lúc đánh nghi binh trên đê Yên Duyên, lúc mai phục trên Đầm Mực,…(7) Quân Tây Sơn dưới sự chỉ huy của Quang Trung tiến quân như vũ bão làm cho giặc đại bại “thây chất đầy đồng, máu trôi đỏ nước”, tướng Sầm Nghi Đống “thắt cổ tự động vẫn”, Tôn Sĩ Nghị bỏ chạy về nước “ngựa ko kịp đóng yên”,…(8)Quả thực, Quang Trung là bậc anh hùng lão luyện, là nhà quân sự đại tài mà lịch sử đời đời ghi nhớ, nhân dân ta đời đời biết ơn(9). Xây dựng và khắc hoạ hình tượng người anh hùng Nguyễn Huệ là 1 thành công đặc sắc của những văn sĩ trong “Ngô gia văn phái” (10). Nó khiến cho trang văn “Hoàng Lê nhất thống chí” thấm đẫm chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa anh hùng Đại Việt (11).

Mô hình cấu trúc đoạn văn: Đoạn văn tổng phân hợp:

Câu chủ đề bậc 1: câu 1. Giới thiệu Quang Trung là bậc kì tài quân sự.

Những câu triển khai: câu 2 tới câu 8. Tài cầm quân của Nguyễn Huệ.

Câu chủ đề bậc 2: câu 9,10, 11(chùm câu đánh giá: nhân vật, tác giả, tác phẩm)

– Đoạn văn minh hoạ 2:

Đọc Hồi thứ 14 “ Hoàng Lê nhất thống chí” (Ngô gia văn phái), hình tượng người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ đã để lại trong tâm hồn ta ấn tượng ko phai mờ(1). Nguyễn Huệ thực “ lão luyện dũng mãnh và có tài cầm quân”(2). Ngày 24 tháng Chạp 5 Mậu Thân ( 1788) nhận được tin cấp báo về thế giặc trên Thăng Lengthy, để danh chính ngôn thuận xuất quân đánh giặc cõi Bắc, ông lên ngôi hoàng đế lấy niên hiệu là Quang Trung(3). Ngày 25 còn trên Thuận Hoá thế mà ngày 19 đã hành quân tới Nghệ An, mộ thêm binh tinh, tổ chức thông qua binh và truyền hịch đánh giặc cứu nước(4). Chỉ hơn 1 ngày đêm, ông dã kéo quân tới Tam Điệp, lệnh cho tướng sĩ ăn tết trước, hẹn tới mùng 7 vào thành Thăng Lengthy sẽ mở tiệc ăn mừng, rồi chia đại quân thành 5 đạo binh lớn “ gióng trống lên đường ra Bắc”( 5). Ông đã lấy khía cạnh bất ngờ để đánh thắng giặc: bắt sống toàn bộ quân giặc do thám trên sông Thanh Quyết và đồn Hà Hồi; bao vây tiêu diệt đồn Ngọc Hồi, hàng vạn giặc bị giết thịt “thây nằm đầy đồng, máu chảy thành suối”(6). Tại Đầm Mực làng Quỳnh Đô, giặc Thanh bị bủa vây “quân Tây Sơn lùa voi cho giày đạp, chết tới hàng vạn người”( 7). Trong lúc đấy, 1 trận “rồng lửa” diễn ra ác liệt tại Khương Thượng, xác giặc chất thành 12 gò cao như núi(8). Nguyễn Huệ đã tiến công như vũ bão, khác nào “Tướng trên trên trời rơi xuống, quân chui dưới đất lên”, khiến cho Tôn Sĩ Nghị “sợ mất mật ngựa ko kịp đóng yên, người ko kịp mặc áo giáp…nhắm hướng bắc mà chạy”(9). Trưa mùng 5, Nguyễn Huệ và đại quân kéo vào thành Thăng Lengthy trước kế hoạch tác chiến 2 ngày( 10). Thắng lợi Đống Đa 5 Kỉ Dậu ( 1789) đã dựng lên tượng đài tráng lệ, hùng vĩ về vua Quang Trung để dân tộc ta đời đời tự động hào và ngưỡng mộ:

“ Mà nay áo vải cờ đào Giúp dân dựng nước biết bao công trình” (“Ai tư vãn” – Ngọc Hân công chúa) (11).

Mô hình cấu trúc đoạn văn: Đoạn văn tổng phân hợp:

Câu chủ đề bậc 1: câu 1. Giới thiệu nhận định về Nguyễn Huệ.

Những câu khai triển: câu 2 -10. Chứng minh tài cầm quân của Nguyễn Huệ.

Câu chủ đề bậc 2: câu 11. Cảm nghĩ về hình tượng người anh hùng.

Dí dụ 3:

– Bài tập Viết 1 đoạn văn diễn dịch, phân tách lòng yêu nghề, đam mê công việc của anh thanh niên trong tác phẩm “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Lengthy (kết thúc đoạn là 1 câu cảm thán).

– Đoạn văn minh hoạ:

Anh thanh niên trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Lengthy là 1 nhân tình nghề, đam mê công việc, có tinh thần trách nhiệm cao. Công việc của anh là khiến công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu sở hữu nhiệm vụ cụ thể là đo gió, đo mưa, tính nắng, tính mây, đo sự chấn động của vỏ trá đất. Anh khiến việc đấy 1 mình trên đỉnh Yên Sơn cao 2600 mét , nơi chỉ có cây cỏ và sương mù bao phủ quanh 5. Công việc anh khiến gian khổ, thầm lặng nhưng có ý nghĩa giúp dự đón thời tiết để nhân dân ta chế tạo và chiến đấu. Nên là nhân tình nghề, đam mê sở hữu công việc, anh new trụ vững trên đỉnh Yên Sơn, new thắng lợi được sự cô đơn 1 mình. Đam mê sở hữu công việc nên anh tìm thấy niềm vui trong công việc “ Lúc ta khiến việc, ta sở hữu công việc là đôi, sao có trể gọi là 1 mình được”. Thực cảm động lúc anh tâm sự bày tỏ sở hữu ông hoạ sĩ “ Công việc gian khổ như thế đấy, nhưng đựng nó đi, cháu buồn chết đi được”. Suy nghĩ của anh chính là suy nghĩ của thế hệ trẻ trên thập niên 70 của thế kỉ XX, thực đẹp biết bao!”

Mô hình cấu trúc đoạn văn: Đoạn văn diễn dịch:

Câu chủ đề: câu 1. Nêu đặc điểm bao quát của anh thanh niên.

Những câu sau triển khai chứng minh cho đặc điểm đấy.

Câu kết đoạn đánh giá suy nghĩ về lẽ sống đẹp của anh.

Dí dụ 4:

– Bài tập

Viết 1 đoạn văn khoảng 10 – 12 câu, theo phương pháp lập luận diễn dịch phân tách về đặc điểm nổi bật của nhân vật ông 2 trong truyện Ngắn “ Làng” của Kim Lân. Đoạn văn có dùng khía cạnh miêu tả, biểu cảm (gạch chân khía cạnh miêu tả, biểu cảm đấy).

– Đoạn văn minh hoạ:

Ông 2 trong truyện ngắn “ Làng” của kim Lân là nhân vật điển hình cho người nông dân trong kháng chiến chống Pháp có tình yêu làng, yêu nước cảm động. Ông 2 yêu làng Chợ Dầu của mình nên thường khoe và tự động hào làng của ông là làng phương pháp mạng, làng kháng chiến. Vì hoàn cảnh ông cần đi tản cư, ông luôn nhớ về làng “ Chao ôi, lão thấy nhớ làng mình quá!”. Gặp đoàn tản cư ông lão hỏi thăm tin tức làng Chợ Dầu thì được người tản cư cho biết làng ông khiến Việt gian theo Tây. Ông cảm thấy đau đớn, xấu hổ “ da mặt tê rân rân, cổ nghẹn đắng lại, ko thở được”, “ông cúi gằm mặt, lảng đi về nhà”. Tin dữ ám ảnh ông, biến ông thành con người khác, chỉ ru rú trên nhà ko dán ra bên cạnh, hay cáu bẳn, gắt gỏng. Lúc mụ chủ nhà có ý định đuổi khéo gia đình ông, ông rơi vào trạng thái bế tắc, tuyệt vọng. Tại hoàn cảnh đấy ông đấu tranh giằng xé: hay là về làng? Nhưng vừa nghĩ ông đã gạt phắt đi vì về làng tức là theo Tây, bỏ Cụ Hồ, bỏ kháng chiến. Trong sự bế tắc đấy, ông tâm sự sở hữu con út như 1 phương pháp ngỏ lòng mình rằng: trên ông, tình yêu làng, trung thành sở hữu phương pháp mạng, sở hữu kháng chiến ko bao giờ thay đổi đổi. Lúc được tin cải chính, ông 2 như người chết sống lại, ông lại sung sướng đi khoe làng bị đốt, nhà mình bị cháy. Đấy là minh chứng hùng hồn chứng minh làng ông là làng Phương pháp mạng, làng kháng chiến.

Mô hình cấu trúc đoạn văn: Đoạn văn diễn dịch:

Câu chủ đề là câu mở đoạn: nêu đặc điểm nổi bật của nhân vật ông 2.

Những câu sau triển khai chứng minh lòng yêu làng, yêu nước của ông 2.

Dí dụ 5:

– Bài tập – Viết 1 đoạn văn theo kiểu quy nạp, phân tách tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm của cô thanh niên xung phong Phương Định trong tác phẩm “ Những ngôi sao xa xôi” của nhà văn Lê Minh Khuê. Trong đoạn văn, dùng ít nhất 2 phép hợp tác câu (gạch dưới những từ ngữ này)

– Đoạn văn minh hoạ:

“ Những ngôi sao xa xôi” của nữ nhà văn Lê Minh Khuê nhắc về cha nữ thanh niên xung phong là Nho, Phương định và chị Thao khiến thành “tổ trinh sát mặt đường”. Họ trên trên 1 cao điểm giữa 1 vùng trong điểm trên tuyến đường Trường Sơn – con đường huyết nguồn, con đường nối hậu phương miền Bắc sở hữu tiền phương miền Nam, con đường trọng yếu của cuộc chiến tranh nhân dân thần thánh. Cả cha cô gái trong tác phẩm đều đáng mến, đáng cảm phục. Nhưng người đọc vẫn có ấn tượng sâu sắc nhất sở hữu Phương Định. Vốn là 1 cô gái thành phố, thích mơ mộng, cô có 1 thời học sinh hồn nhiên, thỏa thích bên người mẹ, 1 căn buồng bé trên 1 đường phố yên tĩnh. Những kỉ niệm đó luôn sống lại trong cô ngay giữa chiến trường dữ dội. Nó vừa là niềm khao khát, vừa khiến dịu mát tâm hồn cô trong hoàn cảnh căng thẳng, khốc liệt. Vào chiến trường đã cha 5, đã quen sở hữu những thử thách và nguy hiểm, giáp mặt hằng ngày sở hữu loại chết, nhưng trên cô cũng như trên đồng đội ko mất đi sự hồn nhiên, trong sáng và những ước mơ về tương lai. Định còn là 1 cô gái siêu hồn nhiên, yêu đời và thích hát. Định hát ngay trong những khoảnh khắc “lặng lặng”, lúc máy bay trinh sát bay rè rè. Cô hát cả lúc “máy bay rít, bom nổ, nổ trên cao điểm, phương pháp loại hold này khoảng 300 mét”. Đúng là “ tiếng hát át tiếng bom”. Cô yêu quý 2 người đồng đội, đặc biệt cô dành tình cảm và niềm cảm phục cho đa số những chiến sĩ mà cô gặp hằng đêm trên trọng tâm của con đường ra mặt trận. Cũng giống như những cô gái new lớn, Phương Định nhạy cảm và để ý tới hình thức của mình: “ Nói 1 phương pháp khiêm tốn tôi là 1 cô gái khá, 2 bím tóc dày tương đối mềm, loại cổ cao kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì những anh lái xe bảo: Cô có loại nhìn sao mà xa xăm!” . Cô biết mình được nhiều người, nhất là những anh lính trẻ để ý và có thiện cảm. Điều đấy khiến cô thấy vui và cả tự động hào nhưng chưa dành riêng tình cảm của mình cho 1 ai. Nhạy cảm nhưng cô lại ko hay bộc lộ tình cảm của mình, tỏ ra kín đáo giữa đám đông, tưởng như là kiêu kì. Phương Định hay hồi tưởng về những kỉ niệm của tuổi học trò hồn nhiên, thỏa thích pha 1 chút tinh nghịch và mơ mộng của 1 thiếu nữ: “Cô hay ngồi trên thành cửa sổ để hát, hát say sưa tới nỗi suýt lộn nhào xuống đất”! Công việc phá bom đối sở hữu cô là 1 công việc quen thuộc nhưng cũng siêu nguy hiểm. Thậm chí 1 ngày phá tới 5 quả bom. Từng lần là 1 thử thách sở hữu giây thần kinh cho tới từng cảm giác. Nhân vật Phương Định còn để lại trong lòng người đọc những tình cảm sâu sắc bởi chính tâm hồn trong sáng, mộng mơ của cô. Giữa tuyến lửa Trường Sơn, cô vẫn dành 1 khoảng tâm hồn mình nhớ về hình ảnh người mẹ, nhớ về Hà Nội, nhớ về những ngôi sao trên bầu trời thành phố, nhớ về loại vòm tròn của nhà hát. Đa số những kỉ niệm đấy chính là niềm động viên, khích lệ cô gái hoàn thành nhiệm vụ cao cả của mình. Hình ảnh của Phương Định cùng những đồng đội, sở hữu vẻ đẹp của lòng dũng cảm, vẻ đẹp của tinh thần lạc quan, yêu đời, vẻ đẹp của tâm hồn trong sáng mãi mãi lung linh, toả sáng như những ngôi sao trên bầu trời.

Mô hình cấu trúc đoạn văn: Đoạn văn quy nạp:

– Những câu trên phân tách, chứng minh những vẻ đẹp của nhân vật Phương Định.

– Câu kết đoạn nêu cảm nhận, đánh giá về nhân vật.

Phép hợp tác:

– Phép nối: Cả… nhưng.

– Phép thế: nữ thanh niên…họ…đồng đội; Phương Định…cô gái…cô.

Luyện tập:

– Viết 1 đoạn văn có dùng phép lặp, phân tách nhân vật Vũ Nương trong tác phẩm “ Chuyện người con gái Nam Xương” của nhà văn Nguyễn Dữ.

– Viết 1 đoạn văn có dùng phép nối, phân tách nhân vật ông 2 trong tác phẩm “ Làng” của Kim Lân.

– Viết 1 đoạn văn có dùng phép thế, phân tách nhân vật anh thanh niên trong tác phẩm “ Lặnh lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Lengthy.

– Viết 1 đoạn văn quy nạp có dùng than từ, phân tách tình yêu cha mãnh liệt của bé Thu trong truyện “ Cái lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng.

– Viết 1 đoạn văn theo kiểu diễn dịch, phân tách tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm của cô thanh niên xung phong Phương Định trong tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi” của nhà văn Lê Minh Khuê. Trong đoạn văn, dùng ít nhất 2 phép hợp tác câu (gạch dưới những từ ngữ này)

6. Đoạn văn phân tách hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ.

Chỉ dẫn viết đoạn:

Bắc buộc về nội dung:

– Xác định chính xác câu thơ, câu văn trích trong tác phẩm nào, của tác giả nào, nội dung phản ánh là gì; biện pháp tu từ được dùng trong câu đấy là biện pháp gì.

– Phân tách hiệu quả tu từ của biện pháp tu từ trong việc mô tả nội dung.

– Đánh giá câu thơ, câu văn đấy.

Bắc buộc về hình thức: như đề nghị về hình thức chung của đoạn văn.

Dí dụ 1:

– Bài tập

Viết 1 đoạn văn phân tách giá trị gợi hình và biểu cảm của những từ láy trong 2 câu thơ sau:

“ 1 bếp lửa chờn vờn trong sương sớm 1 bếp lửa ấp iu nồng đượm”. ( “ Bếp lửa” – Bằng Việt)

– Đoạn văn minh hoạ:

Đây là 2 câu thơ mở đầu bài thơ “ Bếp lửa”, khơi nguồn cho kí ức Bằng Việt từ nơi xa nhớ về quê hương, nhớ về người bà kính yêu của mình:

“ 1 bếp lửa chờn vờn trong sương sớm 1 bếp lửa ấp iu nồng đượm”.

Nhà thơ nhớ về những kỉ niệm gắn sở hữu hình ảnh “bếp lửa”: “1 bếp lửa chờn vờn trong sương sớm”. Từ láy tượng hình “chờn vờn” gợi ánh lửa cháy bập bùng được nhìn qua làn sương mỏng giăng giăng buổi sớm. Đấy là 1 hình ảnh thực in dấu trong tâm khảm, được nhà thơ nhớ lại nó thành 1 hình ảnh huyền ảo trong ánh hồi quang, mang trong mình đầy kỉ niệm đẹp về bếp lửa quê hương. Từ hình ảnh đó nhà thơ cảm nhận được 1 sức ấm nóng toả ra ko chỉ từ bếp lửa hồng sớm mai: “1 bếp lử ấp iu nồng đượm”. Từ láy tượng hình “ấp iu” trong câu thơ có giá trị biểu cảm cao, gợi đôi bàn tay nhóm lửa khéo léo, tần tảo, chịu thương, chịu khó của bà “ từng sớm, từng chiều lại bếp lửa bà nhen”. Đồng thời từ “ấp iu” còn gợi tấm lòng chăm chút yêu thương của tình bà dành cho cháu trong suốt những 5 tháng tuổi thơ sống bên bà. Tình cảm bà cháu lớn lên cùng hình ảnh bếp lửa ngày càng “nồng đượm”. Sở hữu sự góp mặt của 2 từ láy “chờn vờn”, “ấp iu” làm cho cho câu thơ mang trong mình nặng kỉ niệm về kí ức ân tình, về bếp lửa, về tấm lòng bà, về tình bà cháu thiêng liêng.

Dí dụ 2:

– Bài tập

Viết 1 đoạn văn tổng phân hợp trình bày cảm nhận của em về 2 câu thơ:

“ Cỏ non xanh tận chân trời Cành lê trắng điểm 1 vài bông hoa”. ( “Truyện Kiều” – Nguyễn Du)

( Trong đấy có dùng câu văn đánh giá, so sánh câu thơ của Nguyễn Du sở hữu câu thơ cổ Trung Quốc có nội dung tương tự động).

– Đoạn văn minh hoạ:

2 câu thơ trên trích trong bài “Cảnh mùa xuân” ( “ Truyện Kiều” – Nguyễn Du) là 2 câu thơ đặc sắc tả cảnh thiên nhiên mùa xuân trong tiết thanh minh. Nguyễn Du ko miêu tả nhiều mà ông chỉ chọn tả 1 số hình ảnh đặc sắc, tiêu biểu, đấy là hình ảnh “cỏ non xanh” tận chân trời, “cành lê trắng” điểm vài bông hoa. Cỏ xanh non, tươi phải chăng mơn mởn, mỡ màng được trải dài tới tận chân trời dường như còn được nối sở hữu xanh của bầu trời mùa xuân. Thảm cỏ non khiến nền để khiến nổi bật vẻ đẹp của mấy cành lê đang ra hoa, hoa nở điểm xuyết trên cành. Bằng nghệ thuật đảo ngữ “ trắng điểm”, tác giả đã tạo nên 1 điểm nhấn cho bức tranh, tô đậm sắc trắng tinh khiết của hoa lê nổi bật trên nền xanh non của cỏ. 2 câu thơ của Nguyễn Du thực ra có mượn 2 câu thơ cổ của Trung Quốc:

“ Phương thảo liên thiên bích Lê chi sổ điểm hoa” ( Cỏ thơm liền sở hữu trời xanh Cành lê có điểm 1 vài bông hoa)

2 câu thơ cổ Trung Quốc chỉ gợi mà ko tả, còn 2 câu thơ của Nguyễn Du tả rõ màu sắc sắc làm cho câu thơ sinh động, có hồn sở hữu màu sắc sắc tươi tắn đậm chất hội hoạ. Từ câu thơ ngũ ngôn mang trong mình phong vị Đường thi, dưới ngòi bút tài hoa của Nguyễn Du thành câu thơ lục bát uyển chuyển mang trong mình đậm hồn thơ dân tộc. Chỉ sở hữu 2 câu thơ tả cảnh sở hữu bút pháp chấm phá, Nguyễn Du cho ta cảm nhận được bức tranh xuân tươi tắn, tràn đầy sức sống phơi phới của mùa xuân.

Đoạn văn có mô hình cấu trúc tổng phân hợp:

– Câu mở đoạn là câu chủ đề bậc 1: Nêu ấn tượng chung về 2 câu thơ Nguyễn Du.

– Những câu tiếp triển khai phân tách giá trị nội dung và nghệ thuật của 2 câu thơ đấy, có so sánh sở hữu 2 câu thơ cổ Trung Quốc.

– Câu kết đoạn là câu chủ đề bậc 2: Nêu nhận xét về giá trị 2 câu thơ đấy.

Dí dụ 3:

– Bài tập

Viết 1 đoạn văn ngắn phân tách hiệu quả nghệ thuật được dùng trong 2 câu thơ sau ( trong đấy có dùng câu mở rộng thành phần, gạch chân câu đấy):

“ Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng” ( “ Khúc hát ru những em bé trên lưng mẹ” – Nguyễn Khoa Điềm)

– Đoạn văn minh hoạ:

Trong chiến tranh gian khổ, xuất hiện những con người giàu đức hello sinh, cống hiến hết mình cho đất nước. Tiêu biểu cho những con người đấy là bà mẹ Tà – ôi, Nguyễn Khoa Điềm đã khắc hoạ hình ảnh của bà mẹ:

“ Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng”

Sở hữu 2 câu thơ này, người đọc thấy hiện ra trước mắt hình ảnh bà mẹ Tà – ôi địu con lên núi Ka – lưi trỉa bắp thực thân thương. Trong thơ của Nguyễn Khoa Điềm có dãy núi hoang sơ, có nương bắp đang trồng, có mặt trời trên đỉnh núi, có “ mặt trời” trên lưng mẹ. Hình ảnh mặt trời trên câu thơ thứ 1 là mặt trời của tự động nhiên, của vũ trụ toả sáng đem sự sống tới cho vạn vật. Còn trên câu thơ thứ 2, hình ảnh mặt trời mang trong mình ý nghĩa ẩn dụ thực độc đáo. Em bé Cu – tai nằm trên lưng mẹ được tác giả ví như “ mặt trời của mẹ”. Em là mặt trời bé bỏng, đáng yêu, ấm áp của lòng mẹ. Em là ánh sáng là niềm vui, là báu vật, là sung sướng của đời mẹ. 2 hình ảnh sóng đôi “ mặt trời của bắp”, “ mặt trời của mẹ” tạo nên 1 sự liên tưởng bất ngờ, thú vị. Mặt trời có ý nghĩa sở hữu muôn loài thế nào thì em Cu – tai có ý nghĩa thiêng liêng sở hữu đời mẹ như thế. Sở hữu phương pháp viết như vậy, Nguyễn Khoa Điềm đã tạo ra 1 câu thơ hay, độc đáo trong thơ tiên tiến.

Câu mở rộng thành phần bổ ngữ: Sở hữu 2 câu thơ này, người đọc thấy hiện ra trước mắt hình ảnh bà mẹ Tà – ôi địu con lên núi Ka – lưi trỉa bắp thực thân thương.

– Đề ngữ: Sở hữu 2 câu thơ này.

– Chủ ngữ: người đọc.

– Vị ngữ: thấy hiện ra trước mắt hình ảnh bà mẹ Tà – ôi địu con lên núi Ka – lưi trỉa bắp thực thân thương.

– Động từ trung tâm: thấy.

– Bổ ngữ: hiện ra trước mắt hình ảnh bà mẹ Tà – ôi địu con lên núi Ka – lưi trỉa bắp thực thân thương.

– Trong bổ ngữ có:

+ Chủ ngữ: mắt hình ảnh bà mẹ Tà – ôi địu con lên núi Ka – lưi trỉa bắp.

+ Vị ngữ: thực thân thương.

Dí dụ 4:

– Bài tập Viết 1 đoạn văn phân tách giá trị tu từ của những thanh bằng trong câu thơ cuối của khổ thơ sau:

“ Ko có kính ừ thì ướt áo Mưa tuôn, mưa xối như bên cạnh trời Chưa cần thay đổi, lái trăm cây số nữa Mưa ngừng, gió lùa mau khô thôi”.

– Đoạn văn minh hoạ:

Khổ thơ thứ tư, nhà thơ lại tiếp tục ghi lại những gian khổ mà người lính đã trải qua:

“ Ko có kính ừ thì ướt áo Mưa tuôn, mưa xối như bên cạnh trời Chưa cần thay đổi, lái trăm cây số nữa Mưa ngừng gió lùa mau khô thôi”.

Lại 1 lần nữa, người đọc bắt gặp hình ảnh người lái xe trong loại vẻ ngang tàng, chấp nhận mọi thử thách: “Ừ thì ướt áo” như 1 tiếng tặc lưỡi. Luôn luôn là 1 thái độ bất cần, bất chấp hoàn cảnh. Khó khăn, gian khổ cũng ko khiến tác động tới ý chí của họ, ko gì ngăn nổi bánh xe lăn, ko gì cản được trái tim người chiến sĩ hướng về tiền phương. Hết lòng phương pháp mạng của người lái xe ko còn là trừu tượng nữa mà được tính bằng cung đường “lái trăm cây số nữa”. Những cung đường đó trong mưa bom bão đạn cần trả bằng mồ hôi xương máu. Gian khổ là vậy, nhưng hình ảnh người lái xe vẫn phơi phới niềm tin, tràn đầy nghị lực đã được mô tả qua câu thơ cuối khổ 4:

“ Mưa ngừng, gió lùa mau khô thôi”.

1 câu thơ sở hữu cấu trúc khá đặc biệt, có 7 từ mà tới 6 thanh bằng góp phần diễn tả sự lâng lâng bay bổng. Trong hoàn cảnh nghiệt ngã ko chỉ trên mưa bom bão đạn của kẻ thù mà còn là “mưa rừng Trường Sơn” – những cơn mưa lũ xối xả, người chiến sĩ lái xe ko hề chùn bước, ngại ngùng. Trái lại, như thép đã tôi luyện, họ càng dày dạn, vững vàng, coi mưa gió là chuyện thường. Ngồi sau vô lăng, chạy xe trong mưa rừng, tranh thủ từng phút vượt qua cung đường dài đầy nguy hiểm để đưa hàng tới đích chuyên dụng cho tiền phương. Câu thơ ko chỉ là miêu tả, ko chỉ là lời tự động động viên, đằng sau câu thơ là 1 tâm hồn yêu đời lạc quan, 1 tính phương pháp trẻ trung đầy chất lính.

Dí dụ 5:

– Bài tập Viết 1 đoạn văn phân tách giá trị tu từ của biện pháp hoán dụ trong khổ thơ cuối bài thơ “ Bài thơ về tiểu đội xe ko kính” của Phạm Tiến Duật:

“ Ko có kính, rồi xe ko có đèn Ko có mui xe, thùng xe có xước Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước Chỉ cần trong xe có 1 trái tim”.

– Đoạn văn minh hoạ:

Khổ cuối đã khiến nổi bật loại dữ dội và khốc liệt của chiến tranh. Cái xe mang trong mình đầy thương tích:

“ Ko có kính, rồi xe ko có đèn Ko có mui xe, thùng xe có xước”

2 dòng thơ sở hữu sự tập hợp của cha loại “ko có” và chỉ có 1 loại “có”. Đa số đã khắc hoạ lên trước mắt người đọc hình ảnh những cái xe vận tải quân sự mang trong mình đầy thương tích chiến tranh. Nhưng những cái xe ko kính đấy vẫn chạy bon bon trên đường Trường Sơn sở hữu 1 niềm tự động hào, khẳng định dáng đứng và tâm thế của người lính – mô tả tuổi trẻ Việt Nam:

“ Chỉ cần trong xe có 1 trái tim”

Hình ảnh hoán dụ “ trái tim” là biểu tượng của ý chí, của bầu máu nóng, của khát vọng tự động do, hoà bình cháy bỏng trong tim người chiến sĩ. Ko mà lại có, loại có của người lính lái xe là 1 trái tim, 1 nhân tình nước, 1 lòng khao khát giải phóng miền Nam thì đa số những loại thiếu kia đâu có hề gì. Vậy đấy, khí phách ngang tàng mà vẫn tha thiết yêu thương, đấy là anh lính lái xe thời chống Mĩ của Phạm Tiến Duật.

Luyện tập:

– Phân tách ý nghĩa của những từ láy trong đoạn thơ:

“ Nao nao dòng nước uốn quanh Nhịp cầu nho bé cuối ghềnh bắc ngang Sè sè nắm đất bên đàng Rầu rầu ngọn cỏ nửa vàng nửa xanh” ( Trích “ Truyện Kiều” – Nguyễn Du).

– Trong câu thơ “Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính”, nhà thơ đã dùng biện pháp tu từ gì? Nêu rõ hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ đó.

– Em hãy phân tách loại đặc sắc của 2 câu thơ sau:

“ Quê hương anh nước mặn đồng chua Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá” ( Trích “Đồng chí” – Chính Hữu)

– Nói về nỗi nhớ gia đình, quê hương của anh bộ đội Cụ Hồ trong những 5 dài máu lửa, Chính Hữu đã viết: “ Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính”. Em hãy cho biết loại hay của câu thơ là trên chỗ nào?

– Xác định và chỉ rõ tác dụng của biện pháp tu từ được dùng trên câu cuối cùng của bài thơ “ Bài thơ về tiểu đội xe ko kính” ( Phạm Tiến Duật): “ Chỉ cần trong xe có 1 trái tim”.

– Phân tách tác dụng của biện pháp tu từ trong 2 câu thơ sau:

“ Mặt trời xuống biển như hòn lửa Sóng đã cài then, đêm sập cửa” ( Trích “Đoàn thuyền đánh cá” – Huy Cận)

– Em hãy phân tách ý nghĩa của biện pháp tu từ trong đoạn thơ sau:

“ Thuyền ta lái gió sở hữu buồm trăng Lướt giữa mây cao sở hữu biển bằng Ra đậu dặm xa dò bụng biển Dàn đan thế trận lưới vây giăng” ( Trích “ Đoàn thuyền đánh cá” – Huy Cận).

– Phân tách ý nghĩa tu từ trong 2 câu thơ sau:

“ Biển cho ta cá như lòng mẹ Nuôi lớn đời ta tự động buổi nào” ( Trích “ Đoàn thuyền đánh cá” – Huy Cận)

– Em hãy phân tách ý nghĩa của biện pháp tu từ trong đoạn thơ sau:

“ Câu hát căng buồm sở hữu gió khơi Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời Mặt trời đội biển nhô màu sắc new Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi”. ( Trích “ Đoàn thuyền đánh cá” – Huy Cận).

– Phân tách ý nghĩa tu từ trong đoạn thơ sau:

“ Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen 1 ngọn lửa, lòng bà luôn ôm 1 ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng…” Trích “ Bếp lửa” – Bằng Việt)

– Phân tách ý nghĩa tu từ trong đoạn thơ sau:

“ Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi Mặt trời của mẹ , em nằm trên nương” ( Trích “ Khúc hát ru những em bé ngủ trên lưng mẹ” – Nguyễn Khoa Điềm)

– Em hãy phân tách ý nghĩa của biện pháp tu từ trong những câu thơ sau đây:

“Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời Từng giọt lengthy lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng”. ( Trích “ Mùa xuân nho bé” – Thanh Hải)

– Em hãy phân tách ý nghiã biện pháp tu từ trong những câu thơ sau đây:

“ 1 mùa xuân nho bé Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi 2 mươi Dù là lúc tóc bạc” (Trích “ Mùa xuân nho bé” – Thanh Hải)

– Xác định và chỉ rõ tác dụng của biện pháp tu từ được dùng trên trong những câu thơ sau:

“Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng”. ( Trích “ Viếng lăng Bác bỏ” – Viễn Phương)

– Xác định và chỉ rõ tác dụng của biện pháp tu từ được dùng trong những câu thơ sau:

“ Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy 1 mặt trời trong lăng siêu đỏ”. ( Trích “ Viếng lăng Bác bỏ” – Viễn Phương)

– Phân tách tác dụng của biện pháp tu từ được dùng trong những câu thơ sau:

“ Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng 7 mươi 9 mùa xuân” ( Trích “ Viếng lăng Bác bỏ” – Viễn Phương)

– Viết đoạn văn tổng phân hợp trong đấy có dùng câu hỏi tu từ, phân tách loại hay được dùng trong khổ thơ cuối bài “ Đồng chí” của Chính Hữu:

“Đêm nay, rừng hoang sương muối Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới Đầu súng trăng treo”.

– Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em về 2 câu thơ sau ( trong đấy có dùng 1 câu ghép):

“ Võng mắc chông chênh đường xe chạy Lại đi, lại đi trời xanh thêm”. ( “ Bài thơ về tiểu đội xe ko kính” – Phạm Tiến Duật)

7 . Đoạn văn phân tách, cảm nhận về 1 đoạn văn, đoạn thơ.

Chỉ dẫn viết đoạn:

Bắc buộc về nội dung:

– Xác định chính xác đoạn thơ, đoạn văn trích trong tác phẩm nào, của tác giả nào.

– Đặc sắc về nội dung hoặc nghệ thuật của đoạn là gì, phân tách nội dung và hiệu quả của biện pháp nghệ thuật trong việc mô tả nội dung đấy.

– Đánh giá đoạn thơ, đoạn văn đấy ( có thể hài hòa đánh giá về tác giả, tác phẩm).

Bắc buộc về hình thức: như đề nghị về hình thức chung của đoạn văn.

Dí dụ 1:

– Bài tập

Viết 1 đoạn văn phân tách giá trị gợi hình và biểu cảm của 2 hình ảnh thơ music đôi trong khổ thơ sau:

“ Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quang lưng. Mùa xuân người ra đồng, Lộc trải đầy nương mạ”. ( “ Mùa xuân nho bé”- Thanh Hải)

– Đoạn văn minh hoạ:

“ Mùa xuân nho bé” là bài thơ ngũ ngôn trường thiên của Thanh Hải ra đời vào những ngày tháng cuối 5 1980. Nó được phổ nhạc thành ca khúc mùa xuân khiến xao xuyến và say đắm lòng người. Bài thơ có những hình ảnh xuân của thiên nhiên, của đất nước, của con người thực đẹp, trong đấy có 4 câu thơ nói về mùa xuân chế tạo và chiến đấu của nhân dân ta. Cấu trúc thơ music hành đối xứng để chỉ rõ 2 nhiệm vụ chiến lược đó:

“ Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quanh lưng. Mùa xuân người ra đồng, Lộc trải đầy nương mạ”.

“ Lộc” là chồi non, cành biếc mơn mởn. Lúc mùa xuân về cây cối đâm chồi nảy lộc. “ Lộc” trong văn cảnh này tượng trưng cho vẻ đẹp mùa xuân và sức sống mãnh liệt của đất nước. Người lính khoác trên lưng vành lá nguỵ trang xanh biếc, mang trong mình theo sức sống mùa xuân, sức mạnh của dân tộc để bảo vệ Tổ quốc. Người nông dân, đem mồ hôi và sức lao động cần cù khiến nên màu sắc xanh cho ruộng đồng, “trải dài nương mạ” bát ngát quê hương. Ý thơ vô cùng sâu sắc: máu và mồ hôi của nhân dân đã góp phần tô điểm mùa xuân và để giữ lấy mùa xuân mãi mãi.

Dí dụ 2:

– Bài tập Viết đoạn văn diễn dịch trong đấy có câu ghép (gạch chân câu ghép đấy): phân tách khổ thơ đầu bài thơ “ Sang thu” của hữu Thỉnh:

“ Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Nghe đâu thu đã về”.

– Đoạn văn minh hoạ:

“ Từ chiến hào tới thành phố” là tập thơ – đoá hoa đầu mùa của Hữu Thỉnh, xuất bản vào tháng 5.1985. Loại duyên của nhà thơ- người lính lái xe thiết giáp này mô tả khá đậm đà trên 1 số bài thơ ngũ ngôn, trong đấy có bài “ Sang thu”. Mở đầu bài thơ là 1 nét chớm thu nơi đồng quê êm đềm, dịu dàng và thơ mộng được cảm nhận và diễn tả 1 phương pháp tinh tế, tài hoa:

“ Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Nghe đâu thu đã về”.

Mùa thu là mùa đẹp nhất, đáng yêu nhất. nắng vàng tươi, trời xanh trong bao la. Có trăng sáng, có gió mát. Nhiều thi sĩ xưa nay đã nói thực hay, thực đẹp về thu:

“ Lengthy lanh đáy nước in trời Thành xây khói biếc non phơi bóng vàng” ( Nguyễn Du) “Trời thu xanh ngắt mấy tầng cao Cần trúc lơ phơ gió hắt hiu” ( Nguyễn Khuyến)

Hữu Thỉnh cũng góp cho thơ thu dân tộc 1 nét thu: đất trời, quê hương ngày đầu thu, buổi chớm thu. Nghe đâu đã nhiều ngày đêm chờ mong thu về, sớm nay nhà thơ khẽ reo lên:

“ Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió thu”

Mùa thu là mùa của trái 9: chuối tiêu trứng cuốc, chuối ngự vàng ươm, trái hồng đỏ mọng,…Hương vị thu là “ hương cốm new”, là hương thơm ngọt ngào của trái cây. Sở hữu Hữu Thỉnh, loại tín hiệu báo mùa thu đang tới là hương ổi nơi vườn quê; loại hương thơm nồng nàn đó, thân thuộc đó đang “ phả vào trong gió se”. Gió thu lành lạnh, khô khô, se se . Hương ổi toả ra nồng nàn như “ phả” vào cảnh vật, được gió thu mang trong mình đi, khiến ngây ngất hồn người. Hương ổi là 1 thi liệu độc đáo mô tả bút pháp nghệ thuật Hữu thỉnh. Chữ “ bỗng” trong câu thơ “ Bỗng nhận ra hương ổi” diễn tả sự ngạc nhiên, niềm vui bất ngờ chợt tới, new cảm nhận được, new tìm ra ra. Ko chỉ là hương ổi, là gió se, tín hiệu sang thu còn có sương thu:

“ Sương chùng chình qua ngõ Nghe đâu thu đã về”

2 chữ “ chùng chình” đã nhân hoá sương thu. Sương thu ngập ngừng vấn vương, chờ đợi… 1 chút gì bâng khuâng. Nhìn thấy sương trắng nhạt phủ mờ ngõ bé, nhà thơ cảm thấy thu đã về. 2 chữ “dường như” là phỏng đoán, nửa tin nửa ngờ. Nhà thơ cảm nhận bước đi của mùa thu trong khoảnh khắc chớm thu ko chỉ bằng khứu giác (nhận ra hương ổi), ko chỉ bằng xúc giác (gió se), bằng thị giác (sương chùng chình qua ngõ) mà còn bằng đa số sự rung động của tâm hồn, linh hồn. Bâng khuâng, rạo rực, rung động và xôn xao. Ko gian nghệ thuật, thời kì nghệ thuật và tâm trạng nghệ thuật đồng hiện khá tinh tế, đầy chất thơ.

Mô hình cấu trúc đoạn văn : Đoạn văn diễn dịch:

– Câu chủ đề: “ Mở đầu bài thơ …tinh tế, tài hoa” nêu đặc sắc khổ thơ.

– Những câu khai triển phân tách cảm nhận những đặc sắc đấy.

Câu ghép được gạch chân.

Dí dụ 3:

– Bài tập Viết 1 đoạn văn phát biểu cảm nhận của em về tình mẹ qua đoạn thơ sau trong bài thơ “Con cò” của Chế Lan Viên (trong đấy, kết thúc đoạn là 1 câu hỏi tu từ):

“Ngủ yên! Ngủ yên! Ngủ yên! Cành có mềm,mẹ đã sẵn tay nâng! Trong lời ru của mẹ thấm tương đối xuân! Con chưa biết con cò, con vạc Con chưa biết những cành mềm mẹ hát Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân.”

– Đoạn văn minh hoạ:

Tình mẫu tử thiêng liêng tự động cổ chí kim là đề tài muôn thuở của những văn nhân, thi sĩ. Từng tác giả khai thác đề tài này trên những khía cạnh khác nhau. Chế Lan Viên sở hữu bài thơ “Con cò” đã nói về sự nâng đỡ dịu dàng và bền bỉ của người mẹ đối sở hữu những con. Bài thơ mở đầu là lời ru của mẹ bên nôi, đưa con vào giấc ngủ êm đềm, chập chờn cánh cò, cánh vạc trong ca dao xưa…rồi hình ảnh cò mẹ lặn lội tìm ăn ban đêm để nuôi đàn con bé bỏng, chẳng could “đậu cần cành mềm, lộn cổ xuống ao”…lời ru của mẹ chứa đựng nỗi ngậm ngùi xót thương cho những thân phận vất vả, nhọc nhằn trong cuộc sống thời xưa. Ngắm nhìn con ngủ say, mẹ càng thấy con của mẹ could mắn được sống toàn bộ, no ấm trong vòng tay mẹ:

“Ngủ yên! Ngủ yên! Ngủ yên! Cành có mềm,mẹ đã sẵn tay nâng! Trong lời ru của mẹ thấm tương đối xuân! Con chưa biết con cò, con vạc Con chưa biết những cành mềm mẹ hát Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân.”

Mẹ đã dành cho con thơ đa số: cánh tay dịu hiền của mẹ, lời ru câu hát êm đềm của mẹ, dòng sữa ngọt ngào của mẹ. những hoán dụ nghệ thuật đó đã hình tượng hoá tình mẫu tử bao la. Nhịp thơ cũng là nhịp võng, nhịp cánh nôi nhẹ đưa, vỗ về. Điệp ngữ “ngủ yên”, “con chưa biết” và “con cò” láy đi láy lại nhiều lần khiến cho giọng thơ trở nên đầm ấm, ngọt ngào, tha thiết dìu dịu chan chứa sung sướng yêu thương. Lời ru đậm đà nghĩa tình, ẩn chứa lời dạy về đạo lí khiến người, qua âm hưởng, nhịp điệu trầm bổng theo tháng ngày mà thấm vào máu thịt, vào tâm hồn của đứa con yêu. Đọc những câu thơ như thế, ai mà ko xúc động trước tình mẹ mênh mông như biển rộng, bất tận như suối nguồn?

Câu kết đoạn là câu hỏi tu từ.

Dí dụ 4:

– Bài tậpViết 1 đoạn văn quy nạp nêu cảm nhận của em về đoạn văn miêu tả tâm lí nhân vật ông 2 ( trong “ Làng” của Kim Lân) lúc nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc.

– Đoạn văn minh hoạ:

Trong lúc ông 2 đang hồ hởi sở hữu những chiến tích kháng chiến, những gương dũng cảm anh hùng của quân và dân ta thì ông như bị sét đánh về loại tin “dữ” cả làng Chợ Dầu “Việt gian theo Tây”… “vác cờ thần ra hoan hô” lũ giặc cướp! Ông tủi nhục cúi gằm mặt xuống mà đi, nằm vật ra giường như bị ốm nặng, nước mắt cứ tràn ra, có lúc ông chửi thề 1 phương pháp chua chát! Ông sống trong bi kịch triền miên. Vợ con ông vừa buồn vừa sợ, “gian nhà lặng đi, hiu hắt”. Ông sợ mụ chủ nhà…có lúc ông nghĩ quẩn “ hay là quay về làng”… nhưng rồi ông lại kiên quyết: “ Làng thì yêu thực, nhưng làng theo Tây mất rồi thì cần thù!”. Cuộc đối thoại giữa 2 bố con ông là 1 tình tiết cảm động và thú vị:

…- “À, thầy hỏi con nhé. Thế con ủng hộ ai?”

– Ủng hộ Cụ Hồ Chí Minh muôn 5!”

Nghe con ngây thơ nói mà nước mắt ông chảy ròng ròng trên 2 mẹ…lòng trung thành của cha con ông, của hàng triệu nông dân Việt Nam đối sở hữu lãnh tụ là vô cùng sâu sắc, kiên định. Vẻ đẹp tâm hồn đó của họ siêu đáng tự động hào, ca ngợi. Kim Lân siêu sâu sắc và tinh tế lúc miêu tả những biến thái vui, buồn, lo, sợ, …của người nông dân về loại làng quê của mình. Họ đã yêu làng trong tình yêu nước, đặt tình yêu nước lên trên tình yêu làng. Đấy là 1 bài học vô cùng quý giá và sâu sắc của ông 2 đem tới cho chúng ta. Đọc xong đoạn văn, chúng ta bồi hồi xúc động về tình yêu làng của ông 2, về nghệ thuật nhắc chuyện tạo vấn đề hấp dẫn, hồi hộp của nhà văn Kim Lân.

Dí dụ 5:

– Bài tập Viết 1 đoạn văn tổng phân hợp, phát biểu cảm nhận của em lúc đọc đoạn văn sau trong tác phẩm “ Bến quê” của Nguyễn Minh Châu:

“ Bên kia những cây bằng lăng, tiết trời đầu thu đem tới cho con sông Hồng 1 màu sắc đỏ nhạt, mặt sông như rộng thêm ra. Vòm trời cũng như cao hơn. Những tia nắng sớm đang từ từ chuyển từ mặt nước lên những khoảng bờ bãi bên kia sông, và cả 1 vùng phù sa nhiều ngày đời của bãi bồi trên bên kia sông Hồng lúc này đang phô ra trước khuôn cửa sổ của gian gác nhà Nhĩ 1 thứ màu sắc vàng thau xen sở hữu màu sắc xanh non – những sắc màu sắc thân thuộc quá như da thịt, tương đối thở của đất màu sắc mỡ…”.

Đoạn văn minh hoạ:

Vẻ đẹp của thiên nhiên trong 1 buổi sáng đầu thu được miêu tả qua loại nhìn và cảm xúc tinh tế của nhân vật Nhĩ. Cảnh vật được miêu tả theo tầm nhìn của Nhĩ từ sắp tới xa, tạo thành 1 ko gian có nhiều sâu, chiều rộng. Trước tiên, anh nhìn thấy những bông bằng lăng tím ngay phía bên cạnh cửa sổ, rồi tới con sông Hồng sở hữu màu sắc nước đỏ nhạt và sau cùng là bãi bồi bên kia sông. Cảnh vật thiên nhiên hiện ra sở hữu vẻ đẹp vô cùng hấp dẫn. Ko gian và những cảnh vốn quen thuộc, sắp gũi, nhưng hầu như siêu new mẻ đối sở hữu Nhĩ. Tưởng chừng như lần đầu trong đời, anh cảm nhận được vẻ đẹp phong phú của nó. Từ hoàn cảnh cụ thể của mình, Nhĩ đã xem, suy nhẫm để rút ra quy luật giống như 1 nghịch lí của đời người. Vào buổi sáng hôm đó, lúc nhận ra vẻ đẹp bình dị, sắp gũi của cảnh vật qua ô của sổ, đồng thời cũng hiểu rằng mình sắp giã biệt cõi đời, trong tâm thức Nhĩ bừng lên 1 nhát khao vô vọng là được đặt chân 1 lần lên loại bãi bồi bên kia sông. Điều ước muốn đó chính là sự thức tỉnh về những giá trị bền vững của những điều bình thường và sâu sắc của cuộc sống thường bị người ta bỏ qua hoặc lãng quên. Sự thức tỉnh của Nhĩ xen lẫn niềm ân hận, xót xa: Hoạ chăng chỉ có anh đã từng trải, đã từng in gót chân khắp mọi phương trời xa lạ new nhìn thấy hết sự giàu có lẫn mọi vẻ đẹp của 1 loại bãi bồi sông Hồng ngay bờ bên kia.

Luyện tập:

– Viết đoạn văn quy nạp( 5 -6 câu), trong đấy có dùng phép nối, nhận xét về nghệ thuật tả người trong đoạn trích “Chị em Thuý Kiều” ( Trích “Truyện Kiều” – Nguyễn Du).

– Viết khoảng đoạn văn diễn dịch ( 5 – 6 câu), trong đấy có dùng ít nhất 1 phép hợp tác câu, nhận xét về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ “Cảnh ngày xuân” trích trong “Truyện Kiều” ( Nguyễn Du).

– Nhận xét về nghệ thuật tả người của Nguyễn Du qua đoạn trích “Mã Giám Sinh sắm Kiều” (Truyện Kiều) bằng 1 đoạn văn tổng phân hợp (5 – 6 câu), trong đấy có dùng 1 câu hỏi tu từ.

– Nhận xét về nghệ thuật miêu tả nội tâm của Nguyễn Du qua đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích” (Truyện Kiều) bằng 1 đoạn văn diễn dịch (5 – 6 câu), trong đấy có 1 câu hỏi tu từ.

– Suy nghĩ về nhân vật Lục Vân Tiên trong đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” (Trích “ Lục Vân Tiên” – Nguyễn Đình Chiểu) bằng 1 đoạn văn tổng phân hợp (Khoảng 5 – 6 câu), trong đấy có dùng ít nhất 1 phép hợp tác câu. (Chú ý: Gạch chân từ ngữ dùng khiến phương tiện hợp tác câu).

– Trong bài thơ “Đồng chí”, Chính hữu viết siêu xúc động về người chiến sĩ trong kháng chiến chống Pháp:

“ Ruộng nương anh gửi bạn thân cày Gian nhà ko, mặc kệ gió lung lay Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính. Anh sở hữu tôi biết từng cơn ớn lạnh Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi Áo anh rách vai Quần tôi có vài mảnh vá Miệng cười buốt giá Chân ko giày Thương nhau tay nắm lấy bàn tay”

Dựa vào đoạn thơ trên, hãy viết 1 đoạn văn ( khoảng 10 câu) theo phương pháp lập luận tổng phân hợp trong đấy có dùng phép thế và 1 câu phủ định để khiến rõ sự đồng cảm, sẻ chia giữa những người đồng đội.

– Khổ thơ sau gợi lên hình ảnh của người chiến sĩ lái xe:

“ Ko có kính ko cần vì xe ko có kính Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi Ung dung buồng lái ta ngồi Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng” ( Trích “ Bài thơ về tiểu đội xe ko kính” – Phạm Tiến Duật)

Em hãy viết 1 đoạn văn ( 10 câu) theo phép lập luận diễn dịch, trong đấy có dùng phép thế và 1 câu có tình thái từ.

– Trong bài thơ “ Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận, có đoạn:

“ Cá nhụ cá chim cùng cá đé, Cá music óng ánh đuốc đen hồng Loại đuôi em quẫy trăng vàng choé Đêm thở: sao lùa nước Hạ Lengthy”.

Em hãy viết 1 đoạn văn ( 8 – 10 câu) cảm nhận về đoạn văn trên theo phép lập luận diễn dịch, trong đấy có dùng 1 câu tình thái từ, sở hữu câu chủ đề: “ Chỉ sở hữu 4 câu thơ đó, Huy Cận đã cho ta thấy 1 bức tranh kì thú về sự giàu có và đẹp đẽ của biển cả quê hương”.

– Trong bài thơ “ Bếp lửa” của Bằng Việt có đoạn:

“ Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa Mấy chục 5 rồi, tới tận trên thực tế} Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm Nhóm niềm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi Nhóm nồi xôi gạo new sẻ chung vui Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi bé Ôi kì lạ và thiêng liêng – bếp lửa!”

Hãy viết 1 đoạn văn ( 8 – 10 câu) nêu cảm nghĩ của em về hình ảnh bếp lửa trong đoạn thơ trên theo phép lập luận tổng phân hợp, trong đấy có dùng ít nhất 2 phép hợp tác câu.( Chú ý: Gạch chân từ ngữ hợp tác câu)

– Viết 1 đoạn văn ( khoảng 10 câu) phân tách đoạn thơ sau theo phép lập luận diễn dịch trong đấy có 1 câu hỏi tu từ:

“ Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ Em ngủ cho ngoan, đừng đi lưng mẹ Mẹ đang trỉa bắp trên núi Ka-lưi Lưng núi thì lớn mà lưng mẹ bé Em ngủ ngoan em đừng khiến mẹ mỏi Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a- kay hỡi Mẹ thương a-kay, mẹ thương làng đói Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều Ngày mai con lớn phát mười Ka-lưi…”

– Bài thơ “ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” của Nguyễn khoa Điềm là lời hát ru có cha khúc sở hữu kết cấu giống nhau, đều kết thúc bằng lời ru quản lý của người mẹ. Hãy chép lại từng lời ru quản lý của người mẹ và viết 1 đoạn văn ( 10 câu) theo phép lập luận tổng phân hợp về cấu trúc tình cảm của lời ru.

– Viết 1 đoạn văn quy nạp có dùng phương pháp hợp tác câu ( 8 – 10 câu), sở hữu đề tài: Cảm nghĩ của em về hình ảnh người mẹ Tà Ôi trong bài thơ “ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm.

– Hình ảnh vầng trăng trong bài thơ “ Ánh trăng” của Nguyễn Duy mang trong mình nhiều tầng ý nghĩa. Em hãy khiến rõ ý kiến trên bằng 1 đoạn văn diễn dịch ( 10 – 12 câu), trong đấy có câu hỏi tu từ.

– Trong bài thơ “ Việt Bắc” sáng tác 5 1954, có đoạn là lời của nhân dân Việt Bắc nhắn nhủ cán bộ miền xuôi:

“ Mình về thành thị xa xôi Nhà cao, còn nhớ núi đồi nữa chăng? Phố đông còn nhớ bản làng Sáng đèn, còn nhớ mảnh trăng giữa rừng?” ( Tố Hữu)

Từ đoạn thơ của Tố Hữu và bài thơ “ Ánh trăng” của Nguyễn Duy, em hãy viết 1 đoạn văn phát biểu cảm nghĩ của mình theo phương pháp quy nạp (khoảng 10 câu) sở hữu câu chủ đề sau: “Dù sáng tác trên 2 thời điểm khác nhau, nhưng những vần thơ của Tố Hữu và Nguyễn Duy đã gặp gỡ trên lời nhắn nhủ: Hãy sống ân tình thuỷ chung”.

– Viết 1 đoạn văn ( 8 – 10 câu) trong đấy có dùng lời dẫn gián tiếp, phân tách tâm trạng lo âu, đau khổ của ông 2 trong truyện ngắn “Làng” (Kim Lân ) lúc nghe được tin “cả loại làng Dầu Việt gian theo Tây” .

– Viết 1 đoạn văn ( 8 – 10 câu) trong đấy có dùng lời dẫn quản lý, phân tách tâm trạng hả hê sung sướng của ông 2 trong truyện ngắn “Làng” (Kim Lân) lúc được tin làng Dầu ko cần “ Việt gian theo Tây” như lời đồn.

– Viết 1 đoạn văn ( 8 – 10 ) theo phép lập luận tổng phân hợp, trong đấy có dùng lời dẫn quản lý, phân tách những phẩm chất phải chăng đẹp của anh thanh niên khiến công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trên đỉnh Yên Sơn trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” (Nguyễn Thành Lengthy).

– Viết 1 đoạn văn diễn dịch có dùng phép lặp từ ngữ (8 – 10 câu) nên cảm nghĩ của em về những nhân vật trong “Lặng lẽ Sa Pa” (Nguyễn Thành Lengthy) sở hữu câu mở đầu: “Đây là những nhân vật, những tâm hồn trong trẻo, bình dị, hồn hậu và tràn ngập tình thương”.

– Tác phẩm “ Lặng lẽ Sa Pa” ( Nguyễn Thành Lengthy) và tác phẩm “ Những ngôi sao xa xôi” ( Lê Minh Khuê) đều viết về vẻ đẹp trong lối sống, tâm hồn của con người Việt Nam trong lao động và trong chiến đấu. Em hãy phát biểu cảm nghĩ của mình về vẻ đẹp đấy bằng 1 đoạn văn diễn dịch (khoảng 10 câu), có dùng phép lặp từ ngữ, sở hữu câu chủ đề: “Vẻ đẹp của những nhân vật đều mang trong mình màu sắc sắc lí tưởng, họ là hình ảnh của con người Việt Nam mang trong mình vẻ đẹp của thời kì lịch sử gian khổ hào hùng và lãng mạn của dân tộc”.

– Viết đoạn văn tổng phân hợp ( 10 câu) phân tách ý nghĩa của 2 vấn đề trong truyện “Cái lược ngà” (Nguyễn Quang Sáng).

– Viết 1 đoạn văn tổng phân hợp, có dùng phương pháp hợp tác câu (khoảng 6 – 8 câu) sở hữu đề tài: Cảm nhận của em về nhân vật bé Thu trong tác phẩm “Cái lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng.

– Trong bài thơ “Con cò ” (Chế Lan Viên) có đoạn:

“ 1 con cò thôi Con cò mẹ hát Cũng là cuộc đời Vỗ cánh qua nôi”

Em hãy viết 1 đoạn văn tổng phân hợp (8 – 10 câu), trong đấy có dùng phép lặp từ ngữ, cảm nhận về lời ru trong đoạn thơ trên.

– Trong bài thơ “Nói sở hữu con” của Y Phương có đoạn:

“ Chân cần bước tới cha Chân trái bước tới mẹ 1 bước chạm tiếng nói 2 bước tới tiếng cười Người đồng mình yêu nhiều con ơi Đan lờ cài nan hoa Vách nhà ken câu hát Rừng cho hoa Con đường cho những tấm lòng”.

Hãy viết 1 đoạn văn (7 – 8 câu) cảm nhận về đoạn thơ trên, theo phép lập luận diễn dịch, trong đấy dùng ít nhất 2 phép hợp tác câu.

– Bài thơ “Viếng lăng Bác bỏ” của Viễn Phương có đoạn:

“ Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn khiến con chim hót quanh lăng Bác bỏ Muốn khiến đoá hoa toả hương đâu đây Muốn là cây tre trung hiếu chốn này”

Hãy viết 1 đoạn văn ( 8 – 10 câu) cảm nhận về đoạn thơ trên, theo phép lập luận diễn dịch, trong đấy có dùng ít nhất 2 phép hợp tác câu.

– Viết đoạn văn cảm nhận của em trước lòng kính yêu tha thiết của nhân dân miền Nam đối sở hữu chủ tịch Hồ Chí Minh trong bài thơ “ Viếng lăng Bác bỏ ”, theo phép lập luận diễn dịch ( khoảng 10 câu) trong đấy có dùng phương pháp hợp tác câu. ( Chú ý: Gạch chân từ ngữ được dùng khiến phương tiện hợp tác câu).

– Viết 1 đoạn văn cảm nhận về vẻ đẹp trong lối sống, tâm hồn của nhân vật Phương Định trong truyện “Những ngôi sao xa xôi ” (Lê Minh Khuê), theo phép lập luận quy nạp trong đấy có dùng phép thế ( khoảng 10 câu).

– Viết 1 đoạn văn theo phương pháp diễn dịch (khoảng 6 – 8 câu), trong đoạn văn có dùng 1 câu hỏi tu từ, phân tách ý nghĩa của đoạn thơ sau:

“ Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quanh lưng Mùa xuân người ra trận Lộc trải dài nương mạ Đa số như hối hả Đa số như xôn xao… Đất nước 4 ngàn 5 Vất vả và gian lao Đất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước”. ( Trích “ Mùa xuân nho bé” – Thanh Hải)

– Trong bài thơ “ Mùa xuân nho bé”, Thanh Hải viết:

“ Ta khiến con chim hót Ta khiến 1 nhành hoa”.

Kết thúc bài “ Viếng lăng Bác bỏ”, Viễn Phương viết:

“ Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn khiến con chim hót quanh lăng Bác bỏ”.

2 bài thơ của 2 tác giả viết về đề tài khác nhau nhưng có chung chủ đề: ước nguyện chân thành, khiêm nhường, bình dị muốn được góp phần dù bé bé vào cuộc đời chung. Từ 2 đoạn thơ trên, viết 1 đoạn văn phát biểu cảm nghĩ của em bằng 1 đoạn văn diễn dịch khoảng 8 – 10 câu, trong đấy có dùng phép hợp tác câu. ( Chú ý: Gạch chân những từ ngữ dùng khiến phương tiện hợp tác câu).

– Bài thơ “Đồng chí ” (Chính Hữu) viết về hình ảnh người lính trong kháng chiến chống Pháp, bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe ko kính ” (Phạm Tiến Duật) viết về hình ảnh người lính trong kháng chiến chống Mĩ.

Em hãy viết 1 đoạn văn diễn dịch, có dùng phương pháp hợp tác câu, về hình ảnh người lính qua 2 bài thơ trên, sở hữu câu chủ đề: “Hình tượng anh bộ đội trong thơ ca thời kì chống Pháp và chống Mĩ vừa mang trong mình những phẩm chất chung hết sức đẹp đẽ của người lính Cụ Hồ vừa có những nét cá tính riêng khá độc đáo”.

Giới thiệu kênh Youtube VietJack

Nhà băng trắc nghiệm lớp 9 tại sentayho.com.vn

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án