Hễ nói tới từ “Động phòng”, mọi người đều nghĩ tới hoạt động phòng the đêm tân hôn; hay “Động phòng hoa chúc”. Tuy nhiên đều ko buộc phải. Vậy động phòng là gì?
1. Định nghĩa từ động phòng là gì?
Xét theo ý nghĩa, từ “động phòng” mà hiện nay đa số mọi người đang dùng là do hiểu nhầm nghĩa của từ. Mọi người cho rằng chữ “động” trong từ “động phòng” nghĩa là “hoạt động phòng the”. Thực ra, chữ “động” tại đây là danh từ trong từ “dangle động”. Xét về mặt nghĩa đen, “động phòng” là phòng nơi thâm sâu như dangle động.
Gần như người Việt chúng ta lúc nói từ “Động phòng” nghĩa là đang trò chuyện vợ chồng của cặp đôi new cưới trong đem tân hôn. Đây là 1 sai lầm nghiêm trọng; ko nói tuyệt đối thì cũng chí ít khoảng trên 80% là dùng sai nghĩa gốc của nó.
Từ “Động phòng” là từ gốc Hán, chữ Hán viết là 洞房. Theo từ điển của cả Đài Mortgage và Trung Quốc đều định nghĩa là: 1. Buồng trong thâm sâu. 2. Phòng cưới của vợ chồng new cưới. Vậy tại sao từ “động phòng” – phòng dangle động, lại có nghĩa là phòng cưới?
2. Từ “động phòng” được dùng trong những thư tịch lịch sử xa xưa
Từ “Động phòng” này có nguồn gốc và quy trình diễn biến ngữ nghĩa phức tạp. Từ ngàn xưa, người ta đã gọi phòng tân hôn là “động phòng”. Những văn sĩ ngày xưa đã sáng tác siêu nhiều tác phẩm xoay quanh từ “động phòng” này. Quả thực siêu nhiều!
Từ “Động phòng” xuất hiện sớm nhất tại trong bài thơ Chiêu Hồn (Sở Từ) rằng:
“Khoa dung tu thái, cắng động phòng ta”, có nghĩa là: “Dung mạo xinh đẹp, hình dáng thon thả, bước đi uyển chuyển trong động phòng”.
Câu thơ: “Động phòng hoa chúc minh, vũ dư track yến khinh”, nghĩa là “Động phòng hoa đuốc sáng, đôi én múa nhẹ nhàng”. Đây là câu thơ của văn nhân Dữu Tín thời Bắc Chu Trung Quốc.
Còn trong “Dung trai tùy thuộc} bút” có câu: “Động phòng hoa chúc dạ, kim bảng đề danh thì”, nghĩa là: “Đêm động phòng hoa chúc, lúc bảng vàng ghi danh”. Tác giả Hồng Mại đời Tống đã viết. ..v..v.. Có thể minh chứng rằng danh từ “Động phòng” đã được dùng từ siêu xa xưa; trong những thư tịch qua những thời kì lịch sử đều lưu lại.
3. Quy trình diễn nghĩa từ “động phòng” qua những thời đại lịch sử
“Động phòng” vốn dĩ ban đầu ko buộc phải là chỉ phòng tân hôn. Tương truyền rằng, đại tài tử đời Hán là Tư Mã Tương Như đã từng khiến 1 bài phú có tên “Trường môn phú”. Miêu tả chuyện Trần Hoàng hậu bị thất sủng, lúc được biết Vũ Đế hứa sáng đi chiều tới, bà đã nấp nỏm đợi chờ vua. Mãi tới lúc trời sắp tối vẫn chưa thấy quân vương đâu, thế là bà 1 mình dạo bước quanh co.
“Huyền minh nguyệt dĩ tự động chiếu hĩ, tồ thanh dạ ư động phòng”, nghĩa là: “Treo vầng trăng sáng tự động chiếu mình, tới lúc đêm thanh về động phòng”. Như vậy, động phòng tại đây ko buộc phải là chỉ phòng tân hôn. Mà là chỉ phòng tại hoa lệ nơi chốn thâm cung.
Tới thời Bắc Chu (557-581), câu thơ của Dữu Tín “Động phòng hoa chúc minh”. Đây là lần trước tiên gắn từ “động phòng” sở hữu “hoa chúc” (đèn hoa, hoa đuốc).
Thời nhà Đường (618-907), từ “động phòng” dùng để chỉ nơi mà đôi nam nữ yêu đương. Ý chỉ miêu tả tình cảm chốn khuê phòng. Thí dụ:
“Lạc diệp lưu phong hướng ngọc đài, dạ hàn thu tư động phòng khai”. (Cổ ca – của Thẩm Thuyên Kỳ) Tạm dịch: “Lá rụng gió bay tới ngọc đài, đêm thu lạnh nhớ động phòng khai”.
“Mạc xuy Khương địch kinh lân lý, bất dụng tỳ bà huyên động phòng”. (Xương nữ hành – của Kiều Tri Chi) Tạm dịch: “Chớ thổi sáo Khương kinh hàng xóm, chẳng gảy tỳ bà nhiễu động phòng”.
Trong những câu thơ này, “động phòng” vẫn chưa buộc phải là danh từ chỉ phòng tân hôn.
Tới thời nhà Đường, Phật giáo siêu hưng thịnh, thì từ “động phòng” còn được dùng để chỉ sơn phòng của nâng cao nhân. Tức là phòng tại của hòa thượng tu hành trên núi cao. Vương Duy có câu thơ: “Động phòng ẩn thâm trúc, thanh dạ văn dao tuyền”. Tạm dịch: “Động phòng ẩn sâu sau khóm trúc, đêm thanh văng vẳng tiếng suối xa”.
4. Động phòng được gọi là phòng tân hôn
Từ thời Trung Đường về sau, từ “động phòng” new dần mở rộng nghĩa là phòng tân hôn. Thi nhân Chu Khánh Dư có câu thơ: “Động phòng tác dạ đình hồng chúc, đãi hiểu đường tiền bái cữu cô”. Tạm dịch: “Động phòng đêm xuống tắt đuốc hồng, đợi sáng lên bái bố mẹ chồng”.
Trong“Cổ kim tiểu thuyết” của tài tử đời Minh Phùng Mộng Lengthy có viết: “2 người bái thiên địa, rồi bái cha chồng, mẹ chồng, tiếp theo phu thê giao bái, lễ xong, trở về động phòng mở tiệc hoa chúc”.
Nổi danh nhất vẫn là câu thơ của Hồng Mại đời Tống:
“Động phòng hoa chúc dạ, kim bảng đề danh thì” Tạm dịch: “Đêm động phòng hoa chúc, lúc bảng vàng ghi danh”.
Câu thơ bất hủ này nhanh chóng được mọi người thương thích và lưu truyền nhiều. Từ ấy tới nay, từ “động phòng” phát triển thành danh từ chuyên dùng chỉ phòng tân hôn.
Ban đầu, từ “Động phòng” được dùng nhiều tại Trung Nguyên. Tiếp tục lan dần sang những nước Á Đông. Tại Việt Nam chúng ta, nó cũng đã được lưu truyền trong dân gian, thi ca, được dùng tới ngày nay.
5. Từ “động phòng” theo truyền thuyết và chế độ “quần hôn” chuyển sang “1 vợ 1 chồng”
Từ “Động phòng” theo truyền thuyết dân gian là do Hiên Viên Hoàng Đế quy định. Hoàng Đế đánh bại Xi Vưu, dẹp yên chiến tranh. Đã xây dựng liên minh những bộ lạc, xóa bỏ tục quần hôn; kết thúc thời kỳ hoang dã, khởi đầu thời kỳ văn minh nhân loại.
Con người thời ấy đã quá quen sở hữu cuộc sống quần hôn. Sau thời kì ngắn, thay thế đổi thành chế độ 1 vợ 1 chồng quả là siêu khó khăn. Đã phương pháp đây 5000 5, ấy là 1 cuộc cải phương pháp lớn trong lịch sử nhân loại.
Tục “quần hôn” là mối nguy cơ gây chia sẽ giữa những bộ tộc. Quần hôn thường xảy ra chuyện cướp hôn, nam cướp nữ và có cả nữ cướp nam. Giữa những bộ lạc thường xảy ra mâu thuẫn đánh nhau do chuyện cướp hôn. Thời kì càng nhiều ngày thì mâu thuẫn giữa những bộ lạc càng homosexual gắt.
Hoàng Đế vì thế mà thường lo nghĩ sầu ưu. Ông triệu tập những đại thần là Thường Tiên, Đại Hồng, Lực Phần, Phong Hậu, Thương Hiệt tới. Nhằm trao đổi khiến thế nào ngăn chặn tục quần hôn; và xây dựng chế độ 1 vợ 1 chồng. Mọi người đều ko nghĩ ra biện pháp nào.
1 hôm, Hoàng Đế cùng những đại thần đi tuần tra những dangle động người dân cư trú xem có an toàn ko. Bỗng tìm ra ra 1 gia đình trú tại 3 dangle động, phòng ngừa dã thú xâm hại. Xung quanh động, họ dùng đá xếp thành bức tường khá cao; chỉ để 1 cổng vừa 1 người đi. Tìm ra này làm cho Hoàng Đế siêu nảy sinh ý tưởng. Tối hôm ấy, Ngài triệu tập những Đại thần lại nói:
“Hôm nay, ta đã thấy dangle động cư trú của dân chúng. Ta nghĩ, biện pháp duy nhất để ngăn chặn quần hôn là thực hành chế độ 1 vợ 1 chồng. Lúc kết hôn thì trước tiên tập trung cư dân của cả bộ lạc tới để chúc mừng. Cử hành nghi lễ, trước tiên bái thiên địa, tiếp theo bái cha mẹ, rồi phu thê giao bái. Tiếp tục uống rượu chúc mừng, hát ca nhảy múa, tuyên bố 2 người đã chính thức kết hôn.
Tiếp tục, đưa 2 vợ chồng tân hôn vào 1 phòng dangle động đã chuẩn bị sẵn. Xung quanh xếp tường cao, chỉ để 1 cửa ra vào. Việc ăn uống đều do người thân 2 bên nam nữ phân phối. Thời gian dài thì 3 tháng, ngắn thì 40 ngày; để họ tại trong dangle động tạo dựng tình cảm vợ chồng. Tự động học phương pháp nổi lửa nấu ăn, học phương pháp sống“.
“Từ này về sau, hễ người trong bộ lạc kết hôn. Đôi nam nữ vào trong phòng tại dangle động, gọi là động phòng. Thì xác nhận là hôn phối chính thức; ko ai được phép cướp nam nữ của người khác.
Để phân biệt người đã kết hôn và chưa kết hôn; phụ nữ đã kết hôn ko được thả tóc nữa mà buộc phải vấn tóc lên. Mọi người nhìn là biết người nữ này đã kết hôn; người nam khác ko được mưu tính gì nữa. Trường hợp ko sẽ phạm vào quy định của bộ lạc.”
Hoàng Đế nói xong ý tưởng, tức khắc những đại thần đều ủng hộ. Chúng thần đề nghị bảo Thương Hiệt viết quy định pháp luật, công bố cho dân chúng biết. Thế là quy định này đã siêu nhanh chóng được những bộ lạc ủng hộ.
Họ đua nhau đào dangle động, xây tường bao cho con chiếc của họ. Lúc con chiếc họ kết hôn, sau thời điểm cử hành nghi lễ xong thì đưa 2 người new kết hôn vào động phòng. Thế là hủ tục quần hôn dần dần biến mất, chế độ 1 vợ 1 chồng đã hình thành từ ấy và truyền thừa tới nay.
Hy vọng qua bài viết này, mọi người sẽ hiểu rõ hơn về danh từ “Động phòng là gì?”. Ngược dòng lịch sử có nhiều điều thú vị để ta khám phá và tìm tòi.
(Nguồn: sentayho.com.vn)
