Theo sách giáo khoa NXBGD và Wiki, Hệ sinh thái là 1 hệ thống bao gồm những quần thể sinh sống và phát triển thành cùng nhau trong quần xã, những quần thể này tương tác và có mối quan hệ mật thiết có nhau. Để hiểu rõ hơn hệ sinh thái là gì và hệ sinh thái rừng có vai trò như thế nào và có gì khác hệ sinh thái tự động nhiên, nhân tạo thì hãy tham khảo bài viết dưới đây.
1. Hệ sinh thái là gì? Môi trường và những nhân tố sinh thái
1.1. Khái niệm hệ sinh thái là gì?
Khai niem he sinh thai là hệ thống những quần thể bao gồm cả sinh vật có sự sống và ko có sự sống, mọi cùng tồn tại và phát triển thành trong 1 môi trường gọi là quần xã. Những quần thể này luôn có tương tác tương quan dù ít hay nhiều.
Quan hệ dinh dưỡng trong quần xã cho biết con đường trao đổi vật chất và năng lượng trong quần xã. Chức năng của hệ sinh thái là duy trì môi trường sống cho mọi sinh vật. Có thể nói chức năng của hệ sinh thái siêu quan yếu trong sinh học và nên kinh thế.
Sơ đồ của hệ sinh thái là 1 vòng tròn khép kín ko có điểm đầu cũng ko có điểm cuối. Những sinh vật trong vòng tròn đấy ko mất đi đâu mà chỉ chuyền từ nơi này qua nơi khác.
1.2. Môi trường sinh thái là gì?
Trước hết cần tìm hiểu môi trường là gì? 1 bí quyết hiểu đơn giản nhất môi trường là mọi những khía cạnh bao gồm xã hội và tự động nhiên bao quanh. Mọi những cá thể trong môi trường đều có tác động tương quan lẫn nhau.
Môi trường sinh thái là 1 mạng lưới hoàn chỉnh gồm những đất, nước, ko khí và những cá thể sống trong toàn cầu có mối quan hệ mật thiết có nhau. Bất kì 1 vấn đề gì xảy ra sẽ đều tương tác tới mọi môi trường.
Trong hệ sinh thái có nhiều môi trường khác nhau như môi trường nước, ko khí, trên cạn. Cũng có thể phân thành những môi trường rừng, môi trường nhân tạo, tự động nhiên.
VD: Trong 1 khu rừng bao gồm nhiều loài động thực vật khác nhau. Những cây lớn hơn cao hơn thì che mưa, che bão cho những cây bé hơn. Còn những động vật thì sẽ tạo thành 1 vòng tròn sinh thái, con lớn hơn ăn thịt con bé hơn, cũng có cả những động vật chỉ ăn lá như hươu cao cổ, ngựa vằn,… Nước, ko khí thì là thứ duy trì sự sống cho những loài. Bởi vậy khu rừng đấy cũng được gọi là 1 hệ sinh thái thu bé.
Nhìn rộng ra thì cả Trái Đất chúng ta đang sống là 1 hệ sinh thái khổng lồ. Con người hàng ngày làm cho việc và tạo ra tài sản vật chất, những loài động thực vật thì là nguồn thức ăn cho con người, vật nuôi giúp tinh thần được thoải mái hơn. Con người chặt phá rừng rồi lại đi cải tạo rừng, chăm bón,… Mọi đề có quan hệ mật thiết có nhau, tương tác tương quan lẫn nhau.
Những hệ sinh thái bé là 1 phần của hệ sinh thái lớn. Ví dụ những hệ sinh thái bé mà có vấn đề thì hệ sinh thái lớn – nơi mà con người đang sinh sống sẽ ko thể phát triển thành nhanh chóng.
Môi trường sinh vật là 1 phần bé của môi trường sinh thái, có nghĩa là nơi sinh sống của những loài vật. Ngoài môi trường sinh vật còn có môi trường nước, môi trường trên cạn và môi trường trong lòng đất.
>> Xem thêm: Checklist 30 những giống vẹt tại Việt Nam dễ nuôi và được nhiều người ưa chuộng
Cơ thể sinh vật cũng được coi là 1 môi trường sống bé hệ sinh thái. Thí dụ như cây cối là môi trường sống của những loại nấm, ký sinh. Trong chương trình sinh học lớp 9 có nói siêu rõ về vấn đề này. Hơn nữa những em học sinh còn được thực hành hệ sinh thái để hiểu rõ hơn và có cai nhìn thực tế.
1.3. Những nhân tố sinh thái
Những nhân tố sinh thái được chia thành 2 loại: nhân tố vô sinh và nhân tố hữu sinh. Nhân tố vô sinh là những vật ko sống như đất, nước, ko khí,… còn nhân tố hữu sinh như nhân tố con người và những sinh vật khác.
Trao đối vật chất trong hệ sinh thái thường diễn ra rõ nhất giữa những nhân tố vô sinh. Thí dụ như cây trao đổi, quang hợp khí O2 và CO2.
Con người là 1 loài thông minh nên được phân tách thành 1 nhân tố riêng trong nhân tố hữu sinh. Tương tác của những nhân tố sinh thái lên đời sống sinh vật là điều tất yếu. Vì mọi những thành phần của hệ sinh thái đều có quan hệ và tác động tương quan lẫn nhau.
Cấu trúc hệ sinh thái có sự liên quan chặt chẽ giữa 2 khía cạnh vô sinh và hữu sinh. Những nhân tố vô sinh thường là môi trường sống và là nguồn duy trì sự sống cho những nhân tố hữu sinh.
Thí dụ như con người là nhân tố hữu sinh luôn cần có ko khí để hít thở và nước để tồn tại. Bởi vậy trường hợp thiếu 1 trong 2 nhân tố thì chắc hẳn chắn hệ sinh thái ko thể tồn tại. Môi trường sống và những nhân tố sinh thái là 2 điều quan yếu nhất của hệ sinh thái.
>> Xem thêm: Checklist 30 những loại lan rừng quý hiếm và đẹp nhất tại Việt Nam
Trong 1 hệ sinh thái hoàn chỉnh buộc phải có 3 loại sinh vật:
- Sinh vật phân hủy: nấm, vi khuẩn,… giúp cho những xác sinh vật khác có thế phân hủy và chuyển hóa thành dưỡng chất cho thực vật.
- Sinh vật chế tạo: tảo, thực vật. những sinh vật này có chức năng tổng hợp chất hữu cơ từ những vật chất vô sinh dưới tác động ánh nắng.
- Sinh vật tiêu thụ: là những động vật tiêu thụ thực vật, thịt có nhiều cấp bậc khác nhau.
Giới hạn sinh thái là khoảng giá trị xác định của bất kì 1 nhân tố sinh thái nào đấy, dễ hiểu hơn đây là khả năng sống sót, chịu đựng của sinh vật. Thí dụ như cá rô phi có giới hạn sinh thái là 5.6 – 42 độ C. Ví dụ vượt quá giới hạn này thì cá sẽ chết.
2. Hệ sinh thái trong đời sống con người
Như đã biết hệ sinh thái thuộc về những điều tự động nhiên, do thiên nhiên hình thành. Nhưng ngày nay con người siêu thông minh, có thể hình thành những hệ sinh thái nhân tạo.
Hệ sinh thái nhân tạo là hệ sinh thái do con người tạo ra, điển chừng như thành phố, đồng ruộng, bể bơi, hồ nước nhân tạo, biển nhân tạo,… Hệ sinh thái nhân tạo đóng vai trò siêu quan yếu trong đời sống con người.
So sánh hệ sinh thái tự động nhiên và hệ sinh thái nhân tạo sẽ thấy có những sự tương đồng và khác biệt. 2 loại hệ sinh thái này đều có nhân tố vô sinh và hữu sinh. Tuy nhiên trong hệ sinh thái nhân tạo thì những nhân tố vô sinh có chút khác biệt, thường là những công trình nhà cửa, bệnh viện còn hệ sinh thái nhân tạo thì thường là rừng cây, biển, ao hồ,…
>> Xem thêm: 20 những loài chim cảnh bé thường nuôi trong nhà tại Việt Nam
Thí dụ như đồng ruộng, nông trường là những hệ sinh thái nông nghiệp. Đặc điểm hệ sinh thái này là luôn cần chăm sóc, bón phân, tưới nước hàng ngày. So sánh hệ sinh thái nông nghiệp và hệ sinh thái tự động nhiên thì thấy khá là giống nhau, chỉ khác là hệ sinh thái nông nghiệp sẽ do con người nuôi dưỡng.
Những hệ sinh thái tại Việt Nam cũng giống như trên thế giới. Tuy nhiên Việt Nam nổi danh có hệ sinh thái rừng ngập mặn tại khu vực đồng bằng sông Cửu Lengthy. Đây là 1 tiềm năng mà nước ta đa phát triển thành thành những tour du lịch sinh thái.
Dịch vụ hệ sinh thái là loại dịch vụ đặc biệt mà lúc đấy hệ sinh thái sẽ mang trong mình lại giá trị cho con người. Thí dụ như Vịnh Hạ Lengthy là nơi dịch vụ hệ sinh thái siêu phát triển thành, những tour du lịch, đi cano ngắm vịnh, tắm biển,… được ưa chuộng hơn cả.
Trong đấy mô hình sinh thái cũng là 1 loại dịch vụ mang trong mình lại lợi nhuận kinh tế cho con người. Có những tri thức và hiểu biết, những chủ nông trại rau dần dần xây dựng mô hình sinh thái cho nông trại của mình, giúp nuôi trồng và phát triển thành 1 những khoa học hơn, năng suất hơn.
3. Hệ sinh thái rừng
Trong tự động nhiên hệ sinh thái rừng là điều biểu hiện rõ nhất cho những điều liên quan tới hệ sinh thái. Hệ sinh thái rừng chủ yếu bao gồm sinh vật rừng và môi trường vật lý cơ xung quanh. Những nhân tố như cây, nước, đất, ko khí, động vật, côn trùng,… đều là nhân tố quan yếu và cấu thành nên hệ sinh thái rừng.
Hệ sinh thái rừng góp phần siêu quan yếu trong việc cân bằng sinh thái. Có lượng cây xanh lớn nên có thể giúp ích lúc Trái Đất đang lâm vào hiệu ứng nhà kính.
Thành phần thực vật rừng bao gồm cây thân gỗ, cây tái sinh, cây bụi, thành phần thảm tươi, thực vật ngoại tầng. Tuy nhiên ngày nay con người khai thác quá nhiều nên rừng dần bị phá hoại, xói mòn. Đặc biệt rừng Amazon hiện đang là vấn đề nhức nhối lúc 20% diện tích rừng bị tàn phá.
Mong rằng bài viết trên đây sẽ có ích cho bạn lúc tìm hiểu hệ sinh thái là gì?
>> Xem thêm: Rừng Amazon tại đâu? Tại sao buộc phải đặt vấn đề bảo vệ rừng Amazon?
