Zigavn chia sẻ luật chơi cờ vua cơ bản cho người new. Chỉ dẫn bí quyết vận động từng quân, luật chơi chỉ 5 phút là bạn có thể giao lưu cùng mọi người.
Tuy nhiên trước tiên chúng ta tìm hiểu thêm 1 số thông tin về cờ vua đã nhé!
Lịch sử cờ vua
Lịch sử cờ vua bắt nguồn từ khoảng 1500 5 trước, khởi đầu trên Bắc Ấn Độ và tiếp theo phổ cập} ra toàn lục địa Châu Á.
Cờ vua được đem tới Châu Âu bởi Đế quốc Hồi giáo Ả Rập. Luật chơi cờ vua thay thế đổi siêu nhiều lần cho tới thập kỷ 1880. Giải vô địch cờ vua thế giới chính thức trước tiên được tổ chức vào 5 1886.
Sự phát minh của cơ sở dữ liệu và phần mềm cờ vua (đối có cờ sắm máy tính) vào thế kỷ 20 đã bí quyết mạng hóa môn cờ vua.
Cờ vua do ai phát minh?
Cờ vua nức tiếng khắp thế giới, được chơi bởi nhiều người, nhưng nguồn gốc của nó chưa được xác định rõ ràng và gây nhiều tranh cãi. Có nhiều truyền thuyết, câu chuyện, và những suy đoán, khởi đầu từ 1 cuộc tranh luận về nơi cờ vua bắt nguồn và kết thúc có thời điểm cờ vua ra đời.
Tuy nhiên, đa số mọi người nghĩ rằng ko 1 người duy nhất nào có thể phát minh ra cờ vua vì môn thể thao này quá phức tạp có nhiều nguyên tắc và khái niệm khác nhau.
Môn cờ vua liên tục thay thế đổi cho tới lúc Wilhelm Steinitz phát triển thành nhà vô địch cờ vua thế giới trước tiên vào 5 1886. Môn cờ vua xưa siêu khó nhận ra lúc ta nghĩ về cờ vua tiên tiến: từ 1 môn thể thao thống trị bởi quyết định quán tính cho tới những trận đấu giữa những phần mềm cờ vua.
Ai là người chơi cờ vua chuyên nghiệp nhất thế giới?
Garry Kasparov được mệnh danh là Vua cờ của mọi thời đại và dẫn đầu danh sách những kỳ thủ vĩ đại nhất thế giới.
Garry Kasparov, Nga (1963)
Ko 1 kỳ thủ nào duy trì vùng vị trí số 1 hay xuất sắc như Garry Kasparov. Ông là kỳ thủ trẻ nhất vô địch thế giới 5 1985 lúc new 22 tuổi và Kasparov đã giữ vùng vị trí này cho tới 5 1993 lúc FIDE để ông ra đời 1 tổ chức cờ của riêng ông (PCA).
Về danh nghĩa, coi như Kasparov đã mất danh hiệu vô địch thế giới, trong lúc làng cờ vẫn xem ông là số 1 cho tới lúc ông thua Kramnik vào 5 2000.
Tính ra, Kasparov đã giữ vùng vị trí số 1 sắp như liên tục từ 5 1986 tới lúc ông giải nghệ vào 5 2005, đạt hệ số Elo cao nhất là 2851, cũng như kỷ lục 15 lần thắng lợi.
Anatoly Karpov, Nga (1951)
Karpov học chơi cờ từ 5 lên 4 và tới 5 15 tuổi, ông đã là đại kiện tướng Liên Xô. 5 1969, ông giành chức vô địch giải cờ vua trẻ thế giới và tới 5 1974.
Ông gây bất ngờ lúc đánh bại Korchnoi, Spassky để giành quyền thách đấu có Fischer. Karpov phát triển thành nhà vô địch thế giới tiếp theo và trong sự nghiệp.
Đã 9 lần bảo vệ thành công danh hiệu này. Đỉnh cao chính là cuộc đối đầu có Kasparov 5 1984 lúc họ đánh 48 ván (5 thắng, 3 thua, 40 hòa). Cuộc so tài này đã khiến cho cả 2 kiệt sức, trong đấy Karpov sụt 10kg chỉ trong 5 tháng.
Emanuel Lasker, Đức (1868-1941)
Lasker đã có 27 5 thống trị làng cờ vua và cho tới nay, đấy là khoảng thời kì dài nhất của 1 nhà vô địch thế giới.
Ông chính là người đi tiên phong trong việc đưa cờ vua phát triển thành 1 môn thể thao chuyên nghiệp, nghĩa là có thù lao cho từng lần thi đấu.
Wilhelm Steinitz, Áo (1836-1900)
Wilhelm Steinitz đã có 8 5 giữ vùng vị trí số 1 (1886-1894) nhưng người ta cũng nhắc tới ông như vì những đóng góp cho sự vươn lên là của cờ vua tiên tiến.
5 1866, ông đánh bại Adolf Andersson để phát triển thành nhà vô địch thế giới và trong 8 5 kế tiếp, ông đã bảo vệ thành công danh hiệu này, trước lúc thua Emanuel Lasker vào 5 1894.
Jose Capablanca, Cuba (1888-1942)
Capablanca giữ danh hiệu thế giới từ 1921-1927 và được đánh giá là 1 trong những kỳ thủ vĩ đại nhất thế giới. Ông học chơi cờ từ 5 4 tuổi và 5 13 tuổi, ông suýt thắng nhà vô địch Cuba.
Tại giải cờ vua San Sebastian 1911, Capablanca gây bất ngờ cho đa số lúc giành 6 ván thắng, 1 ván thua và hòa 7. Ông được xem là đối thủ thách đấu có Emanuel Lasker nhưng rồi ông đã từ chối 17 điều được xem là có lợi thế cho Lasker.
Bàn cờ và quân cờ trong trò cờ vua
Bàn cờ vua
Bàn cờ vua bao gồm 8 ô dọc và 8 ô ngang, như vậy có tổng số 4 ô chia làm cho 2 màu sắc đen và trắng.
Dĩ nhiên những quân chỉ được phép vận động trong bài cờ vua. Từng quân sẽ có kiểu vận động riêng tôi sẽ chỉ dẫn sau.
Ko giống như cờ tướng có cung và sông. Cờ vua xác định vùng vị trí quân cờ bằng tọa độ được đánh dấu bên lề bàn cờ.
Quân cờ và bí quyết vận động
Phải chăng
Quân cờ cơ bản nhất trong cờ vua (từng bên có 8 quân Phải chăng). Trong lần vận động trước tiên, Phải chăng có thể tiến về phía trước 1 hoặc 2 ô, nhưng chỉ được tiến lên 1 ô trong những lần tiếp theo. Phải chăng chỉ tấn công được những quân khác nằm chéo về phía trước 1 ô và ko thể đi lùi.
Xe
Xe trông giống như 1 tòa tháp trong nhiều ngày đài. Nó có thể đi ngang hoặc đi dọc tùy thuộc} ý giả dụ ko bị cản. Xe có thể tấn công những quân nằm trên đường đi của nó.
Phương pháp ăn của quân xe cũng giống như bí quyết nó vận động vậy.
Mã
Biểu tượng của Mã là hình con ngựa. Đây cũng là quân cờ phức tạp nhất. Mã đi theo hình chữ ‘L’ được tạo bởi 2 ô ngang và 1 ô dọc, hoặc 1 ô ngang và 2 ô dọc, chữ ‘L’ này có thể ngả theo mọi hướng. Mã là quân duy nhất có thể nhảy qua đầu những quân khác. Nó chỉ tấn công những quân thuộc những ô mà nó có thể nhảy tới.
Phương pháp ăn quân của nó cũng giống bí quyết vận động.
Tượng
Tượng chỉ đi chéo, nhưng có thể đi bao nhiêu ô tùy thuộc} ý trừ phi bị cản. Quân cờ này có chừng như cái mũ của vị giám phần Thiên Chúa giáo.
Vận động theo những đường chéo. Có thể đi tiến hoặc lùi. Quân Tượng ko giới hạn những ô chi chuyển trên đường chéo. Quân Tượng ko thể nhảy qua những đầu quân khác.
Hậu
Hậu là quân quyền lực nhất trên bàn cờ (thường có vương miện nữ tính hơn quân Vua). Nó có thể đi ngang, dọc, hoặc chéo tùy thuộc} ý và tấn công theo mọi hướng.
Vua
Vua chỉ có thể đi 1 ô từng lượt, vận động theo mọi hướng. Phương pháp quân Vua tấn công cũng tương tự động như vậy. Đây là quân cờ mà bạn bằng mọi giá ko thể để mất, vì bạn sẽ thua cuộc giả dụ mất Vua.
Phương pháp xếp bàn cờ vua
Đặt bàn cờ sao cho ô vuông tại góc dưới cùng bên cần là ô màu sắc trắng. Cả 2 bên đều sẽ có 1 ô trắng trên góc dưới cùng bên cần phần bàn cờ của mình. Phương pháp xếp bàn cờ của 2 bên là giống nhau, giả dụ nhìn từ góc độ của từng bên.
Đặt 1 quân xe vào từng ô góc của bạn
Hãy khởi đầu xếp từ quân Xe – quân cờ vận động theo chiều ngang (theo hàng) hoặc theo chiều dọc (theo cột). Đặt 2 quân Xe trên 2 góc bàn cờ.
Có bàn cờ vua kiểu new, dí dụ bộ quân cờ phỏng theo những nhân vật trong Civil Warfare hoặc 1 bộ phim nào đấy, bạn sẽ ko thể nhận dạng quân cờ giả dụ ko biết biểu tượng (hoặc ký hiệu theo luật) của từng quân. Những biểu tượng này thường được in trên đáy những quân cờ. Biểu tượng của quân Xe là ♜
Đặt quân Mã cạnh quân Xe
Quân Mã, dáng vẻ giống hình con ngựa, được đặt cạnh Xe. Mã vận động trong 3 ô xếp theo hình chữ “L”: trước tiên đi 2 ô theo hướng bất kỳ, tiếp theo tiếp 1 ô theo hướng vuông góc, hoặc đi 1 ô theo hướng bất kỳ rồi 2 ô theo hướng vuông góc.
Mã chỉ đi theo hàng và cột, ko bao giờ đi chéo. Mã có thể nhảy qua đầu quân cờ khác để vận động và là quân cờ duy nhất được phép làm cho vậy. Đây cũng là quân cờ duy nhất ko vận động theo 1 đường thẳng.
- Biểu tượng của quân Mã là ♞.
Đặt quân Tượng ngoài quân Mã
Tượng là quân cờ cao có đầu tròn và đứng cạnh Mã. Tượng chỉ vận động theo đường chéo.
- Biểu tượng của quân Tượng là ♝.
- Tượng trên bên trái được đặt trên 1 ô đen (và sẽ luôn vận động trên những ô đen). Tượng trên bên cần được đặt trên 1 ô trắng (và sẽ luôn vận động trên những ô trắng).
Đặt quân Hậu vào ô có màu sắc trùng có nó
Trường hợp bạn cầm quân trắng, Hậu của bạn cần nằm trên ô màu sắc trắng còn lại giữa hàng trước tiên. Trường hợp bạn cầm quân đen, Hậu cần nằm trên ô màu sắc đen còn lại. Hậu là 1 trong số những quân cao nhất trên bàn cờ có 1 cái vương miện chóp nhọn. Hậu có thể vận động ngang, dọc hoặc chéo ko bị giới hạn số ô, do đấy đây là quân mạnh nhất trên bàn cờ.
- Biểu tượng của quân Hậu là ♛.
Đặt quân Vua trên ô cuối cùng
Vua thường là quân cao nhất trên bàn cờ có cái vương miện tròn kèm chóp hình chữ thập. Vua có thể vận động theo mọi hướng, nhưng từng lần chỉ đi được 1 ô. Bạn cần dùng đa số những quân cờ còn lại để bảo vệ Vua. Bạn sẽ thua cờ lúc để mất Vua.
- Biểu tượng của quân Vua là ♚.
Đặt những quân Phải chăng lên hàng thứ 2
Sau thời điểm những quân cờ chủ chốt đã được xếp lên hàng đầu, hãy tiếp tục xếp những quân Phải chăng thấp kém hơn lên hàng thứ 2 như 1 bức tường bảo vệ. Phải chăng có thể tiến về trước 1 ô từng lượt, nhưng chúng còn có 1 vài nước đi đặc biệt khác.
- Biểu tượng của quân Phải chăng là ♟.
- Sau thời điểm xếp quân đúng theo chỉ dẫn trên trên, cả 2 bên đã sẵn sàng để chơi cờ.
Luật chơi cờ vua
Bên Trắng đi trước
Bên Trắng chọn bất cứ quân nào họ muốn vận động để tiến hành đợt tấn công trước tiên, còn gọi là khai cuộc. Bên Trắng đi 1 quân, tiếp theo bên Đen sẽ vận động 1 quân.
- Ko tấn công lúc khai cuộc. Lúc khai cuộc, bạn chỉ cần đưa những quân cờ tới vùng vị trí hữu dụng nhất của chúng. Bạn cần đặt chúng trên những vùng vị trí có lợi và an toàn.
- Thông thường, bạn chỉ nên dành 1 tới 2 nước có quân Phải chăng. Tiếp theo, hãy tập trung vào những quân khác mạnh hơn — Tượng, Mã, Hậu và Xe. Giai đoạn “Triển khai” (đưa quân cờ tới những ô trọng yếu, dí dụ vùng trung tâm) ko được coi là hoàn thành giả dụ mọi quân cờ trên chưa được vận động.
- Siêu nhiều nước đi khai cuộc của bạn phụ thuộc vào đối phương — bạn cần tự động mình cảm nhận về trận đấu. Vì vậy, hãy xem và đoán xem ý đồ của đối phương là gì. Cờ vua là bộ môn chú trọng vào óc dự đoán tình trạng và dự liệu nguy cơ hơn bất kỳ trò chơi nào khác.
Đi theo lượt
Bạn và đối phương đi quân lần lượt, cố gắng bắt Vua và bắt quân cờ của nhau. Bạn sẽ chiếm ưu thế giả dụ có thể uy hiếp Hậu hoặc Vua của đối phương và buộc đối phương trên thế phòng thủ, nhưng có vô số bí quyết thức để người chơi có thể thắng.
- Quân Phải chăng dường như siêu vướng víu cản trở, nhưng đừng “thí Phải chăng” vội. Lúc quân Phải chăng sang tới hàng cuối của bên đối phương, nó sẽ hóa thành 1 quân cờ khác (ngoại trừ Vua)! Thông thường mọi người chọn hóa Hậu, nhưng bạn có thể hóa Phải chăng thành Xe, Mã hoặc Tượng. Bạn có thể đảo ngược hoàn toàn tình thế của ván cờ giả dụ đưa được quân Phải chăng sang bên kia lúc đối phương ko để ý.
Trường hợp đặc biệt trong cờ vua
1 số trường hợp đặc biệt trong cờ vua bạn cần biết:
Phong cấp
Trong cờ vua, phong cấp là việc thay thế thế cho 1 quân Phải chăng bởi 1 quân cờ khác (Hậu, Xe, Mã, Tượng) lúc quân Phải chăng đấy đã đi tới hàng cuối phía bên kia của bàn cờ. Việc phong cấp được thực hành ngay trên ô mà quân Phải chăng tiến tới và có hiệu lực tức thì.
Nhập thành
Có 1 nước đi đặc biệt liên quan tới quân Xe và quân Vua, nước đi duy nhất mà bạn có thể vận động 2 quân cùng 1 lượt. Bên cạnh “bắt Phải chăng qua đường” của quân Phải chăng, 1 nước đi đặc biệt khác trong cờ vua là nhập thành. Nhập thành là lúc Xe và Vua đổi chỗ cho nhau — Vua được che chắn còn Xe được triển khai và sẵn sàng nhập cuộc. Thông thường, việc nhập thành khá hữu ích.
- Bạn chỉ có thể nhập thành lúc:
- Cả Vua và Xe được dùng nhập thành chưa bao giờ vận động.
- Quân Vua ko bị chiếu.
- Giữa Vua và Xe ko còn quân cờ nào khác.
- Quân cờ đối phương ko kiểm soát những ô nằm giữa vùng vị trí sau nhập thành và vùng vị trí trước nhập thành.
Bạn vận động cả Xe và Vua của mình trong cùng 1 lượt. Trường hợp nhập thành cánh Vua, Vua vận động về bên cần 2 ô và Xe được đặt ngay cạnh Vua (tức là Xe vận động 2 ô về bên trái). Trường hợp nhập thành cánh Hậu, Vua vận động về trái 2 ô và Xe được đặt ngay cạnh Vua (tức là Xe vận động bố ô về bên cần).
Bắt phải chăng qua đường
Bạn có thể dùng luật này giả dụ muốn. Siêu nhiều người new chơi ko dùng luật này. Nhưng giả dụ bạn tò mò muốn biết làm cho thế nào để khiến cho môn cờ này mang trong mình tính “Pháp” hơn và phức tạp hơn, bạn có thể làm cho như sau:
- Trường hợp bạn còn nhớ, quân Phải chăng có thể đi 2 ô trong nước đi trước tiên của nó. Giả sử bạn vận động quân Phải chăng như vậy, tiếp theo quân Phải chăng của bạn tới đứng cạnh Phải chăng của đối phương trên cùng 1 hàng. Trong nước tiếp theo — và chỉ trong nước tiếp theo — đối phương có quyền bắt quân Phải chăng của bạn qua đường (en passant, tiếng Pháp nghĩa đen là “đi qua”). Thông thường, Phải chăng chỉ có thể tấn công chéo 1 ô — nhưng trong trường hợp ngoại lệ này, nó vừa có thể bắt quân Phải chăng trên ngang nó, vừa đi chéo 1 ô như bình thường.
- Cần nhấn mạnh rằng nước đi này chỉ có thể được thực hành ngay sau thời điểm 1 quân Phải chăng nhảy 2 ô trong bước trước tiên. Trường hợp qua lượt này, bạn sẽ mất thời cơ bắt Phải chăng qua đường. Chỉ riêng quân Phải chăng new có nước đi này, vì thế bạn ko thể bắt Hậu hoặc Tượng bằng bí quyết bắt qua đường.
Phân định thắng – thua
Chiếu hết
Trường hợp Vua của bạn bị chiếu, tức Vua của bạn đang bị đối phương tấn công. Lúc Vua bị chiếu, bạn buộc cần hóa giải nước chiếu ngay trong bước tiếp theo. Bạn có thể hóa giải nước chiếu bằng bố bí quyết sau:
- Vận động quân Vua tới 1 ô an toàn. Ô an toàn là vùng vị trí mà Vua ko bị chiếu.
- Bắt quân đang chiếu tướng.
- Chặn đường chiếu bằng quân cờ khác. Phương pháp này ko có tác dụng giả dụ quân đang chiếu tướng là Phải chăng hoặc Mã.
Trong trường hợp bạn ko thể giảm thiểu hay cản phá được nước chiếu của đối thủ. Vua của bạn bị bắt đồng nghĩa có ván cờ sẽ kết thúc.
Hết nước đi
Stalemate – ván cờ kết thúc có kết quả hòa. Hết nước đi xảy ra lúc Vua bạn trên vào tình thế ko bị chiếu nhưng cũng ko còn ô an toàn nào để đi tới.
1 vài trường hợp bị xử hòa
- Thỏa thuận hòa: Trường hợp 2 người chơi cùng đồng ý rằng ko bên nào có thể thắng hoặc ko còn bí quyết nào để thắng, họ có thể đồng ý hòa.
- Thế cờ lặp lại: Trường hợp 1 thế cờ y hệt được lặp đi lặp lại tại bố thời điểm khác nhau trong ván cờ, 2 bên được tuyên hòa. Thí dụ, giả dụ 2 bên tiếp tục vận động quân Mã đi qua đi lại trên 1 số ô, ván cờ đấy có kết quả hòa.
- Hòa bằng luật 50 nước đi: Trường hợp cả 2 người chơi ko vận động 1 quân Phải chăng nào hoặc ko ăn quân nào trong 50 lượt liên tục, ván cờ được tuyên là hòa. Luật này khiến cho những bên ko kéo dài ván cờ và cũng ngăn những bên cố ý làm cho cho bên kia kiệt sức.
- Lúc ko đủ lực lượng: Trường hợp cả 2 bên đều ko còn đủ lực lượng để chiếu hết Vua đối phương, ván cờ được coi là hòa. Thí dụ, 1 Mã và 1 Vua ko thể chiếu hết quân Vua đơn độc của đối phương.
- Trường hợp đa số những quân khác trừ quân Vua đã bị bắt và bị loại khỏi ván cờ. Đây là 1 dí dụ của trường hợp ko đủ lực lượng, vì 1 quân Vua ko thể tự động mình chiếu hết hoặc thậm chí chiếu tướng quân Vua kia. Ván cờ sẽ có kết quả hòa.
