24.1. Mẫu là gì? Là 1 số lượng nào đấy những đơn vị của tổng thể được chọn ra sở hữu sự viện trợ của những phương pháp đặc biệt. Đặc tính cơ bản của mẫu là đại diện cho tổng thể, kích thước ít hơn tổng thể. (Tổng thể là tập hợp người hay nhóm người mà được xác định theo 1 vài dấu hiệu nào đấy, ưu thích sở hữu phần tiêu nghiên cứu của đề tài. Những đơn vị nghiên cứu: có thể là từng người hoặc là nhóm người nào đấy, số lượng nghiên cứu tại đây chính là kích thước của tổng thể).
24.2. Những giai đoạn chọn mẫu
– Xác định tổng thể (khuôn lấy mẫu) và thiết lập cơ cấu của mẫu trên cơ sở những đặc điểm của tổng thể đã được chỉ ra trong phần tiêu của đề tài nghiên cứu. – Khiến chính xác hơn cơ cấu của mẫu trên cơ sở những thông tin ban đầu của ta thu được qua nghiên cứu thử (nghiên cứu sơ bộ). – Xác định bí quyết chọn mẫu và tính toán kích thước mẫu thông qua việc thống kê những đơn vị nằm trong diện tổng thể. – Lấy mẫu ra khỏi tổng thể. Ưu điểm: Tiết kiệm thời kì và chi phí tổn đảm bảo được tính thực sự của thông tin. Giảm thiểu được những sai sót trong nghiên cứu tổng thể. Vì vậy thông tin có chất lượng tốt hơn. Thông tin đảm bảo tính đại diện. Tuy nhiên chọn mẫu như thế nào để kết quả nghiên cứu thu được có tính đại diện và độ tin cậy cao là 1 vấn đề khó khăn. Cần xác định kích thước mẫu bao nhiêu thì có tính đại diện. Thông thường tổng thể càng phức tạp thì kích thước mẫu càng lớn và ngược lại nhưng ko buộc phải lớn bao nhiêu cũng được mà nó luôn phụ thuộc vào độ đa dạng của tổng thể.
24.3. 1 số bí quyết chọn mẫu trong nghiên cứu xã hội học
* Chọn mẫu theo tỷ lệ: Số đơn vị chọn mẫu (kích thước mẫu) được xác định trước 1000-1500, 2000, 3000 v.v… Đảm bảo độ lớn nhất định và chẵn. Trên cơ sở 1 vài dấu hiệu nào đấy (nam nữ, tuổi, trình độ học vấn…) ta có thể tạo nên mô hình mẫu ưu thích sở hữu cơ cấu tổng thể theo dấu hiệu của mẫu đấy. Nói bí quyết khác việc chọn mẫu tại đây cần xây dựng được mô hình mà trên cơ sở đấy ta có thể tạo nên được cơ cấu của tổng thể theo dạng tỷ lệ. * Chọn mẫu theo sự hưởng ứng: – Dựa trên nguyên tắc tự động nguỵện của người trả lời, thường được tổ chức thông qua những phương tiện đại chúng (đài báo, ti vi…) bảng hỏi được thông tin qua những phương tiện này và thường được gửi tới 1 nhóm khan giả nhất định. – Việc tham dự nghiên cứu phương pháp này thường mang trong mình tính tự động nguyện, phạm vi tổng thể ko được xác định 1 bí quyết rõ ràng đôi lúc còn có sự tham dự của cả những người ko được chọn trong mẫu tổng thể. – Đối sở hữu loại nghiên cứu này thường tham dự là những công dân hăng hái, mà những công dân trung bình và nhóm khác lại siêu đông và họ ít tham dự do đấy ko mang trong mình tính đại diện. * Chọn mẫu ngẫu nhiên: là phương pháp dùng đa dạng nhất cho phép ta đạt tới độ đại diện của thông tin cao. Trong thực tế phương pháp này được coi là phương pháp khoa học nhất trong phương pháp chọn mẫu. – Điều kiện cơ bản cho việc chọn mẫu ngẫu nhiên: Từng 1 đơn vị trong tổng thể nghiên cứu đều có khả năng như nhau để rơi vào sự lựa chọn. – Có nhiều bí quyết chọn mẫu ngẫu nhiên: Chọn theo bốc thăm, chọn ngẫu nhiên dựa vào bản đồ hoặc chọn ngẫu nhiên theo hệ thống. Sau đây là bí quyết chọn ngẫu nhiên theo hệ thống. – Chọn ngẫu nhiên theo hệ thống: Những đơn vị được chọn buộc phải tuân theo hệ thống và khoảng bí quyết nhất định. Trước lúc chọn mẫu, những đơn vị lấy mẫu được tập hợp trong 1 danh sách được xếp ngẫu nhiên theo vần A,B,C,…, tiếp tục người ta chọn khoảng bí quyết để rút mẫu. Ok được tính theo công thức:
Trong đấy: Ok = Khoảng bí quyết lấy mẫu N = Tổng thể n = Kích thước mẫu Dí dụ: Tổng thể có: 100 người Chọn mẫu: 20 người Ok = 5 Như vậy cứ 5 người lấy 1 người và người trước tiên buộc phải chọn ngẫu nhiên (rút thăm, bốc số). Trường hợp mẫu lẻ trong tổng chẵn thì chọn như thế nào? Dí dụ: 100 người chọn 30 người. Cứ 10 người lấy ngẫu nhiên 3 người. – Ưu và nhược điểm của chọn mẫu ngẫu nhiên có hệ thống: Thông tin thu được theo bí quyết này là khách quan, tiến hành nhanh gọn, đảm bảo tính đại diện của thông tin. Tuy nhiên dùng phương pháp này khó khăn nhiều trong công tác tổ chức và ta buộc phải biết khối lượng thông tin siêu lớn về những đơn vị tổng thể. * Chọn ngẫu nhiên 2 mức độ: – Phân lớp (phân tầng): + Trong quy trình xem ta thấy có sự phân lớp trong tổng thể thành những phần khá đồng nhất ko có sự khác biệt nhau nhiều theo những dấu hiệu. + Trước hết tìm những dấu hiệu theo lớp. Tiếp tục phân thành những lớp khác nhau, tiếp tới là tiến hành lựa chọn tương đối cân đối theo 1 tỷ lệ nào đấy. – Chọn cụm – tổ: + Phương pháp chọn này khác phân tầng tại chỗ: Từng 1 cụm bao gồm tập hợp những đơn vị khá khác biệt nhau trong lúc đấy giữa những cụm tương đối đồng nhất theo 1 dấu hiệu nào đấy. + Phương pháp chọn: – Trước tiên coi cụm như 1 đơn vị tổng thể tiếp tục chọn ngẫu nhiên thuần tuý lấy ra 1 số cụm để nghiên cứu. – Phương pháp chọn đơn vị trong cụm: Tiếp tục chọn ngẫu nhiên thuần tuý những đơn vị trong cụm hoặc nghiên cứu những đơn vị trong cụm được chọn ra.
