Có lẽ nhiều bạn đọc sẽ thấy ngạc nhiên lúc đọc tựa đề của entry này, vì nó khá … ngô nghê. Nhưng tôi bắt buộc mượn tựa đề câu hỏi đấy để giải tỏa 1 số ngộ nhận về văn bằng tiến sĩ đang được 1 tờ báo mạng vô tình tiếp tay phổ cập} và những lem nhem chung quanh việc hiểu ý nghĩa cuả văn bằng tiến sĩ mà giới báo chí đang làm cho ồn ào trong tuần qua.
Nhưng trước lúc giải thích tiến sĩ là gì, có lẽ cần bắt buộc minh định những gì ko thuộc phạm vi về ý nghĩa của văn bằng tiến sĩ.
Thứ 1, tiến sĩ ko bắt buộc là 1 nghề. Trước hết nghề là 1 việc làm cho qua sự phân công của xã hội. Trong xã hội có người làm cho nghề thợ mộc, nghề nấu ăn, nghề thầy thuốc, v.v… Tùy thuộc} theo bối cảnh và cấp bậc, tiếng Anh gọi nghề là occupation, là vocation, hay có lúc là occupation. Do đấy, lúc người ta hỏi “nghề của chị là gì”, thì câu trả lời có thể là “tôi làm cho nghề dạy học”, hay “tôi làm cho nghề kinh doanh lẻ”. Tiến sĩ là 1 diploma, tức là 1 bằng cấp hay học vị. Thực là ngô nghê trường hợp có người nói “tôi hành nghề tiến sĩ”!
Tiến sĩ ko bắt buộc là 1 tước vị. Tước vị là những danh vị do Nhà nước hay 1 tổ chức phong tặng, và cá nhân được phong tặng ko bắt buộc trải qua 1 quy trình học hành. Chẳng hạn như “Sir” là 1 tước hiệu do Nữ hoàng Anh tặng cho những người có công trong hoạt động xã hội và cùng đồng, hoặc như “Nhà giáo nhân dân” là tước hiệu do Nhà nước theo khối xã hội chủ nghĩa (như Việt Nam) phong tặng cho những nhà giáo có công lớn sở hữu sự nghiệp giáo dục (trên lí thuyết). Còn văn bằng tiến sĩ chỉ được cấp cho những người nào đã qua 1 quy trình học hành và nghiên cứu khoa học, và đã đáp ứng những tiêu chuẩn do trường đại học đề ra. Do đấy, tiến sĩ ko bắt buộc là 1 tước vị hay phẩm hàm.
Tiến sĩ ko bắt buộc là “đỉnh cao trí tuệ”. Người theo học tiến sĩ thường nghiên cứu về 1 đề tài hẹp, có lúc siêu hẹp, chứ ko theo đuổi 1 đề tài bao quát như tại bậc cử nhân hay thạc sĩ. Có lúc người ta bỏ ra cả 4-5 5 chỉ để nghiên cứu 1 phân tử! Mà, ngay cả sau thời điểm xong luận án tiến sĩ, ứng viên cũng chưa thể hiểu hết về đề tài hẹp đấy. Trong khoa học ko có chiếc gì là cứng cáp chắn và xác định; đa số những gì chúng ta hiểu biết đều mang trong mình tính bất định và có điều kiện. Do đấy, ko có ai — nói cả người có văn bằng tiến sĩ — ngớ ngẩn tuyên bố rằng mình là đỉnh cao trí tuệ, trường hợp ko muốn tự động biến mình thành đề tài chuyện tiếu lâm!
Học tiến sĩ ko dễ và thoải mái. Học tiến sĩ nghiêm chỉnh ko bao giờ dễ và dứt khoát càng ko thoải mái. Học tiến sĩ ko bắt buộc như bậc cử nhân hay thạc sĩ (tức hoàn thành những môn học qua thi cử), mà là làm cho nghiên cứu khoa học. Nghiên cứu khoa học là cả 1 qui trình có hệ thống, mà chỉ cần sai 1 khâu trong qui trình đấy thì xem như là thất bại. Do đấy, nghiên cứu khoa học ko chỉ đòi hỏi ứng viên bắt buộc “chiếc đầu” phải chăng (tức ý tưởng phải chăng), mà còn đòi hỏi ứng viên bắt buộc nắm vững phương pháp, và nhất là đòi hỏi thời kì để hoàn thành. Nghiên cứu sinh bắt buộc dậy sớm thức khuya, hay bắt buộc làm cho luôn ngày cuối tuần là chuyện bình thường. Từng tuần thì bắt buộc dự bao nhiêu seminar, họp lab, cứ từng 6 tháng thì có đánh giá, báo cáo tiền độ học vấn, và thêm vào đấy là áp lực bài báo khoa học lúc nào cũng đè nặng lên người. Trường hợp gặp giáo sư chỉ dẫn khó tính, lúc nào cũng đòi hỏi bắt buộc có “consequence” (thành tựu) thì càng mệt hơn. Nói chung tôi nhớ thời mình theo học, lúc nào cũng nơm nớp trông chờ kết quả nghiên cứu, chứ ko thoải mái chút nào cả. Nhất là tới lúc viết luận án thì áp lực càng kinh khủng hơn nữa. Tôi chưa nghe ai nói học tiến sĩ thoải mái cả.
Cố nhiên, tại đây tôi chỉ bàn tới những chương trình huấn luyện tiến sĩ nghiêm túc và có chất lượng. Cần nói thêm rằng cũng có những trung tâm và trường đại học nhận nghiên cứu sinh khá tùy thuộc} tiện, chẳng cần qua phỏng vấn, chẳng cần tiêu chuẩn nghiên cứu, vì những giáo sư tại đấy có nhu cầu 1 vài người giúp việc … rẻ tiền. Đối sở hữu những trung tâm này, họ xem nghiên cứu sinh tiến sĩ chỉ là 1 công nhân trí thức trong dây chuyền chế tạo để họ đạt được phần tiêu của họ (họ chẳng cần chú ý tới tương lai của nghiên cứu sinh, và nghiên cứu sinh cứ tưởng rằng làm cho tiến sĩ dễ quá!) Tôi ko bàn tới những chương trình học tiến sĩ từ những trường “làng nhàng” như thế, mà nghiên cứu sinh ko cần công bố bài báo khoa học vẫn có thể phải chăng nghiệp. Ko bắt buộc chương trình huấn luyện tiến sĩ nào cũng có chất lượng như nhau. Những chương trình huấn luyện từ những lab có uy tín bắt buộc có đẳng cấp khác sở hữu những chương trình xoàng xỉnh. Thử tưởng tượng, 1 nghiên cứu sinh sau thời điểm hoàn thành chương trình tiến sĩ mà ko có tới 1 bài báo trong lí lịch thì làm cho sao có thể khó} sở hữu những nghiên cứu sinh khác.
Tiến sĩ ko bắt buộc là những vị “nghè”. Tại nước ta, những người có bằng tiến sĩ thường được xem như là những ông nghè tiên tiến. Do đấy, có người còn đề nghị nên có văn miếu cho những ông bà nghè tiên tiến! Nhưng theo tôi, văn bằng tiến sĩ thời nay siêu khác sở hữu tiến sĩ thời xưa, bởi vì khác từ phương pháp học và qui trình học. Ngày xưa, tiến sĩ (hay thái học sinh) là những người đã qua 3 kì thi hương, thi hội, và thi đình, tức là những kì thi mang trong mình tính giai tầng địa phương. Còn chương trình tiến sĩ ngày nay là 1 qui trình huấn luyện liên tục và khá thời gian dài 5, chứ ko bắt buộc thi theo cấp địa phương. Tiến sĩ ngày xưa chỉ làm cho 1 bài thơ hay bài phú, và được vua quan chấm “okay”; còn ngày nay, để có bằng tiến sĩ ứng viên bắt buộc hoàn thành nhiều nghiên cứu và tổng kết trong 1 luận án khá dài. Nói tóm lại, tiến sĩ ko bắt buộc và ko nên hiểu như là những vị nghè ngày xưa.
Danh xưng Tiến sĩ có lẽ được xuất phát từ chữ Hán mà tiếng Anh phiên âm là “Chin-shih” (và tiếng Anh dịch là “Physician”). Chừng như văn bằng này được cấp lần trước tiên vào 5 1313 (dưới triều đại nhà Nguyên); vào 5 này, 1 cuộc thi tuyển đặt dưới sự chủ tọa của vua được tổ chức, và qua kết quả của kì thi này, có 300 thí sinh được cấp danh hiệu Chin-shih; trong số này, có 75 người gốc Mông Cổ, 75 người quê quán tại miền Nam Trung Quốc, 75 người quê quán tại miền Bắc Trung Quốc, và 75 người có quốc tịch ngoại quốc.
Danh xưng tiến sĩ ko có nghĩa là sẽ tự động động đem lại thanh thế hay uy danh cho cá nhân. Gần như những thí sinh đã đạt được văn bằng tiến sĩ đều cảm thấy tự động hào về phấn đấu và kết quả của việc phấn đấu trong học hành nghiên cứu. Tuy nhiên, thí sinh bắt buộc hiểu rằng 1 lúc phải chăng nghiệp tiến sĩ, thí sinh có thể làm cho việc sở hữu nhiều nhà khoa học khác cũng có bằng tiến sĩ. Học vị tiến sĩ new chỉ là bước đầu vào nghiên cứu khoa học, nó chẳng đem lại uy danh cho người có học vị trường hợp người đấy ko có công trình nghiên cứu nào có giá trị.
Học vị tiến sĩ ko tự động động nâng giá trị ý kiến của thí sinh. Nhiều người tin rằng 1 lúc họ có văn bằng tiến sĩ trong tay, công chúng sẽ tự động nhiên kính trọng ý kiến của họ. Niềm tin này hoàn toàn sai. Nhiều người có học vị tiến sĩ có thể am hiểu và uyên chưng về 1 lĩnh vực chuyên môn hẹp nào đấy, nhưng ko bắt buộc là chuyên gia của mọi vấn đề khác. Sự kính trọng bắt buộc được chứng minh qua hành động và bản lĩnh của người phát biểu, chứ ko tự động động mà có được qua danh xưng “tiến sĩ”.
Học vị tiến sĩ ko đảm bảo thí sinh sẽ có công ăn việc làm cho ngay. Có lúc ngược lại: sinh viên phải chăng nghiệp tiến sĩ có thể khó tìm việc làm cho hơn là sinh viên phải chăng nghiệp cửa nhân hay thạc sĩ, bởi vì như nói trên tiến sĩ là những nhà nghiên cứu. 1 số công ti ko muốn và ko thích mướn những người sở hữu văn bằng tiến sĩ cho những việc ko dính dáng vào nghiên cứu. Thêm vào đấy là 1 lúc nền kinh tế bị suy yếu, đa số thành viên trong xã hội đều chịu chung số phận. Thực vậy, 1 số công ti giảm thiểu nghiên cứu trước lúc giảm thiểu chế tạo, và tình trạng này có thể là 1 mối nguy cơ cho những người có văn bằng tiến sĩ.
Học vị tiến sĩ ko bắt buộc để gây ấn tượng trong gia đình hay bạn bè. Người thân trong gia đình và bạn bè thí sinh có lẽ siêu hồ hởi và tự động hào lúc thí sinh vào học chương trình tiến sĩ, bởi vì họ nghĩ thí sinh sẽ phát triển thành 1 ông nghè, 1 “physician” trong tương lai. Nhưng văn bằng tiến sĩ chỉ là giấy thông hành cho nghiên cứu, chứ ko bắt buộc để lấy le sở hữu người thân, bạn bè hay sở hữu xã hội. Ko bắt buộc lúc nào cũng đòi người khác bắt buộc gọi mình là ông / bà “tiến sĩ”.
Học vị tiến sĩ ko bắt buộc là chiếc cớ để thí sinh thử xem mình thông minh cỡ nào. Có 1 vài thí sinh nghĩ rằng học tiến sĩ là 1 thách thức và họ muốn chơi trò thách thức xem xem tri thức của mình cỡ nào. Siêu tiếc, ý kiến này sai, bởi vì chương trình huấn luyện tiến sĩ ko bắt buộc để thí sinh cân não hay để thử khả năng tri thức. Ngoại trừ thí sinh dành trọn thì giờ và dấn thân vào học hành để đỗ đạt, thí sinh sẽ ko thể nào có được văn bằng tiến sĩ chỉ vì mình “thông minh”. Như nói trên, thí sinh bắt buộc làm cho việc nhiều giờ trong ngày, bắt buộc có lúc thức đêm trong phòng thí nghiệm hay thư viện, bắt buộc chuẩn bị đương đầu sở hữu những thất bại, bắt buộc chuẩn bị động não để học chiếc new và suy nghĩ chiếc new.
Học vị tiến sĩ ko bắt buộc để tìm kiếm nhiều tiền. Thí sinh phải chăng nghiệp tiến sĩ thực ra ko có lương bổng cao hơn những thí sinh sở hữu bằng cử nhân hay người công nhân bình thường trong hãng xưởng. Xin nhắc lại: học tiến sĩ là để phát triển thành nhà nghiên cứu, nhà khoa học, và chiếc chú ý trước tiên của nhà khoa học là sự thực, chứ ko bắt buộc sự giàu có về tiền bạc. Tất nhiên, có nhiều lúc sự thực và khám phá cũng đem lại 1 nguồn tài chính lớn cho nhà nghiên cứu. Nhưng nói chung, đấy ko bắt buộc là phần tiêu để theo học tiến sĩ.
Học vị tiến sĩ ko có nghĩa là 1 lựa chọn phải chăng nhất trong đời. Cống hiến cho xã hội có nhiều phương pháp và cuộc đời có nhiều lựa chọn, và học vị tiến sĩ chỉ là 1 trong số hàng trăm lựa chọn. Có lẽ thí sinh sẽ ngạc nhiên lúc đọc câu phát biểu này, nhưng đấy là 1 thực tế. Thực vậy, đối sở hữu nhiều thí sinh, học vị tiến sĩ có thể là 1 sự nguyền rủa! Thí sinh bắt buộc tự động hỏi mình muốn làm cho người lãnh đạo trong những người có văn bằng thạc sĩ, hay là làm cho 1 nhà nghiên cứu tầm thường. Thí sinh bắt buộc biết và quyết định mình muốn gì, và nghề nghiệp nào sẽ kích khích mình nhiều nhất hay đem lại sung sướng cho mình nhất.
Tại sao “tiến sĩ” (PhD)?
Tuy có danh chính thức là triết học (“Physician of Philosophy” hay PhD) nhưng tiến sĩ ko hẳn là người học về triết. PhD là 1 học vị cho đa số những ngành khoa học, nói cả khoa học cơ bản và nhân văn. Điều “trớ trêu” này có 1 lịch sử của nó. Hệ thống bằng cấp đại học ngày nay được bắt nguồn và mô phỏng từ hệ thống văn bằng của 2 trường đại học cổ kính tại Âu châu vào thế kỷ 12: Trường Đại học Paris tại Pháp (xây dựng thương hiệu vào 5 1170) và Trường Đại học Bologna tại Ý (xây dựng thương hiệu vào khoảng 1158). Theo bộ luật La Mã, vào thời Trung cổ, từng ngành nghề có quyền xây dựng thương hiệu 1 hiệp hội gọi là Collegium, và hiệp hội này bầu ra những người có danh hiệu là Magistrates (mà tôi tạm dịch là “Thầy”). Vào thời này, người được nhận vào phụ giảng được gọi là Bachalari. Vào cuối thế kỉ 12, Đại học Paris thay thế đổi học vị này thành Baccalaureaet. Lúc bấy giờ, văn bằng Baccalauréate hay Bachelor là học vị duy nhất được cấp cho những thí sinh đã (i) thi đỗ khóa thi do những những “Thầy” đặt ra; và (ii) đã học xong 1 chương trình giáo khoa 4 5 về ngữ pháp, tu từ học và logic. Sau thời điểm xong văn bằng Bachelor, thí sinh có thể theo học tiếp chương trình MasterDoctor. Và sau thời điểm đã xong chương trình học Grasp hay Physician (khoảng 8 5 học), 1 hội đồng giám khảo sẽ thông qua xét thí sinh để kết nạp vào tổ chức được gọi là Universitas of Medical doctors. Sự kếp nạp này cũng là 1 “chứng chỉ” được hành nghề dạy đại học. Lúc bấy giờ, những danh xưng như Grasp, Physician vàProfessor có cùng nghĩa và tương đương về giai cấp: họ hành nghề dạy học. Vào thế kỉ 13, những người dạy học tại Đại học Bologna, lúc đấy là trung tâm huấn luyện về luật pháp bên Âu châu, được gọi là Physician. Trong lúc đấy tại Đại học Paris, là trung tâm về văn học nghệ thuật, những người dạy học được gọi là Grasp.
Sự bình đẳng giữa Grasp và Physician bị chấm dứt tại Anh và Mĩ, nơi mà văn bằng Physician sau này được đánh giá cao hơn văn bằng Grasp. Tại Anh, 2 trường Đại học Oxford (xây dựng thương hiệu vào khoảng 1249) và Cambridge (xây dựng thương hiệu vào khoảng 1209) được mô phỏng theo hệ thống tổ chức của Đại học Paris; do đấy, những nhà khoa bảng những môn văn hóa nghệ thuật thường được gọi là “Grasp”, trong lúc những đồng nghiệp của họ trong những môn học như triết, thần học, y học, và luật được gọi là “Physician”. Ngày nay, những tên bằng cấp như “Grasp of Arts” và “Physician of Philosophy” có nguồn gốc từ sự phân chia này.
Tiến sĩ là gì?
Tiến sĩ là học vị cao nhất trong hệ thống giáo dục đại học phương Tây. Theo mô hình của hệ thống đại học theo phương Tây, có 3 cấp học chính: cử nhân, thạc sĩ (masters), và tiến sĩ. Vế mặc con số, sự phân bố cha loại bằng cấp đấy giống như hình tháp, sở hữu tiến sĩ tại vùng vị trí chót vót, cử nhân tại vùng vị trí thấp nhất, và thạc sĩ tại chính giữa. Chẳng hạn như tại Thái Lan, trong niên học 2007, có 1.77 triệu sinh viên bậc cử nhân, 182 ngàn sinh viên thạc sĩ, và chỉ có 16246 nghiên cứu sinh bậc tiến sĩ. Nói phương pháp khác, chỉ 0.8% sinh viên đại học theo học tiến sĩ.
Có nhiều lí do tại sao số người theo học tiến sĩ quá ít. Lí do đơn giản nhất là người ta ko có nhu cầu học tiến sĩ. Cũng có người sau 4 5 theo học cử nhân đã cảm thấy mệt mỏi, và chỉ mong phải chăng nghiệp để tìm kiếm thu nhập bù lại những 5 tháng theo học. Có người ko đủ trình độ hoặc ko đáp ứng điều kiện theo học. Tại những đại học và trung tâm huấn luyện nghiêm chỉnh, chỉ có khoảng 1-2% ứng viên xin học tiến sĩ được nhận học (sau thời điểm qua 1 đợt phỏng vấn). Điều này cũng ko khó hiểu, bởi vì chương trình tiến sĩ là nhằm huấn luyện 1 “lực lượng” khoa học elite cho những trường đại học, 1 lực lượng khoa học then chốt cho những trung tâm nghiên cứu khoa học và kĩ nghệ. Có thể nói ko ngoa rằng những người tham dự vào chương trình huấn luyện tiến sĩ trong ý tưởng là huấn luyện 1 đội ngũ tinh hoa của xã hội. Ấy cũng chính là lí do tại sao người ta đánh giá nền khoa học và trình độ tiên tiến của 1 quốc gia bằng phương pháp dựa vào số người có học vị tiến sĩ trong dân số. Tại những nước có nền kinh tế vươn lên là cao như Mĩ, số người có bằng tiến sĩ khoảng 0.7% dân số.
Tiêu chuẩn cho tiến sĩ
Để có được văn bằng tiến sĩ, ứng viên bắt buộc đạt 2 điều kiện. Thứ 1, ứng viên bắt buộc có tri thức uyên chưng và làm cho chủ tri thức về 1 đề tài khoa học. Thứ 2, ứng viên bắt buộc mở rộng hay vươn lên là thêm tri thức về đề tài đấy. Để làm cho chủ đề tài nghiên cứu, nghiên cứu sinh bắt buộc tìm đọc và cố gắng hiểu đa số những gì đã viết hay công bố về đề tài đấy. Ko bắt buộc như bậc cử nhân, tri thức thường có thể tìm thấy trong sách giáo khoa , đối sở hữu bậc tiến sĩ tri thức thường được tìm trong những tập san khoa học. Để mở rộng tri thức về 1 đề tài, nghiên cứu sinh bắt buộc làm cho nghiên cứu khoa học theo sự chỉ dẫn của thầy cô. Chính phần nghiên cứu khoa học này phân biệt giữa tiến sĩ và những chương trình cử nhân hay thạc sĩ. Học tiến sĩ thực chất là làm cho nghiên cứu khoa học. Ko có nghiên cứu khoa học thì ko thể là tiến sĩ được.
Cũng cần bắt buộc nhấn mạnh rằng đề án nghiên cứu cấp tiến sĩ ko nhất thiết bắt buộc mang trong mình tính ứng dụng thực tiễn (như nhiều người ngộ nhận), mà bắt buộc biểu hiện 1 đóng góp new vào tri thức cho chuyên ngành. “Tri thức new” tại đây bao gồm việc tìm ra new, khám phá new, hay phương pháp diễn giải new cho 1 vấn đề cũ, hay ứng dụng 1 phương pháp new để giải quyết 1 vấn đề cũ, v.v… Những tri thức như thế có thể ko có khả năng ứng dụng trong tương lai sắp, nhưng có thể góp phần liên quan chuyên ngành vươn lên là 1 mức cao hơn. Xin nhớ rằng khám phá insulin bắt buộc đợi tới sắp 50 5 sau new ứng dụng trong lâm sàng.
Học tiến sĩ ko chỉ là hoàn thành luận án. Có siêu nhiều người tưởng rằng học tiến sĩ chủ yếu là hoàn thành 1 luận án, nhưng thực tế thì ko bắt buộc như thế vì luận án chỉ là 1 phần của chương trình huấn luyện. Luận án là 1 báo cáo có hệ thống những phương pháp và kết quả nghiên cứu của nghiên cứu sinh. Do đấy, luận án chỉ là 1 tiêu chuẩn (có thể quan yếu) trong những tiêu chuẩn để được cấp bằng tiến sĩ. Bên cạnh luận án ra, nghiên cứu sinh bắt buộc đáp ứng 6 tiêu chuẩn như sau :
- Nghiên cứu sinh bắt buộc chứng tỏ mình có những tri thức cơ bản về khoa học, và những tri thức chuyên sâu về lĩnh vực nghiên cứu mà thí sinh theo đuổi;
- Nghiên cứu sinh bắt buộc am hiểu những tài liệu nghiên cứu cần thiết về lĩnh vực chuyên môn mình theo đuổi, và bắt buộc có khả năng cập nhật hóa tri thức cũng như đa số những vươn lên là new liên quan tới lĩnh vực nghiên cứu;
- Nghiên cứu sinh bắt buộc chứng tỏ kĩ năng tìm ra vấn đề hay đặt câu hỏi có ý nghĩa cho nghiên cứu chuyên ngành của mình;
- Nghiên cứu sinh bắt buộc làm cho chủ được phương pháp nghiên cứu khoa học hay phương pháp thí nghiệm cơ bản;
- Nghiên cứu sinh bắt buộc chứng tỏ đã đạt được những kĩ năng về truyền đạt thông tin, nói cả trình bày kết quả nghiên cứu trong những diễn đàn khoa học quốc gia và quốc tế, khả năng viết báo cáo khoa học;
- Nghiên cứu sinh bắt buộc chứng tỏ mình đã nắm vững kĩ năng thiết kế 1 công trình nghiên cứu và độc lập trong nghiên cứu.
1 luận án lúc hoàn thành mà chỉ để trên giá sách của thư viện trường cũng chỉ là 1 mớ tài liệu ít người biết tới. Vì ít người biết tới và thuộc thư viện, nên chẳng có bao nhiêu người biết được luận án đấy có chiếc gì new hay xứng đáng sở hữu cấp tiến sĩ hay ko. Do đấy, nghiên cứu sinh cần bắt buộc công bố vài bài báo khoa học trên những tập san khoa học quốc tế trước lúc viết luận án. Công bố quốc tế là 1 hình thức “thử lửa” phải chăng nhất cho nghiên cứu sinh, bởi vì qua đấy mà đồng nghiệp khắp thế giới có thể thẩm định chất lượng của công trình nghiên cứu và luận án của nghiên cứu sinh.
Thực ra, công bố quốc tế là 1 điều sắp như tất yếu trong quy trình học tiến sĩ tại những đại học bên Âu châu, Mĩ châu, và Úc, những nơi mà họ khuyến khích (có nơi sắp như yêu cầu}) nghiên cứu sinh bắt buộc công bố vài bài báo khoa học trước lúc viết luận án tiến sĩ. Tại 1 số nước Bắc Âu, luận án tiến sĩ thực chất là tập hợp 1 số bài báo khoa học đã công bố trên những tập san quốc tế. Ngày nay, những đại học lớn tại Thái Lan, Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Mortgage, Phi Luật Tân, v.v… cũng có qui định tương tự động.
1 trong những câu hỏi mà nghiên cứu sinh lúc new bước vào học tiến sĩ là đòi hỏi bao nhiêu bài báo khoa học để có thể bảo vệ luận án tiến sĩ? Câu hỏi này khó trả lời, bởi vì nó còn tùy thuộc} thuộc vào qui định của trường đại học, của phân khoa, và những qui định này siêu khác nhau giữa những trường ngay cả trong cùng 1 nước. Chẳng hạn như trong những khoa xã hội và kinh tế học, đề nghị bài báo khoa học ko được đặt nặng bằng những khoa khoa học tự động nhiên và thực nghiệm. Tại Mĩ người ta ko có những qui định “cứng” bắt buộc có bao nhiêu bài báo khoa học để viết luận án tiến sĩ, vì nghiên cứu sinh bắt buộc học “coursework” 1 thời kì trước lúc bắt tay vào nghiên cứu, còn tại Anh và Úc thì tiến sĩ hoàn toàn làm cho nghiên cứu chứ ko có coursework, nhưng cũng ko có qui định trên giấy trắng mực đen bao nhiêu bài báo. Tuy nhiên, có qui ước ngầm theo kiểu “unstated rule” là 1 luận án tiến sĩ đòi hỏi ít nhất là 2 bài báo khoa học, phải chăng hơn là ít nhất 3 bài báo khoa học, cùng sở hữu những bài khác chưa công bố.
Trong 1 phân tách new công bố trên Scientometrics, tác giả Hagen phân tách cho thấy tính trung bình, 1 luận án tiến sĩ tại Viện Karolinska có 4 bài báo khoa học, và con số bài báo dao động từ 3 tới trên 6 bài. Theo phân tách (xem biểu đồ dưới đây), sắp 80% luận án có 4 bài báo khoa học; 12% có 5 bài; 5% có trên 5 bài; 1 phần bé (4%) có 3 bài.
Số lượng bài báo khoa học trong 1 luận án tiến sĩ (Viện Karolinska, 5 2008)
Học vị tiến sĩ là 1 học vị cao nhất trong hệ thống giáo dục đại học. Tại những nước phương Tây, xã hội kính trọng những người có học vị tiến sĩ và gọi họ bằng danh xưng “Physician”. Để xứng đáng sở hữu danh xưng đấy, xã hội đòi hỏi người có học vị bắt buộc đạt 2 điều kiện chung: bắt buộc chứng tỏ rằng mình đã quán triệt và làm cho chủ được lĩnh vực nghiên cứu; và thứ 2 là bắt buộc vươn lên là hay cống hiến được 1 chiếc gì new cho kho tàng của tri thức nhân loại. Dòng cốt lõi của học vị tiến sĩ (và cũng là khía cạnh dùng để phân biệt học vị tiến sĩ sở hữu những học vị đại học khác) có thể tóm lược bằng 2 chữ: nghiên cứu. Để vươn lên là hay mở rộng tri thức, thí sinh bắt buộc khảo sát, điều tra, và suy ngẫm, chứ ko đơn giản là 1 kĩ thuật viên về 1 lĩnh vực chuyên môn nào đấy.
Học tiến sĩ để làm cho gì ?
Dù rằng những cảnh báo trên là hoàn toàn sự thực và có thể xảy ra cho thí sinh, nhưng tôi bắt buộc công bằng mà bảo rằng cũng có 1 vài “an ủi” cho thí sinh nào cảm thấy mình có đủ khả năng và đức tính để theo học tiến sĩ.
Thứ 1, thí sinh có thể tự động hào rằng mình đã hoàn thành chương trình học, hoàn thành nghiên cứu, và được trao văn bằng tiến sĩ. Trường hợp thí sinh có khả năng và đam mê, sự nghiệp nghiên cứu khoa học có thể đem lại cho thí sinh nhiều phần thưởng vật chất và tinh thần có giá mà những ngành nghề khác ko có được.
Thứ 2, trong lúc theo học tiến sĩ hay sau thời điểm phải chăng nghiệp, thí sinh có thể sẽ gặp gỡ và làm cho việc sở hữu những người thông minh nhất trên hành tinh này. Thí sinh sẽ tiếp cận và tiến dần tới những lí tưởng và ý tưởng ko thuộc tầm tay của mình, và để làm cho việc đấy, thí sinh sẽ cảm thấy tri thức mình trưởng thành thêm. Thí sinh sẽ giải quyết nhiều vấn đề mình chưa bao giờ gặp trước đấy. Thí sinh sẽ khám phá những khái niệm chưa bao giờ được nghe tới. Thí sinh sẽ tìm ra những nguyên lí có thể làm cho thay thế đổi xã hội và con người.
Thứ cha là lí tưởng sống của người làm cho nghiên cứu khoa học siêu có ý nghĩa. (Tôi có thể nói lại câu này mà ko sợ bị chê là “nói ngoa”.) Nói về niềm hân hoan trong nghiên cứu, có 1 “chân lí” mà có lẽ bất cứ nhà khoa học nào cũng đồng ý: trong những hoạt động của con người nghiên cứu khoa học là lẽ sống có ý nghĩa nhất. Tại sao nhà khoa học bắt buộc tiêu ra nhiều giờ trong phòng nghiên cứu, mài mò sách vở, bận tâm sở hữu từng con số, chú ý tới từng biểu đồ, trong lúc họ có thể tiêu thì giờ sở hữu gia đình để làm cho cỏ trong vườn, hay tiêu ra thì giờ sở hữu bè bạn trong quán cà phê, quán nhậu ?! Đúng là nhà khoa học cũng có thể có 1 cuộc sống gia đình như hàng triệu triệu người khác, tức là làm cho những việc trong gia đình như bao nhiêu người khác trên thế giới này, nhưng chiếc khác nhau là thay thế vì làm cho những việc đấy, nhà khoa học có thể làm cho việc trong 1 phòng thí nghiệm, trong phòng máy tính, trong thư viện, bên giường bệnh sở hữu bệnh nhân, hay thậm chí trong chuồng … chuột, v.v… nơi mà họ có thể khám phá những điều thú vị nhất trên đời mà chưa có người nào biết tới. Có thể nói nghiên cứu khoa học là 1 niềm vui tuyệt đối. Còn gì vui hơn lúc khám phá của mình đem lại lợi ích cho hàng triệu người trên thế giới, như khám phá vi khuẩn H. pylori của giáo sư Marshall, người vừa được giải Nobel y học vừa qua.
Phần thực sự và chính của việc học hành là để mở mang trong mình trí tuệ, trau dồi tri thức, luyện tập nhân phương pháp, và làm cho người hữu ích cho xã hội. Bằng cấp ko bắt buộc dùng để đo những kết quả trên, mà chỉ là những phân chia đẳng cấp khoa bảng siêu tương đối. Bằng cấp, dù là học vị cao nhất như tiến sĩ, chỉ là 1 bước đầu trong hoạt động khoa học, và tự động nó chưa nói đủ về khả năng chuyên môn của nhà khoa học. Tương tự động, 1 học hàm cao nhất như giáo sư cũng ko phản ánh chính xác được mức độ đóng góp vào kho tàng tri thức của nhân loại. Người trí thức chân chính chỉ nghĩ tới những đóng góp có giá trị nhằm đem lại phúc lợi thực sự cho nhân loại, và ko bao giờ phụ thuộc vào học vị, học hàm hay những danh xưng phù phiếm để gây tương tác trong cùng đồng.
NVT
Hyperlink gốc trên trang internet của TS. Nguyễn Văn Tuấn: sentayho.com.vn/training/3-edu/968-tien-si-la-gi-
