Trong những tôn giáo khởi nguồn từ Abraham, thiên thần sa ngã là những thiên thần bị trục xuất khỏi thiên đàng. Thuật ngữ “thiên thần sa ngã”, tuy theo nghĩa đen ko xuất hiện trong Kinh Thánh cũng như trong những thánh thư tôn giáo Abraham khác, nhưng được dùng để mô tả những thiên thần lầm đường lạc lối hay những thiên thần bị đuổi khỏi thiên đàng.[1] Những thiên thần như vậy thường cám dỗ con người phạm tội, chống lại Thiên Chúa.
Khái niệm thiên thần sa ngã bắt nguồn từ Sách Hê-nóc, 1 nguỵ điển của người Do Thái, hay từ giả thuyết rằng “những con trai của Đức Chúa Trời” (בני האלוהים) được đề cập trong Sáng Thế Ký 6:1-4 là những thiên thần. Trong giai đoạn ngay trước lúc Tân Ước được biên soạn nên, 1 số giáo phái Do Thái giáo và nhiều Giáo phụ Ki-tô giáo đã đồng nhất hoá “những con trai của Đức Chúa Trời” được đề cập trong Sáng Thế Ký 6:1-4 sở hữu những thiên thần sa ngã. Đề cập từ sau thế kỷ 3, những rabbi Do Thái giáo và chức sắc Ki-tô giáo đã bác bỏ bỏ những kinh thư Hê-nóc và quan niệm về những người khổng lồ được sinh ra như kết quả của mối quan hệ bất chính giữa thiên thần và phụ nữ phàm trần. Học thuyết Ki-tô giáo cho rằng tội lỗi của thiên thần sa ngã đã có từ trước lúc loài người xuất hiện. Theo ấy, thiên thần sa ngã hay ác quỷ, được nhận diện là nhóm thiên thần do Devil dẫn đầu nổi loạn chống lại Thượng Đế. Tuy nhiên, lúc bước sang cuối thời kỳ Đền thờ thứ 2, ác quỷ ko còn được xem là thiên thần sa ngã, mà họ chỉ đơn giản là linh hồn còn sót lại của những đứa con quái dị do thiên thần sinh ra. Theo phương pháp giải thích này, những thiên thần sa ngã đã có quan hệ ái tình tình sở hữu phụ nữ phàm trần và sinh ra những đứa con được miêu tả là người khổng lồ trong Kinh Thánh. Để thanh lọc những sinh vật này khỏi nhân gian, Thượng Đế đã tạo nên trận Đại Hồng Thủy. Tuy phần cơ thể bị phá hủy, phần linh hồn của chúng vẫn tồn tại và đề cập từ ấy đi lang thang, vất vưởng trên mặt đất như quỷ dữ.[2]
Trong Hồi giáo, niềm tin về thiên thần sa ngã có thể được bắt nguồn từ những tường thuật của 1 số người đồng hành sở hữu nhà tiên tri Muhammad như Ibn Abbas (619-687) hay Abdullah ibn Masud (594-653).[3] Đề cập từ lúc đạo Hồi được sáng lập, sự tồn tại của thiên thần sa ngã đã trở nên 1 đề tài tranh luận. 1 số học giả Hồi giáo phản đối giả thiết về sự tồn tại của thiên thần sa ngã bằng phương pháp đề cao lòng mộ đạo của họ, chứng minh qua những câu 16:49 và 66:6 trong Kinh Qur’an, dù cả 2 câu này đều ko tuyên bố rằng thiên thần miễn nhiễm sở hữu tội lỗi.[4] Trong giới học giả Hồi giáo, 1 trong những người trước tiên phản đối khái niệm thiên thần sa ngã là Hasan xứ Basra (642-728), 1 nhà tu khổ hạnh có tương tác sống vào thời sơ kỳ Hồi giáo. Như để ủng hộ học thuyết về những thiên thần ko thể mắc sai lầm, ông liệt kê từ Kinh Qur’an những câu đề cập tới lòng mộ đạo của thiên thần, đồng thời diễn giải lại những câu có thể đang gián tiếp thừa nhận sự tồn tại của thiên thần sa ngã. Vì lẽ ấy, ông đã đọc thuật ngữ mala’ikah (thiên thần) dùng để chỉ Harut và Marut, 2 thiên thần sa ngã được đề cập trong 2:102, thành malikayn (vua) thay thế vì malā’ikah (thiên thần) và miêu tả họ như người bình thường, đồng thời tán thành sở hữu ý kiến rằng Iblis là 1 jinn, chứ chưa từng là thiên thần bao giờ.[5] Cấp độ sai lầm chính xác của 1 thiên thần là ko rõ ràng, thậm chí cả đối sở hữu những học giả chấp nhận sự tồn tại của thiên thần sa ngã. Theo 1 xác nhận chung, thiên thần chỉ ko thể mắc sai lầm trường hợp họ là sứ giả hoặc chừng nào họ vẫn là thiên thần.[6]
Những học giả đã tranh luận về việc liệu jinn trong Kinh Qur’an có giống sở hữu những thiên thần sa ngã trong Kinh thánh hay ko. Dù những dạng thánh linh trong Qur’an đôi lúc khó có thể phân biệt được sở hữu nhau, jinn – theo miêu tả Hồi giáo cổ xưa – dường như sở hữu những đặc điểm khác biệt sở hữu thiên thần sa ngã.[1][a]
Thời kỳ Đền thờ Thứ 2
Khái niệm về thiên thần sa ngã được tìm thấy chủ yếu trong những tác phẩm có niên đại vào thời kỳ Đền thờ Thứ 2, tức là vào khoảng thời kì từ 5 540 TCN tới 5 70 CN. Những tác phẩm này bao gồm Sách Hê-nóc, Sách Jubilee, Kinh Đại lực sĩ từ Qumran hay cũng có thể là Sáng thế ký 6:1-4.[8] Sách Daniel 4 có 3 lần đề cập tới 1 thực thể tới từ thiên đàng gọi là “Canh thức”, 2 lần trên số ít (câu 13, 23) và 1 lần trên số nhiều (câu 17, “[…] những vị canh thức, […] những bậc thánh nhân”). Trong tiếng Hy Lạp cổ đại, từ dùng để chỉ những Canh thức là ἐγρήγοροι (egrḗgoroi, số nhiều là egrḗgoros), có nghĩa đen là “tỉnh táo” hay “cảnh giác”.[9] 1 số học giả cho rằng truyền thuyết của người Do Thái về những thiên thần sa ngã siêu có thể đã xuất hiện và thậm chí ghi chép lại dưới dạng văn bản trước lúc Sáng thế ký 6:1-4 được viết nên.[10][11][b] Theo sách Hê-nóc, những vị Canh thức này đã “sa ngã” sau thời điểm “nên lòng” phụ nữ phàm trần. Sách Hê-nóc thứ 2 (hay còn gọi là Sách Hê-nóc Xla-vơ) cũng đề cập tới những sinh vật tương tự động, gọi là Grigori theo phiên âm tiếng Hy Lạp.[12] Đối chiếu sở hữu những Sách Hê-nóc khác thì thiên thần sa ngã đóng vai trò ít quan yếu hơn trong Sách Hê-nóc thứ bố. Cuốn này chỉ đề cập tới 3 thiên thần sa ngã duy nhất là Azâzêl, Azza và Uzza. Tương tự động như những gì ghi chép trong sách Hê-nóc thứ 1, những thiên thần này truyền dạy pháp thuật phù thủy trên trần gian, dẫn tới sự tha hóa của con người.[13] Tuy nhiên, tác phẩm này ko hề đề cập tới nguyên do tại sao họ “sa ngã”. Cũng theo 3 Hê-nóc 4:6, 3 thiên thần trên tiếp theo đã xuất hiện trên thiên đàng để phản đối sự hiện diện của Hê-nóc.
Sách Hê-nóc thứ 1
Theo 1 Hê-nóc 7:2, những Canh thức đã “nên lòng” phụ nữ phàm trần[14] và có quan hệ tình ái tình sở hữu họ.[15] Con chiếc sinh ra từ những mối tình này cũng như sở hữu tri thức mà chúng được ban cho, khiến bại hoại trần gian và nhân loại (1 Hê-nóc 10:11-12).[16] Trong số những thiên thần này, thủ lĩnh Shemyaza và Azâzêl là nổi bật hơn cả. Tương tự động nhiều thiên thần sa ngã khác được đề cập trong 1 Hê-nóc 8:1-9, Azâzêl truyền dạy “cấm thuật” cho con người. Cũng chính Azâzêl bị Hê-nóc quở trách vì đã dạy cho con người khiến những điều bất chính (1 Hê-nóc 13:1).[17] Theo 1 Hê-nóc 10:6, Thiên Chúa đã sai Tổng lãnh thiên thần Raphael xích và giam cầm Azâzêl trong sa mạc Dudael. Thêm vào ấy, Azâzêl bị buộc tội vì làm cho trần gian tha hóa:
“Và toàn cõi trần gian vì những lời giáo huấn từ Azâzêl mà trở nên bại hoại. Hãy để cho y nên gánh chịu toàn bộ tội ác.”
1 phương pháp diễn giải dựa trên thuyết nguyên nhân về 1 Hê-nóc có liên quan tới khởi nguyên của chiếc ác. Bằng phương pháp đùn đẩy ngọn nguồn tội lỗi của nhân loại sang những lời chỉ dẫn phi pháp của thiên thần, chiếc ác được quy cho 1 thứ siêu nhiên tới từ bên bên cạnh. Mô-típ về chiếc ác trong 1 Hê-nóc khác sở hữu thần học Do Thái và Thiên Chúa giáo sau này, lúc mà chiếc ác là thứ gì ấy xuất phát từ bên trong.[18] Theo 1 phương pháp giải thích mẫu hình, 1 Hê-nóc có lẽ đề cập tới những cuộc hôn nhân phi pháp giữa thầy tế và phụ nữ. Cụ thể là trong sách Lêvi 21:1-15, thầy tế chỉ được phép lấy con gái mình còn đồng trinh khiến vợ. Theo ấy, những thiên thần sa ngã được đề cập tới trong 1 Hê-nóc là những thấy tế lễ đã làm cho bản thân ô uế vì kết hôn sở hữu phụ nữ ko còn trinh.[c] Giống như việc thiên thần bị trục xuất khỏi thiên đàng, những giáo sĩ này bị ngăn cấm cử hành lễ tại bàn thờ. Khác sở hữu những tác phẩm về Khải huyền khác, 1 Hê-nóc phản ánh sự bất mãn ngày càng nâng cao đối sở hữu những tổ chức tư tế trên Jerusalem vào thế kỷ thứ 3 TCN. Phương pháp giải thích mẫu hình so sánh truyền thuyết Adam và nguồn cội của chiếc ác: Trong cả 2 trường hợp, việc vượt qua những giới hạn cố hữu trong bản chất cũng chính là nguyên nhân dẫn tới sự sa ngã. Điều này trái ngược phương pháp giải thích dựa trên thuyết nguyên nhân, ám chỉ trên thiên đàng còn có 1 thế lực khác bên cạnh Thiên Chúa. Lời giải này thiếu yêu thích sở hữu tư tưởng độc thần.[19] Mặt khác, sự xuất hiện của những nguồn tri thức trái phép có lẽ phản ánh sự khước từ văn hóa Hy Lạp ngoại lai của người Do Thái lúc bấy giờ. Theo ấy, thiên thần sa ngã tượng trưng cho những nhân vật trong thần thoại Hy Lạp đã truyền dạy cấm thuật mà những vị vua và tướng lĩnh Hy Lạp dùng để đàn áp người Do Thái.[20]
Sách Hê-nóc thứ 2
Khái niệm về thiên thần sa ngã cũng xuất hiện trong Sách Hê-nóc thứ 2. Tác phẩm miêu tả Hê-nóc thăng thiên qua những tầng trời. Trong chuyến hành trình của mình, ông đã chạm trán những thiên thần sa ngã đang bị giam cầm trên tầng trời thứ 2. Ông vốn ban đầu định cầu nguyện cho họ, nhưng tiếp theo đã từ bỏ ý định này lúc bản thân ông chỉ là 1 con người, ko xứng để cầu nguyện cho những thiên thần. Tại tầng trời thứ 5, ông lại tiếp tục diện kiến những thiên thần nổi loạn khác được gọi là Grigori, vì đang quá đau buồn mà ko hòa chung tiếng hát cùng những vị thần khác trên thiên đàng. Hê-nóc cố gắng khiến cho họ vui lên lúc đề cập lại những lời cầu nguyện mà ông đã dành cho những thiên thần khác. Ngay sau thời điểm Hê-nóc đề cập xong, họ đã quyết định tham dự nghi thức tế lễ trên thiên đàng.[21]
Đáng chú ý, dựa theo tác phẩm này thì thủ lĩnh của Grigori là Satanail chứ ko nên là Azâzêl hay Semjâzâ như được ghi chép trong những Sách Hê-nóc khác.[22] Tuy vậy, những grigori này được xác định là những Canh thức trong 1 Hê-nóc.[23][24]
Câu chuyện trong 2 Hê-nóc 18:1-7 về những Grigori xuống cõi trần gian, kết hôn sở hữu phàm nhân và “khiến nhơ bẩn trần gian bằng những việc khiến của chúng”, làm cho họ bị đem nhốt dưới đất. Chi tiết này cho thấy tác giả của 2 Hê-nóc biết về câu chuyện được ghi lại trong 1 Hê-nóc.[22] Trong dị bản 2 Hê-nóc dài hơn, chương thứ 29 đề cập tới những thiên thần bị “đuổi khỏi đỉnh cao” lúc thủ lĩnh của họ cố gắng ngang hàng sở hữu quyền năng của Thiên Chúa (2 Hê-nóc 29:1-4). Đây vốn có lẽ là 1 ý tưởng được vay mượn từ truyền thuyết về Attar, người cố gắng chiếm đoạt ngai vị của thần Baal trong tôn giáo Canaan cổ đại. Việc miêu tả thiên thần Satanail như 1 vị thần đang cố gắng đoạt lấy ngai vị từ 1 vị thần cao hơn cũng được Cơ đốc giáo sau này ứng dụng lúc miêu tả về thất bại của Devil.[25]
Sách Jubilee
Sách Jubilee là 1 tác phẩm tôn giáo cổ của người Do Thái, được Giáo hội Chính thống Ethiopia và Beta Israel (người Do Thái Ethiopia) chấp nhận là kinh điển. Tác phẩm có đề cập tới những Canh thức thuộc diện số những thiên thần được tạo dựng ngay từ ngày trước tiên.[26][27] Tuy nhiên, khác sở hữu sách Hê-nóc thứ 1, những vị Canh thức được Thiên Chúa truyền lệnh xuống trần gian chỉ dẫn loài người.[28][29] Chỉ sau thời điểm quan hệ ái tình tình sở hữu phụ nữ phàm trần, họ new vi phạm thiên quy.[30] Những cuộc hôn nhân phi pháp này đã sản sinh ra những đứa con ma quỷ, những kẻ nên giao chiến lẫn nhau cho tới chết, trong lúc những Canh thức bị phạt trói trên sâu dưới lòng đất.[31] Trong Jubilee 10:1, 1 thiên thần khác tên là Mastema xuất hiện sở hữu tư phương pháp thủ lĩnh của ác linh.[30] Y đã cầu xin Thiên Chúa tha thứ 1 vài ác quỷ để có thể dùng sự viện trợ của chúng nhằm dẫn dắt nhân loại bước vào con đường tội lỗi. Và rồi y trở nên thủ lĩnh của chúng:[30]
Cả sách Hê-nóc thứ 1 lẫn sách Jubilee đều chứa đựng mô-típ thiên thần truyền chiếc ác cho con người. Tuy nhiên, khác sở hữu sách Hê-nóc, sách Jubilee ko cho rằng sự sa ngã ngay từ đầu của những thiên thần đã tạo nên chiếc ác, dù sách cũng khẳng định rằng họ đã dẫn dắt con người đi theo con đường tội lỗi. Thêm vào ấy, trong lúc những thiên thần sa ngã trong sách Hê-nóc hành xử đối nghịch sở hữu ý muốn của Thiên Chúa, những thiên thần sa ngã và ác quỷ trong sách Jubilee dường như ko có quyền hành độc lập sở hữu Thiên Chúa mà chỉ hành động trong quyền năng của Ngài.[32]
Cổ điển Rabbi Do Thái
Dù cho khái niệm thiên thần sa ngã vươn lên là từ đạo Do Thái đề cập từ thời Đền thờ thứ 2, giới giáo sĩ (rabbi) Do Thái từ thế kỷ 2 trở đi đã quay lưng lại sở hữu những tác phẩm Hê-nóc. Động cơ làm cho họ khiến như vậy có thể là để ngăn cản những tín đồ thờ phượng và tôn kính thiên thần – 1 điều cấm kỵ trong tôn giáo độc thần. Cũng vì vậy cho nên trong lúc nhiều thiên thần được nhân phương pháp hóa, hay thậm chí được tôn kính trong thời kỳ Đền thờ thứ 2, địa vị của thiên thần về sau đã sụt giảm nghiêm trọng và chỉ còn là 1 loại sinh vật đứng ngang hàng sở hữu con người. Sự thay thế đổi này nhấn mạnh sự toàn năng của Đức Chúa Trời. Giáo sĩ Shimon bar Yochai vào thế kỷ thứ 2 đã nguyền rủa toàn bộ những ai gọi những con trai của Đức Chúa Trời là thiên thần. Ông tuyên bố rằng những con trai của Đức Chúa Trời trên thực tế là con của quan tòa hoặc con của quý tộc. Dòng ác ko còn được quy cho những thế lực trên trời, giờ đây nó được xem là “khuynh hướng tà ác” (yetzer hara) bên trong con người.[33] Tuy nhiên, những tường thuật về thiên thần sa ngã vẫn xuất hiện trong những tác phẩm của những giáo sĩ Do Thái đời sau. Trong 1 số Midrash (chú giải Kinh Thánh), “khuynh hướng tà ác” được quy cho Samael, kẻ đảm nhận vai trò devil để thử thách loài người.[34][35] Tuy nhiên, những thiên thần này vẫn phục tùng Thượng Đế. Việc thuật ngữ “thiên thần nổi loạn” 1 lần nữa được chấp nhận trong Midrash đời sau có lẽ bị tương tác bởi vai trò của thiên thần sa ngã trong những truyền thuyết Hồi giáo và Thiên Chúa giáo.[36]
Trong tác phẩm aggadah-midrash (chú giải Kinh Thánh ko được công nhận) Pirkei De-Rabbi Eliezer của Do Thái giáo, thiên thần có 2 lần sa ngã chứ ko nên 1. Lần đầu được cho là Samael, người từ chối tôn kính Adam, cho rằng Thượng Đế ưu ái tình Adam hơn những thiên thần. Ông ta tiếp cận Adam và Eva để dụ dỗ họ khiến điều sai trái. Câu chuyện này dường như bắt nguồn từ mô-típ sự sụp đổ của Iblis trong Kinh Qur’an và sự sụp đổ của Devil trong Kinh Grasp Kho báu.[37] Lần thứ 2 phản ánh lại những giai thoại Hê-nóc. 1 lần nữa, “những con trai của Đức Chúa Trời” trong Sáng Thế Ký 6:1-4 được mô tả như những thiên thần. Và lúc họ sa ngã, “sức mạnh và tầm vóc của họ trở nên giống như những đứa con của loài người” và cũng 1 lần nữa, thiên thần ăn nằm sở hữu phụ nữ phàm trần sinh ra những người khổng lồ.[37]
Kabbalah
Dù rằng ko nói chính xác là sa ngã, ác thần 1 lần nữa đã xuất hiện trong Kabbalah. 1 vài vị trong số họ được đặt tên theo tên những thiên thần lấy từ tác phẩm Hê-nóc, chẳng hạn như Samael.[38] Theo sách Zohar (“Quang Minh thiên”), cũng giống việc thiên thần có thể được tạo ra từ đức hạnh, thiên thần độc ác là hiện thân của thói hư tật xấu con người. Dòng ác bắt nguồn từ Qliphoth,[d] đại diện của những thế lực bất khiết.[39]
Kế bên ấy, Zohar cũng đề cập lại câu chuyện về 2 thiên thần trong trạng thái sa ngã, được gọi là Aza và Azael.[40] Những thiên thần này bị trục xuất khỏi thiên đàng sau thời điểm cho rằng Adam có thể có khuynh hướng khiến điều sai trái.[41] Lúc xuống nhân gian, họ hoàn thành câu chuyện Hê-nóc bằng phương pháp dạy phép thuật cho con người và sinh con đẻ chiếc sở hữu họ, cũng như phối hợp sở hữu Lilith (kẻ được gọi là “tội đồ”).[42] Để trừng phạt thiên thần thi triển ma thuật, Thượng Đế đã buộc xiềng họ lại, nhưng họ vẫn giao cấu sở hữu nữ quỷ Naamah, kẻ sinh ra ma quỷ, ác linh và phù thủy.[41]
Thiên Chúa giáo
Kinh Thánh
Phúc Âm Luca 10:18 đề cập tới “Devil từ thiên đàng rơi xuống”, trong lúc Phúc Âm Mátthêu nhắc tới “Quỷ vương cùng những thiên sứ của hắn” bị tống vào địa ngục. Cả bố Phúc Âm Nhất Lãm đều xác định Devil chính là thủ lĩnh của ác quỷ.[43] Sứ đồ Phaolô (ok. 5 – ok. 64 hoặc 67) có nhắc tới những thiên sứ sẽ bị phán quyết trong 1 Cô-rinh-tô 6:3, ám chỉ về sự tồn tại của những thiên thần tội lỗi.[43] 2 Phi-e-rơ 2:4 và Giu-đe 1:6 đề cập những thiên sứ đang đợi sự trừng phạt vào Ngày Phán Xét vì đã phạm tội sở hữu Thiên Chúa.[44] Sách Khải Huyền, Chương 12, miêu tả Devil là 1 con mãng xà lớn, “đỏ như lửa”, có chiếc “đuôi quét hết 1 phần bố những ngôi sao trên trời mà quăng xuống đất”.[45] Tại câu 7-9, Devil bị Tổng lãnh thiên thần Micae cùng những thiên thần trung thành sở hữu Thiên Chúa đánh bại trong cuộc chiến tranh trên Thiên đàng: “Con Mãng Xà bị tống ra, ấy là Con Rắn xưa, mà người ta gọi là Quỷ hay Devil, kẻ chuyên mê hoặc toàn thể thiên hạ; nó bị tống xuống đất, và những thiên thần của nó cũng bị tống xuống theo nó”.[46] Trong những tác phẩm Tân Ước, ko có chỗ nào chỉ rõ việc thiên thần sa ngã là ác quỷ.[43] Tuy nhiên, bằng phương pháp hài hòa những tham chiếu tới Devil, ác quỷ và thiên thần, những nhà giải kinh Thiên Chúa giáo sơ kỳ đã xác định thiên thần sa ngã là ác quỷ sở hữu Devil được coi là thủ lĩnh.[43][47]
Nhà thần học thế kỷ 2 Origenes và những học giả Thiên Chúa giáo khác đã đặt ra mối liên lạc giữa ngôi sao Mai bị rơi được nhắc tới trong Isaia 14:12 của Cựu Ước cùng lời tuyên bố của Giê-su được chép lại trong Luca 10:18 rằng ông “đã thấy Devil như 1 tia chớp, từ trời sa xuống” cũng như đoạn văn đề cập tới sự thất bại của Devil trong Sách Khải Huyền 12:8-9.[48] Xuất hiện lần đầu trong Kinh Thánh Vulgata [e], từ lucifer tiếng La-tinh đã trở nên danh xưng của 1 thiên thần sa ngã.[49]
Cổ điển Thiên Chúa giáo ko chỉ hợp tác Devil cùng ngôi sao Mai trong Isaia 14:12, mà còn sở hữu lời lên án Quốc vương thành Tyros trong Sách Êzêkiel 28:11-19, người được cho là 1 Kêrub (tiểu thiên sứ). Những Giáo phụ Thiên Chúa giáo đã tìm thấy mối quan hệ đồng thời trên mức độ nhất định giữa 2 đoạn văn này – 1 phương pháp giải thích được chứng thực bởi những thứ kinh (apocrypha) hay ngụy kinh (pseudepigrapha).[50] Dù thế nào đi nữa, “ko có bài bình Phúc Âm tiên tiến nào về Isaia và Êzêkiel xem Isaia 14 và Êzêkiel 28 [là hai đoạn văn] đưa ra những thông tin về sự sa ngã của Devil”.[51]
Thiên Chúa giáo sơ kỳ
Trong khoảng thời kì ngay trước lúc Thiên Chúa giáo trỗi dậy, mối quan hệ giữa những Canh thức và phụ nữ phàm trần thường được coi là sự sa ngã trước tiên của thiên thần.[52] Cho tới ít nhất là vào thế kỷ thứ bố, Thiên Chúa giáo vẫn còn chấp nhận những sách Hê-nóc.[53] Nhiều Giáo phụ, tỉ dụ như Irênê, Justinô Tử đạo, Clêmentê thành Alexandria và Lactantius,[54][55] đã chấp nhận mối hợp tác giữa truyền thuyết về những con người là hậu duệ của thiên thần và đoạn văn về “những con trai của Đức Chúa Trời” trong sách Sáng thế ký 6:1-4.[54] Tuy nhiên, 1 số giáo sĩ khổ hạnh, điển hình là Origenes (ok. 184 – ok. 253),[56] ko đồng tình sở hữu phương pháp giải thích này. Theo những giáo phụ ủng hộ giáo lý của Origenes thì những thiên thần này đã phạm tội vì dám vượt quá giới hạn bản chất của họ. Họ thèm khát được đi khỏi nơi trên trên thiên đàng để trải nghiệm nhục dục chốn trần gian.[57] Irênê đã gọi thiên thần sa ngã là những kẻ bội giáo, những kẻ sẽ nên chịu sự trừng phạt bởi ngọn lửa bất diệt. Justinô Tử đạo (ok. 100 – ok. 165) đã gọi những vị thần ngoại đạo là những thiên thần sa ngã hoặc những đứa con của quỷ đang đội lốt nguỵ trang. Justinô cũng quy trách nhiệm những cuộc đàn áp Thiên Chúa giáo trong những thế kỷ trước tiên cho thiên thần sa ngã mà ông cho là đang đội lốt thần ngoại giáo.[58] Kế bên ấy, Tertullianus và Origenes cũng gọi những thiên thần sa ngã là những thầy dạy chiêm tinh.[59]
Origenes có lẽ là người trước tiên đồng nhất vị vua Babylon được miêu tả là “ngôi sao Mai” trong Isaia 14:1-17 sở hữu 1 thiên thần sa ngã.[60][61] Theo phương pháp giải thích loại hình học, miêu tả này có thể được xem là cả thiên thần lẫn 1 vị vua phàm nhân. Hình ảnh ngôi sao Mai cũng chính vì thế mà đã được những học giả Thiên Chúa giáo sơ kỳ dùng cho Devil,[62][63] chuẩn theo sự hợp nhất của Lucifer và Devil trong những thế kỷ tiền Thiên Chúa giáo.[64]
Công giáo
Vào thế kỷ thứ 3, tín hữu Cơ Đốc khởi đầu bác bỏ bỏ những tác phẩm Hê-nóc. “Những con trai của Đức Chúa Trời” nay chỉ đơn giản được xác định là những người mộ đạo, chính trực, hay chính xác hơn là những hậu duệ của Seth, những người bị những phụ nữ là con cháu của Cain hấp dẫn. Nguồn gốc của chiếc ác cũng bị chuyển từ những thiên thần siêu nhiên sang chính con người. Dòng ác được cho là đã xuất hiện ngay từ buổi đầu lịch sử nhân loại: 1 mặt là sự trục xuất Devil cùng những thiên thần của ông ta và mặt khác là những tội lỗi nguyên thủy của con người.[53][65] Tuy nhiên, những tín hữu Cơ đốc giáo Syriac lại chấp thuận những giáo lý của Sách Canh Thức, vốn đánh đồng “con trai của Đức Chúa Trời” cùng những thiên thần sa ngã.[66] Đối sở hữu ngành quỷ học phương Tây và Giáo hội Công giáo thì tác phẩm Civitas Dei của Augustinô thành Hippo đã trở nên kim chỉ nam.[67] Augustinô bác bỏ bỏ những tác phẩm Hê-nóc và cho rằng khởi nguyên duy nhất của thiên thần sa ngã chính là cuộc nổi loạn của Devil.[68][69] Điều này đã dẫn tới việc những thiên thần sa ngã bị đánh đồng sở hữu ác quỷ và được mô tả như những thực thể tâm linh phi nam nữ.[70] Bản chất chính xác của thân thể tâm linh của những thiên thần sa ngã đã trở nên 1 chủ đề tranh cãi khác trong suốt thời Trung Cổ.[67] Augustinô đã dùng những nhận thức của mình về những Daimon trong Thần thoại Hy Lạp cổ đại để miêu tả về ác quỷ.[67] Những Daimon được cho là những thực thể thần thánh, được tạo thành từ những vật chất thiên tiên – 1 khái niệm mà Augustinô cũng đã dùng để miêu tả những thiên thần sa ngã.[71] Tuy nhiên, những thiên thần chỉ nhận được cơ thể như vậy sau thời điểm bị trục xuất khỏi thiên đàng.[71] Những học giả đời sau đã cố gắng giải thích những chi tiết về bản chất tâm linh của thiên thần sa ngã rằng những vật chất thiên tiên là 1 sự hài hòa giữa ko khí và lửa, nhưng vẫn được cấu tạo từ những khía cạnh vật chất.[72] 1 số người khác lại phủ nhận mọi mối quan hệ sở hữu những nguyên tố vật chất. Họ miêu tả những thiên thần sa ngã là những thực thể thần thánh thuần túy. Tuy nhiên, ngay cả những người tin rằng những thiên thần sa ngã sở hữu thân thể thiên tiên cũng ko tin rằng họ có thể có con cùng người trần.[73][74]
Trong tác phẩm Civitas Dei của mình, Augustinô miêu tả về 2 thành phố khác biệt và đối lập sở hữu nhau tựa như ánh sáng và bóng tối.[75] Thành phố trần gian được tạo thành sau cuộc nổi loạn của thiên thần sa ngã, có những con người xấu xa và ác quỷ (thiên thần sa ngã) là cư dân. Ngược lại, thành phố thiên đàng là nơi cư trú của những con người lương thiện, của những thiên thần được Thiên Chúa dẫn dắt.[75] Và mặc dầu phương pháp phân chia bản thể – thành 2 vương quốc khác biệt – của Augustinô cho thấy sự tương đồng sở hữu thuyết nhị nguyên của Minh giáo, nó có sự khác biệt trên phương diện nguồn gốc và sức mạnh của chiếc ác. Theo Augustinô, chiếc ác xuất phát từ sự tự động nguyện. Ông cũng luôn nhấn mạnh tới quyền tể trị của Đức Chúa Trời sở hữu những thiên thần sa ngã.[76] Cho nên, những cư dân của thành phố trần gian chỉ có thể hoạt động theo khuôn mẫu mà Thiên Chúa đã tạo ra.[69] Cuộc nổi loạn của những thiên thần cũng chính là kết quả của sự tự động do chọn lựa mà Thiên Chúa ban xuống. Những thiên thần vâng phục được Thiên Chúa ban ân điển; Ngài giúp họ hiểu sâu hơn về bản chất của mình cũng như về trật tự động của vũ trụ. Được soi sáng bởi ân điển của Thiên Chúa, họ ko còn cảm giác ham muốn tội lỗi. Những thiên thần khác vì ko được Chúa ban ân điển nên vẫn còn khả năng khiến nên những điều sai trái. Sau thời điểm phạm tội, họ sẽ bị trục xuất khỏi thiên đàng và trở nên ác quỷ.[77] Theo ý kiến của Augustinô, thiên thần ko thể phạm tội vì những ham muốn nhục dục, bởi họ ko có xác thịt. Thay thế vào ấy, họ có thể phạm những tội lỗi bắt nguồn từ linh hồn và trí năng như sự kiêu ngạo hay lòng đố kỵ.[78] 1 lúc đã phản lại Chúa, họ sẽ ko còn đường quay lại.[79][80] Sách Giáo lý vấn đáp của Giáo hội Công giáo ko giải thích “sự sa ngã của thiên thần” theo nghĩa đen của nó, mà giải thích rằng “sa ngã” là lúc 1 số thiên thần đã chối bỏ Thiên Chúa 1 phương pháp cực đoan. Việc 1 số thiên thần tuy “tính bản thiện” lúc được sinh ra, nhưng việc họ tự động nguyện lựa chọn đi theo chiếc ác là 1 chuyện ko thể dung thứ. Điều này ko nên vì Thiên Chúa khiếm khuyết lòng thương xót vô hạn, mà vì phẩm chất mà những thiên thần này đã chọn là thứ ko thể hủy được và được xem là 1 tội bất dung thứ.[81] Công giáo ngày nay bác bỏ bỏ lý thuyết Vạn vật phục hồi[f] của Giáo phụ Origenes, rằng sau 1 thời kì toàn bộ những sinh vật tự động do sẽ được Thiên Chúa tha thứ, thậm chí ma quỷ và những linh hồn lạc lối.[82]
Chính Thống giáo
Chính thống giáo Đông phương
Tương tự động Công giáo, Chính thống giáo Đông phương cũng xem thiên thần sa ngã là những sinh linh nổi dậy chống lại Đức Chúa Trời. Tuy nhiên, khác sở hữu Công giáo, Chính thống giáo ko có học thuyết nào nêu rõ bản chất thực sự của thiên thần sa ngã, nhưng họ nhất trí rằng sức mạnh của thiên thần sa ngã luôn thua kém Thượng Đế. Cũng vì vậy mà niềm tin vào thiên thần sa ngã luôn có thể được đồng hóa sở hữu truyền thuyết địa phương, miễn là nó yêu thích và ko phá vỡ những nguyên tắc cơ bản của Kinh thánh.[83] Trong lịch sử, 1 số nhà thần học thậm chí còn có xu hướng cho rằng những thiên thần sa ngã có thể được phục hồi phẩm vị trong sự sống đời sau.[84] Cũng giống những thiên thần khác, thiên thần sa ngã đóng 1 vai trò quan yếu trong đời sống tinh thần của những tín đồ Chính thống giáo. Tương tự động Công giáo, thiên thần sa ngã cám dỗ và xúi giục con người lầm đường lạc lối, nhưng thêm vào ấy, Chính thống giáo quan niệm rằng bệnh tâm thần cũng có liên quan tới thiên thần sa ngã.[85] Những người đạt tới đẳng cấp tâm linh cao cấp thậm chí còn được cho là có thể mường tượng ra thiên thần sa ngã.[85] Những nghi lễ và bí tích của Chính thống giáo Đông phương được cho là có thể khiến suy yếu tương tác của ma quỷ.[86]
Giáo hội Ethiopia
Trái ngược sở hữu đa số Giáo hội Thiên Chúa giáo khác, Giáo hội Ethiopia chấp nhận sách Hê-nóc 1 và Sách Jubilee, đồng thời xem chúng là giáo luật.[87] Cũng vì vậy cho nên Giáo hội Ethiopia tin rằng tội lỗi của con người ko chỉ bắt nguồn từ tội lỗi của Adam mà còn do Devil và những thiên thần sa ngã của nó gây ra. Cùng sở hữu ma quỷ, thiên thần sa ngã tiếp tục đi khắp thế gian cám dỗ con người, làm cho họ trở nên tha hóa và suy đồi đạo đức.[88]
Tin Lành
Giống như Công giáo, đạo Tin lành xem thiên thần sa ngã là những thực thể tinh thần ko liên quan tới xác thịt,[70] nhưng bác bỏ bỏ học thuyết thiên thần của Công giáo. Những bài thuyết giáo về những thiên thần của Martin Luther (1483-1546) chỉ đơn giản đề cập lại chiến tích của những thiên thần sa ngã, mà ko đề cập tới hệ thống phẩm trật của thiên thần.[89] Devil và những thiên thần sa ngã của ông ta được xem là những kẻ gieo rắc tai họa cho thế gian, tuy nhiên Luther tin rằng bọn họ ko thể thắng lợi thiên thần trung thành sở hữu Chúa vì chiếc thiện luôn mạnh hơn chiếc ác.[90] Nhà thần học Tin lành người Ý Girolamo Zanchi (1516-1590) đưa ra những lời giải thích sâu hơn về nguyên nhân đằng sau sự sa đọa của thiên thần. Theo Zanchi, những thiên thần đã nổi loạn lúc họ nhìn thấy hóa thân của Chúa Kitô trên dạng chưa hoàn chỉnh.[70] Tuy nhiên, đa phần tín đồ theo đạo Tin lành ít để ý hơn tới nguyên nhân làm cho thiên thần sa ngã vì cho rằng chúng ko hữu ích và cũng ko cần thiết nên biết.[70]
Hồi giáo
Thuật ngữ thiên thần sa ngã tuy đôi lúc bị phủ nhận nhưng vẫn được biết tới phổ biến trong Hồi giáo.[91] 1 trong những người phản đối sự tồn tại của thiên thần mắc sai lầm là nhà thần học Hasan al-Basri,[g] trong lúc Abu Hanifa, nhà sáng lập trường phái luật học Hanafi, đã phân chia thiên thần ra khiến 2 thể loại: vâng lời và ko vâng lời. Tuy vậy, thiên thần ko vâng lời lại được phân biệt sở hữu jinn và ác quỷ (shayatin).[93] Kinh Qur’an có đề cập tới sự sa ngã của 1 nhân vật tên là Iblis trong 1 số Surah. Bên cạnh ra, Surah 2:102 có nhắc tới 1 cặp thiên thần sa ngã khác truyền dạy phép thuật cho con người. Tuy nhiên 2 thiên thần này ko có bất kỳ mối liên lạc nào sở hữu Iblis. Trong Kinh Qur’an và Tafsir, thiên thần sa ngã hoạt động theo những phương pháp hoàn toàn khác nhau.[94] Theo Umm al-Kitab, Azazil là 1 kẻ kiêu ngạo, tự động cho bản thân nổi bậc Thiên Chúa cho tới lúc bị liệng xuống những tầng trời thấp hơn trước lúc rơi xuống mặt đất.[95] Theo 1 hadith được đề cập tới trong Qisas Al-Anbiya của Al-Tha’alibi (961-1038), Iblis đã chỉ huy hàng loạt thiên thần nổi loạn[96] cũng như những jinn hung tợn nhất từ tầng đáy của địa ngục.
Trong 1 câu chuyện đề cập bởi Ja’far al-Sadiq (700 hoặc 702-765), Idris (tức Hê-nóc) đã diện kiến 1 thiên thần vì nên gánh chịu cơn thịnh nộ của Thượng Đế mà bị cắt mất đôi cánh và mái tóc. Sau thời điểm Idris cầu nguyện giúp ông ta trước Chúa, đôi cánh và mái tóc đã được phục hồi, đổi lại 2 người trở nên bạn bè. Theo đề nghị của Idris, vị thiên thần này đưa ông ta lên thiên đường yết kiến Thiên thần của Dòng chết.[97] 1 số học giả phi Hồi giáo sắp đây cho rằng Uzair, người mà theo Surah 9:30 được người Do Thái gọi là con của Chúa, vốn ban đầu được gọi là thiên thần sa ngã.[98] Tuy những nhà chú giải kinh Qur’an nhất trí Uzair tương đương sở hữu Ezra,[h] nhưng ko có bằng chứng lịch sử nào cho thấy người Do Thái gọi ông là con của Chúa. Do vậy mà Kinh Qur’an nhiều khả năng đã đề cập tới Ezra trên trời thay thế vì Ezra trần tục. Ezra được xác định là Hê-nóc sau thời điểm thăng thiên, người cũng được xác định là thiên thần Metatron (còn gọi là tiểu YHWH) trong thuyết thần bí Merkabah.[100]
Iblis
Kinh Qur’an chứa nhiều trích đoạn đề cập về sự sa ngã của Iblis. Theo Surah 2:30, những thiên thần phản đối ý định tạo ra loài người của Thượng Đế (Allah), cho rằng con người sẽ chỉ “khiến điều thối nát” và gây nên cảnh “đổ máu”.[101] Trích đoạn này lặp lại lời tường thuật xuất hiện trong Sách Hê-nóc 1 và Sách Jubilee. Những thiên thần khuyên can Allah sau thời điểm họ xem thấy con người khiến những điều bất chính.[102] Tuy nhiên sau thời điểm Allah chứng tỏ rằng Adam sở hữu sự hiểu biết nổi bậc những thiên thần, Ngài đã ra lệnh cho họ phủ phục[i] trước người ông ta. Chỉ có Iblis từ chối khiến theo mệnh lệnh. Lúc Thượng Đế hỏi Iblis về nguyên nhân sao lại từ chối, Iblis kiêu hãnh cho rằng bản thân nổi bậc hơn Adam, vì ông ta được tạo ra từ lửa. Có hành động “bất tuân” ấy, Allah đã trục xuất Iblis khỏi thiên đàng. Trong những surah thuộc thời kỳ Mecca, Iblis xuất hiện như 1 thiên thần đã bị giáng cấp.[103] Tuy nhiên, do được gọi là jinni trong Surah 18:50, 1 số học giả cho rằng Iblis vốn trên thực tế ko nên 1 thiên thần mà là 1 thực thể biệt lập. Họ cho rằng Iblis được ban thưởng cho sự công bình của mình, và do vậy đã được liệt vào đội ngũ thiên thần. Cũng chính vì điều này mà những học giả này đã bác bỏ bỏ khái niệm thiên thần sa ngã, đồng thời khiến nổi bật tính tôn quý của thiên thần bằng phương pháp trích dẫn 1 số trích đoạn từ Kinh Qur’an như 66:6 và 16:49, đặt ra ranh giới rõ ràng giữa thiên thần ko thể lầm lỗi sở hữu jinn,[j] những kẻ có khả năng khiến điều sai trái:[104]
Bất cứ sinh vật nào trong những tầng trời và dưới đất, và cả Thiên Thần cũng đều phủ phục trước Allah mà ko hề tỏ vẻ kiêu căng.
Tuy nhiên, khái niệm jinni ko thể loại bỏ hoàn toàn khả năng Iblis là 1 thiên thần.[104] Theo Ibn Abbas, những thiên thần canh giữ jinan (có nghĩa là thiên đường) được gọi là jinni, cũng giống như người tới từ thành Mecca được gọi là mecci vậy. Do ấy, 2 thuật ngữ tuy có vẻ giống nhau nhưng jinni ko liên quan tới tộc jinn.[105][106] 1 số học giả khác khẳng định rằng jinn là toàn bộ mọi thứ mà người phàm ko thể nhìn thấy, bao gồm cả thiên thần lẫn những tạo vật khác. Vì thế, những gì được ghi trên Surah 18:50 ko thể loại trừ khả năng rằng Iblis là 1 thiên thần. Trong Surah 15:36, Thượng Đế đề nghị Iblis chứng minh sự bất xứng của con người. Surah 38:82 cũng xác nhận việc Iblis dựa vào quyền năng của Thượng Đế để mưu mô dẫn dắt loài người bước vào con đường tà đạo.[107] Tuy nhiên, như đã được đề cập trong Surah 17:65, những cố gắng của Iblis – nhằm làm cho bề tôi của Chúa lầm đường lạc lối – được định sẵn thất bại.[107] Những tình tiết miêu tả Iblis trong kinh Qur’an chứa những điểm tương đồng sở hữu những thiên thần tội lỗi trong những cuốn sách Jubilee trước ấy: Tương tự động Iblis, Mastema cầu xin Thượng Đế cho phép mình cám dỗ nhân loại, music cả 2 đều ko đủ mạnh để có thể phỉnh gạt bề tôi của Chúa.[k][108] Tuy nhiên, mô-típ về sự bất tuân của Iblis ko bắt nguồn từ truyền thuyết về những Canh thức, mà có thể bắt nguồn từ kinh nguỵ tác Grasp Kho báu, 1 tác phẩm có lẽ bao gồm phương pháp giải thích tiêu chuẩn về sự sa ngã Devil trong Cơ Đốc giáo Tiền Chính thống.[101] Theo phương pháp lý giải này, Devil từ chối phủ phục trước Adam, bởi vì ông ta là “lửa” và 1 “thánh linh”. Do ấy, Devil bị trục xuất khỏi thiên đàng.[101][109] Trái ngược sở hữu ý kiến chiếm đa số trong Thiên Chúa giáo sau này, ý niệm rằng Iblis cố gắng chiếm đoạt ngai của Thượng Đế đối sở hữu Hồi giáo có thể nói là xa lạ. Có tính độc thần tối nghiêm của Hồi giáo, những chuyện bề tôi “đại nghịch” mưu đồ tiếm đoạt ngai vị của Thượng Đế như vậy được xem là ko tưởng.[110]
Harut và Marut
Theo Surah 2:102, Harut và Marut là 1 cặp thiên thần truyền dạy ma thuật cho con người. Dù rằng nguyên nhân tại sao họ lại trên trần gian ko được Kinh Qur’an đề cập, nhưng câu chuyện về họ đã được liệt vào hàng kinh điển trong cổ xưa Hồi Giáo.[111] Nhà chú giải Qur’an Al-Tabari cho rằng Ibn Masud và Ibn Abbas là tác giả của giai thoại này,[112] 1 điều được chứng thực bởi Ahmad ibn Hanbal.[113] Tóm tắt ngắn gọn, những thiên thần phàn nàn về sự xảo trá của con người và cầu xin Thượng Đế tiêu diệt nhân loại. Do vậy, Thượng Đế đưa ra 1 bài đánh giá để xác định xem thiên thần về mặt nhiều ngày dài liệu có khiến phải chăng hơn con người hay ko. Những thiên thần được Thượng Đế ban cho sự thúc giục giống như con người và nên nằm dưới quyền Devil. Những thiên thần đã chọn 2 (hoặc bố theo 1 số nguồn) người trong số họ thực hành bài đánh giá. Tuy nhiên, sau thời điểm hạ phàm, những thiên thần này đã có hành động sai trái, vui hưởng lạc thú, phạm tội thờ cúng thần tượng, thậm chí còn làm thịt 1 người vô tội chỉ vì ông ta đã chứng kiến những việc khiến lầm lỗi của họ. Vì những việc khiến trên, những thiên thần này đã bị phạt và ko được phép thăng thiên nữa.[114] Có lẽ 2 chiếc tên Harut và Marut có nguồn gốc Hỏa giáo, dựa trên 2 Amesha Spentas[l] có tên là Haurvatat và Ameretat.[115] Dù rằng Kinh Qur’an gọi những thiên thần sa ngã bằng những chiếc tên tiếng Iran, nhiều mufassir[m] xác nhận Harut và Marut có nguồn gốc từ Sách Canh thức. Hisham ibn al-Kalbi (737 – 819) đặt tên cho bố thiên thần hạ phàm bằng những chiếc tên giống sở hữu sách Hê-nóc. Al-Kalbi giải thích rằng 1 trong số họ đã quay về thiên đường trong lúc 2 người kia trên lại hạ giới và đổi tên thành Harut và Marut.[116] Tuy nhiên, tương tự động câu chuyện về Iblis, câu chuyện của Harut và Marut ko chứa bất kỳ dấu vết nào về 1 cuộc nổi loạn của thiên thần. Nói 1 phương pháp chính xác hơn, những câu chuyện về thiên thần sa ngã đề cập trong Kinh Qur’an đều liên quan tới sự khó} giữa con người và thiên thần.[117] Như Kinh Qur’an đã khẳng định, Harut và Marut tuy truyền dạy ma thuật cho con người, họ chỉ khiến vậy vì được Thượng Đế cho phép,[118] tương tự động việc Iblis chỉ có thể dụ dỗ con người vì ông đã xin phép trước.[119]
Văn hóa đại chúng
Trong thiên trường ca Thần khúc (1308-1320) của Dante Alighieri, thiên thần sa ngã bảo vệ Thành phố Dis bao quanh những tầng phía dưới của địa ngục. Thành phố đánh dấu 1 sự chuyển tiếp: Trong lúc trên những tầng bên trên, tội nhân bị kết án vì những ham muốn thể chất mà họ ko thể cưỡng lại được thì những tầng dưới của địa ngục lại chứa đầy những tội nhân cố tình chống lại Chúa, chẳng hạn như thiên thần sa ngã hoặc những người lan truyền và tin theo dị giáo.[120]
Trong thiên trường ca thế kỷ 17 Thiên đường đã mất của John Milton, cả thiên thần vâng lời và sa ngã đều đóng 1 vai trò quan yếu. Họ xuất hiện như những cá nhân có lý trí,[121] sở hữu tính phương pháp tương tự động con người.[122] Những thiên thần sa ngã được đặt tên theo những thực thể siêu nhiên từ cả thần thoại Cơ đốc giáo và Pagan, chẳng hạn như Moloch, Chemosh, Dagon, Belial, Beelzebub và cả chính Devil.[123] Theo giai thoại kinh điển của Cơ đốc giáo, Devil thuyết phục những thiên thần khác sống ko tuân thủ thiên quy do Thượng Đế đặt ra, do ấy họ bị đuổi khỏi thiên đàng.[122] Thiên trường ca khởi đầu sở hữu 1 thiên thần sa ngã từ địa ngục. Trong Thiên đường đã mất, bức chân dung trước tiên của Thượng Đế tới từ những thiên thần sa ngã. Họ miêu tả Thượng Đế như 1 bạo chúa đáng ngờ, đổ lỗi sự sa ngã của mình cho Ngài.[124] Bị trục xuất khỏi thiên đàng, những thiên thần sa ngã đã ra đời vương quốc của riêng họ trong sâu thẳm địa ngục, đóng đô trên 1 nơi gọi là Pandæmonium. Ko giống như những phương pháp miêu tả trước ấy của Thiên Chúa giáo về địa ngục, địa ngục nơi đây ko nên là nơi để Đức Chúa Trời tra tấn tội nhân mà là vương quốc của những thiên thần sa ngã. Những thiên thần sa ngã thậm chí còn xây dựng cung điện, chơi nhạc và tự động do tranh luận. Tuy nhiên, do ko có sự chỉ dẫn của Chúa, những thiên thần sa ngã đã biến địa ngục trở nên 1 nơi chịu đựng vô vàn đớn đau.[125]
Ý niệm về thiên thần sa ngã đóng 1 vai trò quan yếu trong nhiều tác phẩm của nhà thơ người Pháp thế kỷ 19 Alfred de Vigny.[126] Trong Le Déluge (1823),[127] con trai của 1 thiên thần và 1 phụ nữ phàm trần đã biết trước về trận đại hồng thủy thông qua những vì sao. Ông tìm nơi ẩn náu sở hữu người tình trên núi Ararat, hy vọng rằng người cha thiên thần sẽ xuống cứu họ. Nhưng vì ông ta ko xuất hiện, 2 người đã bị dòng nước lũ cuốn trôi. Éloa (1824) đề cập về 1 nữ thiên thần được tạo ra từ những giọt nước mắt của Chúa Giê-su. Sau thời điểm được nghe đề cập về 1 nam thiên thần bị trục xuất khỏi thiên đường, cô đã tìm phương pháp an ủi anh ta, nhưng hậu quả nên chịu kiếp đoạ đày dưới địa ngục.[126]
Miêu tả trong nghệ thuật
Thiên thần sa ngã nói riêng hay cuộc chiến trên Thiên đàng nói chung là những chủ đề được nhiều nghệ sĩ nức tiếng mô tả cả trong hội họa lẫn điêu khắc tạc tượng.[128] Vào khoảng 5 1500, Albrecht Dürer đã chế tác 1 loạt tranh khắc gỗ về Ngày Tận thế, mô tả những cảnh khác nhau từ Sách Khải Huyền,[129] bao gồm 1 bức mô tả Thánh Micae cùng những thiên thần khác dùng tìm kiếm, thương và cung tiễn tấn công quỷ Devil trong hình dạng 1 con rồng có sừng và cánh.[130]
5 1562, 1 bức họa – hiện đang được bảo quản tại Bảo tàng Mỹ thuật Hoàng gia Bỉ – sở hữu tên gọi Sự sa ngã của những thiên thần nổi loạn đã được Pieter Brueghel hoàn thiện. Bức tranh mô tả những thiên thần của chúa vận áo choàng màu sắc sáng và bộ áo giáp lung linh trước ánh mặt trời. Trong lúc có 1 người thổi kèn, những người còn lại dùng tìm kiếm và thương tấn công những tạo vật quỷ dữ được mô tả sở hữu khuôn mặt méo mó quái dị.[131] Hieronymus Bosch mô tả 1 phong phương pháp khác biệt lúc miêu tả thiên thần sa ngã – thay thế vì dưới dạng hình người – trong hình dạng những con kỳ nhông, động vật lưỡng cư, cá hoặc côn trùng. Trong cơn tuyệt vọng, những sinh vật này tự động cắn cơ thể của chính mình làm cho những chi của chúng đứt đi, có con thậm chí còn cắn rách toạc cả bụng chứa đầy trứng của nó.[132]
1 tác phẩm khác mô tả chủ đề này được Tintoretto thực hành vào 5 1592.[128] Qua xem có thể thấy bức họa được chia đôi bằng 1 đường chéo. Góc dưới bên trái là Devil trong hình dáng 1 con rồng 7 đầu khạc ra lửa đang ẩn nấp trong bóng tối. Đang đắm mình trong ánh sáng rực chói trên phần phía trên của bức tranh là hình ảnh sống động của Thánh Micae và 1 thiên thần khác, cũng như Chúa Cha và Đức Mẹ Maria tọa trên 1 vầng trăng lưỡi liềm. Thứ kết nối 2 phần của bức tranh là cây thương đang đâm về phía dưới của Ngài Tổng lãnh thiên thần.[133]
Trong hình dáng 1 hiệp sĩ mang trong mình trên mình bộ áo giáp óng ánh và áo choàng đỏ bay phấp phới trong gió, Tổng lãnh thiên thần Micae là nhân vật trung tâm trong bức họa cùng chủ đề của Peter Paul Rubens.[134] Có sự tương trợ của Đức Chúa Trời lẫn những thiên thần khác trung thành sở hữu Ngài, Micae ko chỉ đã đẩy lùi 1 con quái vật trong hình dạng 1 con mãng xà xuống vực thẳm, mà còn sở hữu ấy là cả những con người bị Ác quỷ cám dỗ, mô tả bằng những cơ thể vạm vỡ nhưng vặn vẹo và sở hữu 1 khuôn mặt biến dạng hoàn toàn.[134]
Những tác phẩm nức tiếng khác mô tả sự sa ngã của Ác quỷ bao gồm Raffaello (1518, Bảo tàng Prado), Johann Michael Rottmayr (1697, Tu viện Tittmoning, Bayern), Lang Thế Ninh (thế kỷ 18), William Blake (1826, Minh họa thạch bản cho cuốn Hiob), Eugène Delacroix (1861, St-Sulpice de Paris), Gustave Doré (minh họa cho Thiên đường đã mất) và Marc Chagall (1923-1947, Bảo tàng Mỹ thuật Basel).
- Thiên thần sa ngã trong hội họa
Tham khảo
Ghi chú
Chú thích
Thư phần
Hợp tác bên cạnh
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Thiên thần sa ngã.
- Catholic Encyclopedia: Angels, xem phần “The Evil Angels” (tiếng Anh)
- Jewish Encyclopedia: Fall of Angels (tiếng Anh)
“Thiên thần sa ngã” là 1 bài viết chọn lọc của Wikipedia tiếng Việt. Mời bạn xem phiên bản đã được bình chọn vào ngày 10 tháng 2 5 2021 và so sánh sự khác biệt sở hữu phiên bản hiện tại.
