Phật giáo Nguyên Thủy là thuật ngữ để chỉ Phật giáo giai đoạn đầu, nói từ lúc Tất Đạt Đa sáng lập Phật giáo cho tới trước Đại hội kết tập kinh điển Phật giáo lần thứ 2 tại thành phố Vaisili.
Phật giáo Nguyên Thủy phổ thông} tại Sri Lanka, Campuchia, Thái Lan, Lào và Miến Điện (Myanmar), nên cổ xưa này còn được gọi là Phật giáo Nam Tông.
Đạo Phật Nguyên Thủy tin rằng, giáo pháp của họ là những lời dạy ban đầu của Đức Phật. Tuy nhiên, họ ko nhấn mạnh quá nhiều về niềm tin về những giáo lý theo bí quyết cực đoan, mà họ xem nó như 1 công cụ để giúp mọi người hiểu được chân lý thông qua sự trải nghiệm cá nhân.
Nguồn gốc
Phật giáo Nguyên Thủy (Theravada Buddhism) là 1 trong cha nhánh chính của Phật giáo. 2 nhánh còn lại là Phật giáo Đại Thừa (còn gọi là Bắc Tông, Mahayana Buddhism) và Kim Cương Thừa (hay Phật Giáo Mật Tông Tây Tạng).
Nó lan rộng từ Ấn Độ tới Sri Lanka, tiếp tục tới Đông Nam Á và vẫn giữ nguyên bản Pali nguyên thủy. Vào thế kỷ thứ 3 TCN, đạo Phật đã lan rộng khắp Châu Á, và những diễn giải khác nhau về giáo lý của Đức Phật đã dẫn tới việc xây dựng thương hiệu nhiều tông phái trong thời điểm đấy.
Những giáo lý Nguyên Thủy được truyền vào Tích Lan (Sri Lanka ngày nay) và ghi lại bằng văn bản dựa trên tiếng Pali (1 ngôn ngữ Indo-Aryan liên quan tới tiếng Phạn) vào thế kỷ thứ 1 SCN, và hình thành kinh điển trước tiên của Phật giáo là Tipitaka-Tripitaka (kinh Tạng Pali).
Hình thức Phật giáo này đã tới Thái Lan vào khoảng thế kỷ thứ 6, và trở nên tôn giáo chính thức của cả nước vào thế kỷ 13 sau khoản thời gian vương quốc Sukhothai được xây dựng thương hiệu.
Phật giáo Nguyên Thủy đôi lúc được gọi là “Phật giáo Tiểu thừa – Hinayana Buddhism” (Lesser Car), ngược lại có “Phật giáo Đại thừa – Mahayana Buddhism” (Higher Car). Từ “Tiểu thừa” có nguồn gốc từ những cuộc phân rã sớm trong cùng đồng Phật giáo. Lúc giáo pháp đạo Phật tiếp tục lan truyền khắp Ấn Độ sau khoản thời gian đức Phật nhập diệt, thì những diễn giải khác nhau về những lời dạy ban đầu xuất hiện, dẫn tới sự phân chia trong Nâng cao đoàn và hình thành Phật giáo Đại Thừa.
Tiểu thừa có nghĩa là thừa hưởng những lời dạy cơ bản của Đức Phật. Ngày nay, những học giả của nhiều trường phái Phật giáo đôi lúc vẫn dùng thuật ngữ “Tiểu thừa” nhưng chỉ để phân biệt chứ ko có ý định xấu.
Nhưng để giảm thiểu hiểu lầm trong việc phân biệt giữa 2 nhánh chính của Phật giáo, nên những học giả đề xuất từ ngữ trung lập là Phật giáo Nam Tông (Nam truyền Phật giáo) và Phật giáo Bắc Tông (Bắc truyền Phật giáo). Bởi vì đạo Phật Nguyên Thủy chiếm ưu thế tại Nam Á, còn đạo Phật Đại Thừa phổ thông} tại Bắc Á như Trung Quốc, Tây Tạng, Nhật Bản và Hàn Quốc…Tại Việt Nam, Phật giáo Đại Thừa là trường phái chính và Tịnh Độ Tông là tông phái phổ thông} tại đây.
Ngôn ngữ trong Đạo Phật Nguyên Thủy
Ngôn ngữ của những văn bản kinh điển trong Phật giáo Nguyên Thủy là tiếng Pali, 1 ngôn ngữ phổ thông} tại trung tâm Ấn Độ trong thời Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Gần như những bài thuyết pháp mà Đức Phật giao cho đều được Tôn giả A Nan ghi nhớ. Ngay sau khoản thời gian Đức Phật qua đời vào khoảng 5 480 TCN, cùng đồng những nhà sư và Tôn Giả A Nan được triệu tập để đọc đa số những bài thuyết giảng mà họ nghe trong 45 5 giảng dạy của Đức Phật.
Từng bài giảng (sutta) được khởi đầu bằng câu, “Tôi đã nghe nói như vậy”. Những giáo lý được thông qua trong cùng đồng tu viện bằng hình thức truyền miệng hàng trăm 5 cho tới lúc Tam Tạng Kinh Điển (tripitaka) ra đời.
Pali ban đầu là 1 ngôn ngữ nói nên ko có bảng chữ dòng của riêng nó. Cho tới khoảng 5 100 TCN lúc kinh Tạng (Tipitaka) đã được soạn thảo lần trước tiên bởi những nhà sư tại Tích Lan (Sri Lanka), người đã viết phông chữ Pali dưới dạng kịch bản Brahmi. Nói từ đấy, Tipitaka đã được dịch sang nhiều ngôn ngữ khác như: Devanagari, Thái, Miến Điện, La Mã, Cyrillic…Dù rằng bản dịch tiếng Anh của kinh Tạng ngày nay siêu phổ thông}, nhưng nhiều tu sĩ Phật giáo Nguyên Thủy vẫn học ngôn ngữ Pali để khiến sâu sắc thêm sự hiểu biết và đánh giá chính xác về những giáo lý của Đức Phật.
Ko ai có thể chứng minh Tripitaka chứa đựng những lời dạy chính xác của Đức Phật. Vì thế, nó ko giống như những văn bản thánh thư của nhiều tôn giáo khác trên thế giới, thừa nhận như 1 chân lý, được tiết lộ bởi 1 vị tiên tri, được chấp nhận hoàn toàn bởi đức tin.
Thay đổi vào đấy, những giáo lý của kinh Tạng Pali nên được đánh giá quản lý thông qua sự trải nghiệm của từng cá nhân, từ đấy, họ sẽ có câu trả lời chính xác nhất cho riêng họ. Cho tới nay, kinh Tạng Pali vẫn tồn tại trong nhiều thế kỷ như 1 chỉ dẫn ko thể thiếu đối có hàng triệu Phật tử trong việc kiếm tìm sự giác ngộ.
Những Tỳ Kheo tụng kinh trong 1 tang lễ Phật giáo tại Tu viện Abhayagiri
Tông chỉ tu tập của Phật giáo Nguyên Thủy
Phật giáo Nguyên Thủy nhấn mạnh tới việc tự động giải phóng thông qua những phấn đấu của cá nhân. Phương tiện chính để đạt được giác ngộ trong cổ xưa Theravada là thông qua thiền Vipassana hay còn gọi là thiền Minh Sát. Vipassana nhấn mạnh sự tuân thủ kỷ luật về cơ thể, tư tưởng và bí quyết kết nối. Sở hữu những nguyên nhân là: “Giảm thiểu xa những điều xấu, tích lũy mọi điều phải chăng lành và thanh lọc tâm trí mình”.
Thiền là 1 trong những phương thức chính mà theo đấy 1 Phật tử Nguyên Thủy có thể biến đổi bản thân, vì vậy họ dành siêu nhiều thời kì cho việc hành thiền. Lúc 1 người đạt được giải thoát khỏi khổ đau và giác ngộ lên Niết bàn, họ được gọi là những vị A la hán (Arahant) hay những “người xứng đáng”.
Phật giáo Nguyên Thủy nhấn mạnh tầm quan yếu của tu viện. Gần như những nhà sư Phật giáo Nam Tông thường dành hết thời kì của mình cho tu viện. 1 số người tham dự lúc new chỉ 7 tuổi, nhưng có thể tham dự tại mọi lứa tuổi. 1 người new được gọi là Sa-di (Samanera) và 1 tu sĩ được gọi là Tỳ kheo. Cùng đồng tu viện như 1 toàn thể được gọi là Nâng cao đoàn .
Những nhà sư được tập huấn nên nắm rõ 227 quy tắc . Trong những quy tắc này hay giới luật là 5 điều được thực hành bởi đa số những người cố gắng tuân theo lối sống của Phật giáo. Ngũ giới là thực hành những quy tắc tập huấn để:
- Ko được khiến hại chúng sinh
- Ko được lấy những thứ ko được cho phép
- Kiềm chế hành vi sai trái tình dục
- Ngăn lời nói sai: Chẳng hạn như nói dối, trò chuyện nhàn rỗi, lời nói độc ác hoặc phát biểu cay nghiệt
- Ko dùng những thứ gây nghiện
Đặc biệt, những nhà sư trong tu viện ko được dùng tiền bạc.
Giáo lý của Phật giáo Nguyên Thủy
2 giáo lý chính trong Phật giáo Nguyên Thủy là Tứ Diệu Đế và Bát Chánh Đạo. Đức Phật khám phá ra việc giải phóng khỏi luân hồi đòi hỏi nên phân biệt cho từng chân lý trong Tứ Diệu Đế 1 nhiệm vụ cụ thể: Chân lý cao nhất trước tiên nên được “thấu hiểu”, thứ 2 là “từ bỏ”, thứ cha là “nhận ra”, thứ tư là được “vươn lên là”.
Việc thực hành toàn bộ chân lý mở đường cho sự giác ngộ, chấm dứt sự thiếu hiểu biết, tham tình yêu, đau khổ và nghiệp chướng. Sự thâm nhập quản lý vào sự tự động do siêu việt và vui vẽ tối cao là phần tiêu cuối cùng của đa số những giáo lý của Đức Phật: Vô thường, Vô ngã và Niết bàn.
Bát Chánh Đạo được hiểu như là 1 bộ sưu tập những phẩm chất cá nhân sẽ được vươn lên là chứ ko nên là 1 chuỗi những bước dọc theo con đường tuyến tính. Phát triển thành ý kiến và giải quyết đúng đắn (những khía cạnh được phân loại theo bí quyết cổ điển có sự khôn ngoan và phân biệt) tạo điều kiện vươn lên là suy nghĩ, hành động và sinh kế đúng đắn (những nhân tố được xác định).
Lúc đức hạnh vươn lên là thì những nhân tố được xác định có sự tập trung (phấn đấu đúng đắn và chánh niệm). Tương tự động như vậy, lúc sự tập trung trưởng thành, sự phân biệt sẽ tiến hóa tới 1 mức độ sâu hơn. Và do đấy quy trình này mở ra sự vươn lên là của 1 nhân tố liên quan sự vươn lên là của nhân tố kế tiếp, nâng người học viên lên 1 bước tiến về sự trưởng thành tâm linh cuối cùng lên tới đỉnh điểm là giác ngộ.
Những chân lý này ko nên là những nguyên tắc giáo điều cố định, những trải nghiệm sống nên được khám phá riêng lẻ trong tâm của người kiếm tìm tinh thần chân thành.
Những nhà sư Phật giáo Nguyên thủy Thái Lan tụng kinh Chuyển Pháp Luân (Dhammacakka Sutta)
Tầm tương tác tại Phương Tây
Cho tới cuối thế kỷ 19, những lời dạy của Phật giáo Nguyên Thủy ít được biết tới bên bên cạnh miền nam châu Á, nơi mà họ đã vươn lên là mạnh trong khoảng 2 thập niên. Tuy nhiên, tới thể kỷ 20, phương Tây đã khởi đầu chú ý tới di sản tinh thần quý giá của Phật giáo Nam Tông qua những bài giảng về sự giác ngộ.
Trong những thập niên sắp đây, mối để ý này đã nâng cao lên đáng nói, những Nâng cao đoàn Phật giáo Nguyên Thủy đã thiết lập hàng chục tu viện trên khắp châu Âu và Bắc Mỹ. Nâng cao số lượng những trung tâm hành thiền, được xây dựng thương hiệu và hoạt động độc lập có Nâng cao già, nhằm đáp ứng nhu cầu giải thoát khỏi đau khổ của đàn ông và cả phụ nữ.
Những biến thể Phật giáo trong thế kỷ 21 mang trong mình lại thời cơ và cả nguy hiểm cho đạo Phật Nguyên Thủy tại phương Tây. Ngày nay, siêu nhiều người tự động xưng là bậc Thánh đã giác ngộ và truyền bá những triết lý khác so có những giáo pháp trong kinh Tạng Pali.
Liệu có sự “cởi mở” của phương Tây hiện nay và sự “thụ phấn chéo” giữa những cổ xưa tâm linh sẽ dẫn tới sự nổi lên của 1 hình thức thực hành Phật giáo new độc đáo ưu thích thời đại hay nó sẽ dẫn tới sự nhầm lẫn và pha loãng những lời dạy của Đức Phật? Đây là những câu hỏi mở và chỉ có thời kì new có câu trả lời chính xác nhất.
Những giáo lý tâm linh đang tràn ngập trên những phương tiện truyền thông. Nhiều lời dạy tâm linh phổ thông} ngày nay được mượn tự động do từ Đức Phật, tuy nhiên, hiếm lúc họ đặt những lời dạy đấy trong bối cảnh thực sự của họ. Những người kiếm tìm sự chân thực thường nên đối mặt có 1 nhiệm vụ khó khăn là “vượt qua” những giáo lý rạn nứt có tính chính xác ko rõ ràng. Làm cho sao chúng ta có thể hiểu được đa số?
Bất cứ lúc nào bạn thấy mình đặt câu hỏi về tính xác thực của 1 giáo huấn cụ thể, hãy lắng nghe lời khuyên của Đức Phật:
“Ko tin gì cả, dù bạn đọc nó tại đâu hay ai đã nói, thậm chí tôi nói cũng thế. Trừ lúc nó ưu thích có lý trí và ý thức thông qua sự trải nghiệm của riêng bạn.”
Hoa Sen Phật – Theo sentayho.com.vn
