Từ bi hỷ xả là gì?
Từ Bi Hỷ Xả là 4 đức tính tiềm tàng trong lòng từng con người. Dù bạn giàu sang phú quý hay nghèo khổ cơ hàn, dù thông minh trí tuệ hay đần độn ngu dốt, xinh hay xấu, cao hay thấp, mạnh mẽ hay yếu đuối,…thì tứ vô lượng tâm vẫn luôn tồn tại sẵn trong lòng chúng ta.
Những ai mà phát triển thành được tứ vô lượng tâm trong lòng mình thì người đấy đã tạo ra được trạng thái tinh thần hài hòa và bình thản giữa mình và nhân loại, hòa mình được vào vạn vật.
Chính nhờ có từ bi hỷ xả mà con người có thể gọi là văn minh. Từ bi hỷ xả là phần tinh túy cao cả nhất trong tâm hồn từng con người. Tâm hồn ta có được sự thanh khiết đấy 1 phần cũng là do tứ vô lượng tâm mà ra.
Dù rằng vậy, nhưng ta nên cố công tìm new gặp được và tìm được rồi thì ta nên thực hành nó, nên vun đắp để cho nó phát triển thành. Trong đời có kẻ bỏ công sức đi tìm vàng ngọc. Đành rằng trong đất trời luôn có sẵn như thứ đấy nhưng ko nên lúc nào cũng tìm được. Con người nên cố công đào sâu moi xới thì new có thể gặp được. Cũng tương tự động như vậy, trong lòng ta có sẵn tứ vô lượng tâm, nhưng ví dụ ta cứ để bị tham lam sân si oán hận che lấp thì cả đời ta cũng ko thể gặp được.
Tìm vàng ắt nên đào đất, tìm tứ vô lượng tâm ắt nên vứt bỏ đi tham lam sân si. Rồi 1 ngày kia ta cũng sẽ trở nên “giàu có” nhờ có tích đủ lòng từ bi hỷ xả. Thứ tài sản này sẽ mang trong mình tới cho ta 1 sức mạnh phi thường, lại ko ai có thể cướp đoạt đi nó.
Nhưng nên khiến thế nào để tìm ra tứ vô lượng tâm? Đào đất tìm vàng nên dùng dụng cụ sắc bén. Vậy đào xới tâm hồn để tìm từ bi hỷ xả thì nên dùng loại gì? Đức Phật dạy rằng, để tìm ra tứ vô lượng tâm trong tâm hồn, chúng ta cần nên cố gắng thực nhiều, cố gắng đừng tham lam dục vọng, số gắng đừng yêu thích tiền tài, cố gắng diệt tận những tư tưởng ganh tỵ, oán hờn, sân si, cố gắng ko để cho sự lười biếng xâm chiếm, cố gắng vượt qua mọi lo âu, hoài nghi, khổ sở,…
Tham dục, sân hận, lười biếng, lo âu, phiền não, hoài nghi,… đều là những thứ liên tục chi phối tâm ta và khiến cho tâm ta luôn giao động. Những chướng ngại vật này làm cho cho tâm ta ko thể nào thanh tịnh được, làm cho ta có thể nhận thức được chân tướng của sự vật. Và vì ko hiểu được chân lý vô thường trong vũ trụ mà chúng ta new đâm ra tham lam, sầu muộn, ghen ghét, đố kỵ,…. Vì như vậy mà ta new ko thể tiến tới trạng thái trong sạch.
Từ bi hỷ xả hiểu như thế nào?
Tâm từ
Là 1 trạng thái mở rộng tấm lòng bao dung, yêu thương có toàn bộ sự vật, con người xung quanh mình. Như vậy, người có lòng từ sẽ nhìn thế giới xung quanh bằng 1 tinh thần bao la bác bỏ tình yêu, dễ đón nhận và hòa mình có mọi vật. Nhìn thấy 1 người khiến sai, khiến điều ko nên, có 1 người có lòng từ, họ ko trách móc, phê phán, chê bai mà ngược lại họ lại sẽ đi tìm hiểu để biết được nguyên nhân của sự việc.
Tâm từ biểu lộ tới đâu thì mang trong mình tới ấy 1 xúc cảm nhẹ nhàng, êm dịu, chan hòa, ấm áp môi trường xung quanh mình. Lúc tâm từ xuất hiện thì đương nhiên tâm sân hận sẽ giảm hoặc mất đi, những ác ý, thù oán sẽ ko phát sinh. Tâm từ trên đây là nói tới lòng yêu thương về tinh thần chứ ko nên tình yêu vật chất, tình yêu xác thịt, tình yêu vì 1 mối nhân duyên thâm tình nào.
Nhưng theo tinh thần của Đạo Phật, Tâm Từ đối có xung quanh như thế nào thì cũng đối có chính bản thân mình như thế ấy. Lo lắng mọi người vì lòng từ tình yêu mà quên đi bản thân, để rồi bản thân mình ko được khoẻ mạnh cả về vật chất lẫn tinh thần thì đấy là hiểu sai Tâm Từ của nhà Phật. Chúng ta nên hiểu nhà Phật muốn nói tới tâm từ trên đây là dùng sự sáng suốt của lý trí mà biểu lộ lòng từ có mọi chúng sinh 1 bí quyết đúng nhất theo thời kì, ko gian và tâm đạo. Ấy là ý nghĩa của Tâm Từ.
Tâm Bi
Là 1 trạng thái thương xót, rung động cho những chúng sinh đang bị phiền não, u sầu. Lúc nói tới Tâm bi, người ta thường nghĩ ngay tới việc thương xót những người nghèo hèn, bần cùng, cơ cực hay những người đang đau khổ. Điều ấy cũng đúng nhưng ấy ko nên là “Lòng Bi” theo tinh thần nhà Phật. Tâm Bi mà nhà Phật muốn nói tới là “Tâm Bi Mẫn”. Việc biểu lộ tấm lòng thương xót chúng sinh hữu tình và vô tình cần nên dùng sự sáng suốt bằng lý trí mà biểu lộ.
Ko nên nhìn thấy cảnh đau khổ rồi thương xót, biểu lộ lòng bi ai rồi tâm mình cùng đau khổ, cùng bệnh theo họ thì như vậy là hại người hại ta. Thương xót họ, đồng cảm có phiền não của họ, và vì Lòng Bi Mẫn của nhà Phật mà giúp họ 1 bí quyết sáng suốt để thoát khỏi phiền não. Đồng cảm có đau khổ của chúng sanh nhưng tâm nên được thanh tịnh, tâm ko bị cấu nhiễm bởi sự phiền lụy thì ấy new chính là sự Bi Mẫn mà nhà Phật muốn nói tới.
Tại sao Tâm Từ và Tâm Bi thường đi liền có nhau? Cơ bản vì Tâm Bi khiến nhân và Tâm Từ khiến Quả nên chúng thường đi liền có nhau. Nhờ có có tâm bi khiến nhân tâm thương xót, lúc gặp nên hoàn cảnh hoặc sự việc phiền não liền khởi lên lòng bao dung và thông cảm cho chúng sinh xung quanh. Người ta gọi chung quy lại là Tâm Từ Bi.
Tâm Hỷ
Là 1 trạng thái vui vẻ, hoan hỷ, lạc quan lúc thấy chúng sinh xung quanh gặp được nhiều điều might mắn, gặp thiện nghiệp, cuộc sống an lạc hoặc thấy chúng sinh đang hướng thiện, hướng tới Tam bảo và giải thoát. Người có tâm hỷ, họ cùng hòa mình vào niềm vui chung của mọi người, hoặc thậm chí luôn mang trong mình trong tâm 1 trạng thái khiến thế nào mọi người luôn luôn được vui vẻ và đương nhiên trong ấy cũng có mình theo tinh thần tự động lợi – lợi tha.
Tâm hỷ luôn tạo ra 1 ko gian/1 trạng thái lạc quan, họ luôn nghĩ tới mặt phải chăng của sự việc trong mọi lúc mọi nơi cho dù bóng tối có vây quanh. Do Tâm hỷ là sự vận hành lý trí tâm bên trong nội tại, nên Tâm hỷ hoàn toàn độc lập và ko bị kiểm soát bởi những tác động bên bên cạnh.
Tuy nhiên, để có được Tâm hỷ thì vô cùng khó. Người có tâm Hỷ nên luôn luôn chủ động dùng lý trí và sự sáng suốt của Giáo lý nhà Phật mà nhìn mọi sự vật xung quanh bằng con mắt lạc quan, hoan hỷ cho dù mọi chuyện có tệ tới thế nào đi chăng nữa. Ấy new chính là Tâm hỷ Lạc thực sự mà theo nghĩa của nhà Phật.
Tâm Xả
Là 1 trạng thái hành động/suy nghĩ muốn buông bỏ hết những phiền não, những thứ ko phải chăng, những bóng tối của chính Mình và cả của những người xung quanh mình đang gặp nên. Mọi người trước giờ vẫn suy nghĩ rằng Tâm xả là chỉ đơn giản buông bỏ hết mọi thứ xung quanh thì đã coi như xả, ko chú ý tới nữa.
Như vậy là hiểu sai tinh thần Phật đạo rồi. Xả bỏ trên đây ko nên là buông bỏ hết, ko màng tới, như thế khác gì 1 kẻ lãnh đạm. Nói tới tâm xả trên đây chính là loại bỏ khỏi tâm mình những tạp niệm, những suy nghĩ trói buộc, phiền não gây hại cho mình, cho người, giúp cho mình và người khác được sống an lạc hơn. Vậy nên, theo đúng tinh thần tự động lợi – lợi tha, Tâm xả nhiều lúc được vận dụng ko chỉ vì lợi cho mình mà xả nhưng đôi lúc vì lợi cho người mà chúng ta cũng nên xả.
Từ Bi Hỷ Xả là 4 tâm trạng mà người phật tử nên đạt được bằng bí quyết thắng lợi được những chướng ngại trong cuộc sống như tham dục, sân hận, lười biếng, phiền não và hoài nghi. Và ví dụ muốn tu thành công Tứ vô luợng tâm, người phật tử cũng nên vứt bỏ đi những thứ đang đè nặng tâm ta ấy là tham, sân, si. Như vậy nó new đem ta tới nơi thanh tịnh, ko còn ngã chấp.
