Nhắc tới Tổ chức nhà nước Hồi giáo (IS) tự động xưng, hẳn là bất cứ ai cũng nhớ tới 1 làn sóng bạo lực kinh hoàng trải dài tại Trung Đông và lan rộng ra toàn thế giới trong giai đoạn 2013-2019.
Từng chiếm giữ 1 vùng đất rộng lớn trải dài từ miền Bắc Syria tới trung tâm Iraq, bóng ma IS đã từng gieo rắc nỗi sợ hãi cho toàn thế giới.
Cái cờ đen của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự động xưng. (Nguồn: BBC)
IS là gì?
Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự động xưng, hay còn gọi là ISIS, là 1 tổ chức vũ trang dân sự và bị coi là 1 tổ chức khủng bố. IS từng là 1 nhánh của tổ chức khủng bố al-Qaeda, do Abu Bakr al-Baghdadi dẫn đầu và hoạt động chủ yếu tại Iraq. Vai trò chủ yếu của lực lượng này là nhằm kích động xung đột giữa người Hồi giáo dòng Shiite và Sunni trên Iraq, sau cuộc xâm lược của Mỹ 5 2003.
Tháng 4/2013, nhóm khủng bố al-Qaeda trên Iraq tuyên bố sáp nhập có nhánh khủng bố al-Qaeda trên Syria. Tháng 6/2013, nhóm này tự động đổi tên thành Nhà nước Hồi giáo (IS) và tuyên bố xây dựng thương hiệu 1 “Vương quốc Hồi giáo” (caliphate) trên những vùng lãnh thổ của chúng trên Iraq và Syria.
Al-Baghdadi tuyên bố là “caliph”, tức vị Vương đồng thời là giáo chủ nối tiếp cổ xưa từ Đấng Tiên tri Mohamad và là “lãnh đạo của người Hồi giáo trên toàn thế giới”.
Nhóm này có những nét tương đồng có tổ chức khủng bố al-Qaeda của Osama bin Laden lúc cả 2 đều là những nhóm cực đoan nhằm diệt trừ tận gốc phương Tây có tham vọng xây dựng thương hiệu 1 “đế chế” Hồi giáo độc lập trên Trung Đông.
Vào thời kỷ đỉnh cao, IS sở hữu lãnh thổ có kích thước ngang bằng diện tích của Vương quốc Anh.
Nhưng khác có tổ chức nhiệm kỳ trước đó, IS lại trỗi dậy mạnh mẽ hơn và có những phương thức chiến đấu bàn bản hơn.
Những tay súng cực đoan của tổ chức này khét tiếng có những vụ hành quyết kinh hoàng và man rợ tại những vùng đất mà chúng chiếm đóng, thậm chí là có những con tin là người nước bên cạnh.
IS đã thiết lập những bộ máy cai trị chặt chẽ tại những vùng đất chúng chiếm giữ. Từ “nội những”, “thống đốc” cho tới những cơ quan quản lý về tài chính và lập pháp của IS cho thấy tổ chức này có 1 hệ thống phân cấp quản lý giống như bộ máy chính quyền của những nước phương Tây.
Ko những vậy, IS siêu biết tận dụng những loại phương tiện truyền thông, đặc biệt là mạng xã hội và web, để “đánh bóng” tiếng tăm của mình.
Từ ấy, tổ chức này đã lôi kéo 1 thế hệ chiến binh hồi giáo trẻ tuổi, tới từ nhiều quốc gia khác, có những lời hứa hẹn về phần thưởng là sự vinh quang lúc chiến đấu có kẻ thù của IS.
Thủ lĩnh tối cao của IS Abu Bakr al-Baghdadi. (Nguồn: AP)
Gieo rắc nỗi sợ
Phần đích của IS là thiết lập 1 nhà nước Hồi giáo thống nhất toàn Trung Đông, vận dụng luật Hồi giáo Sharia nhằm kiểm soát người Hồi giáo trên toàn thế giới.
Thế nhưng, tổ chức này lại có những hành động quá cực đoan, gây ra ko ít bạo lực và nỗi sợ hãi. Do vậy, thế giới cho rằng, IS là 1 tổ chức khủng bố khét tiếng tàn bạo và là hiểm họa của nhân loại.
Điều này càng được khẳng định lúc IS coi những nhà nước thế tục khác tại Trung Đông là đi ngược lại những nguyên tắc “thánh khiết” của đạo Hồi.
Thậm chí, IS còn quy chụp cho người Hồi giáo dòng Shiite là những kẻ phản đạo, bắt buộc bị trừng trị; đồng thời, chủ trương tiêu diệt cả người Kitô giáo và người dân tộc thiểu số trên những vùng mà chúng chiếm đóng.
Trong “đế chế” của mình, IS cũng lấy nỗi kinh hoàng khiến công cụ cai trị chính, lúc vận dụng những biện pháp trừng phạt tàn khốc và man rợ nhất đối có người bất đồng chính kiến. Bên cạnh việc liên tục gây ra hàng loạt những hoạt động như đánh chiếm lãnh thổ, tàn sát dân thường tại khu vực Trung Đông, IS cũng đã ngắm tới những quốc gia phương Tây và phần còn lại của thế giới.
IS đã thực hành hàng loạt những vụ khủng bố như đánh bom máy bay Nga (10/2015) làm cho 224 người thiệt mạng.
Ngày 13/11, IS đã gây ra loạt vụ đánh bom và xả súng kinh hoàng nhằm vào những địa điểm công cùng trên thủ đô Paris, Pháp.
Tháng 6/2016, 1 tay súng cam kết trung thành có IS đã giết thịt chết ít nhất 40 người tại 1 hộp đêm trên Orlando, Florida, Mỹ.
Để đảm bảo cho hoạt động của mình, IS nâng cao cường tạo những nguồn thu tài chính thông trải qua nguồn khác nhau như bán dầu mỏ, áp thuế lên những khu vực chiếm đóng, tiền tài trợ của nước bên cạnh, tiền đóng góp, tiền chuộc do bắt cóc con tin…
Sự sụp đổ
Trước những tội ác kinh hoàng mà IS đã gây ra trên toàn thế giới, đặc biệt là tại Iraq và Syria, nhiều quốc gia đã đồng lòng, cùng nhau đánh bại nhóm khủng bố này.
Đề cập từ 5 2014, Mỹ đã đã dẫn đầu 1 liên minh những nước và thực hành hàng loạt những cuộc ko kích chống lại IS tại cả Syria và Iraq, đồng thời tương trợ quân đội Iraq và Lực lượng dân chủ Syria (SDF) chiến đấu có nhóm khủng bố này.
Từ cuối 5 2016, quân đội Iraq và dân quân người Kurd khởi đầu chiến dịch phản công chiếm lại Mosul.
Họ đã thành công trong việc đánh đuổi phiến quân khỏi thành trì này, dù bắt buộc trả chiếc giá siêu đắt về sinh mạng dân thường và cơ sở hạ tầng của thành phố. Tháng 12/2017, Iraq tuyên bố đánh đuổi hoàn toàn IS khỏi lãnh thổ.
Mất địa bàn kiểm soát trên Iraq, IS tập trung lực lượng tại thành trì Raqqa trên đông bắc Syria. Chiến dịch can thiệp quân sự của Nga tại Syria cũng làm cho phiến quân mất dần những vùng kiểm soát quan yếu và co cụm tại những khu vực trên miền nam, đông bắc nước này.
Đề cập từ đây, những thành viên IS và gia đình khởi đầu bị dồn ép dần về miền đông Syria, đối mặt có cả dân quân người Kurd do Mỹ hậu thuẫn và quân đội chính phủ Syria được yểm trợ bởi hỏa lực ko quân Nga.
Sau sắp 5 5, ảo vọng về 1 đế chế hàng triệu km vuông lụi tàn và bị dồn ép vào khu vực chỉ rộng khoảng 50 km vuông sát biên giới Syria-Iraq và ngày 1 thu hẹp.
Tháng 3/2019, Lực lượng (SDF) do người Kurd dẫn đầu và được Mỹ hậu thuẫn tuyên bố hoàn toàn nắm giữ làng Baghouz, xóa sổ vùng đất cuối cùng mà IS kiểm soát, đánh dấu sự lụi tàn của “vương quốc Hồi giáo” do IS xây dựng.
Tháng 10/2019, thủ lĩnh tối cao của IS là Abu Bakr al-Baghdadi đã bị quân đội Mỹ tiêu diệt trong cuộc đột kích của quân đội Mỹ vào tỉnh Idlib, Tây Bắc Syria.
1 tấm ảnh tuyên truyền của ISIS-Ok. (Nguồn: Reuters)
Nỗi lo new
Tưởng rằng cơn ác mộng kinh hoàng ấy đã chấm dứt, thì vào ngày 26/8 vừa qua, IS-Ok (Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tỉnh Khorasan), 1 nhánh của IS hoạt động tại Afghanistan đã gây ra những vụ tấn công liều chết đẫm máu bên bên cạnh sân bay quốc tế trên thủ đô Kabul.
Vụ tấn công đã khiến ít nhất 170 người thiệt mạng, trong ấy có cả lính Mỹ.
IS-Ok là nhánh chính thức của nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự động xưng hoạt động trên Afghanistan, được thủ lĩnh của IS trên Iraq và Syria công nhận và được xây dựng thương hiệu vào tháng 1/2015.
Được sáng lập bởi những cựu thành viên Taliban tại Pakistan, theo thời kì, IS-Ok đã chiêu mộ thêm những chiến binh từ nhiều nhóm phiến quân khác nhau.
IS-Ok ban đầu bao gồm hàng trăm chiến binh Taliban tại Pakistan từng tị nạn trên khắp biên giới Afghanistan sau những chiến dịch quân sự đẩy lùi họ ra khỏi quốc gia này.
Nhóm này đã dung nạp nhiều phần tử cực đoan khác, trong ấy có cả chiến binh của Taliban tại Afghanistan bất mãn có đường lối ôn hòa của đội ngũ lãnh đạo.
Tới 5 2018, IS-Ok đã trở nên 1 trong 4 tổ chức khủng bố nguy hiểm nhất thế giới, theo Chỉ số Khủng bố Toàn cầu của Viện Kinh tế và Hòa bình (IEP).
Tuy vậy, sau thời điểm chịu những tổn thất lớn về lãnh thổ và mất đi nhiều thủ lĩnh cấp cao trước những chiến dịch tấn công do Mỹ và liên quân thực hành, tổ chức này được cho là đã bị đánh bại.
Động thái kinh hoàng và bất ngờ của IS-Ok cho thấy, những mối đe dọa về khủng bố trên thế giới vẫn chưa thực sự qua đi, cũng như là 1 lời nhắc nhở về khả năng gây ra hỗn loạn của tổ chức khủng bố IS vẫn luôn hiện hữu.
Mỹ có ‘nhờ có vả’ Taliban chống khủng bố trên Afghanistan?
Mỹ có thể cân nhắc công nhận chính quyền Taliban tại Afghanistan ví dụ lực lượng này hợp tác chống khủng bố và cam kết đảm …
Trả đũa vụ đánh bom trên Kabul, Mỹ tiêu diệt 2 nhân vật cộm cán của IS
Tại họp báo ngày 28/8, Mỹ cho biết đây là cuộc tấn công đáp trả vụ đánh bom liều chết do ISIS-Ok thực hành tại …
