Bài này sẽ giúp những em giải đáp mọi thắc mắc Axit, bazơ, muối là gì? Như thế nào là Hidroxit lưỡng tính theo thuyết Arêniut và thuyết Bronsted. Chất lưỡng tính, hidro lưỡng tính có mấy loại?
Axit Bazơ Muối và Hidroxit lưỡng tính theo thuyết Arêniut và thuyết Bronsted thuộc phần: Chương 1: Sự điện li
I. Axit là gì? theo thuyết Arêniut và thuyết Bronsted.
• Thuyết điện li (Arêniut): Axit là chất lúc tan trong nước phân li ra ion H+.
• Thuyết Bronsted: Axit là những chất có khả năng cho proton (ion H+).
a) Axit và bazơ theo ý kiến của Bronsted
• Axit gồm:
+ Những axit vô cơ, hữu cơ: HCl, H2SO4, CH3COOH, (COOH)2 ,…
+ Những kim loại trên dạng hidrat hóa (trừ những ion Na+, Okay+, Ba2+ và Ca2+): Al(H2O)33+, Cu(H2O)22+ ,…
+ Những ion: H+, NH4+, H3O+, RNH3+, HSO4- ,…
b) Axit nhiều nấc
– Những axit lúc tan trong nước mà phân tử điện li nhiều nấc ra ion H+ là những axit nhiều nấc (đa axit), thí dụ:
H3PO4 → H+ + H2PO4-: K1 = 7,6.10-3
H2PO4- → H+ + HPO42- : K2 = 6,2.10-8
HPO42- → H+ + PO43- : K3 = 4,4.10-13
– Phân tử H3PO4 điện li bố nấc ra ion H+, H3PO4 là axit bố nấc.
II. Bazơ là gì? theo thuyết Arêniut và thuyết Bronsted.
+ Thuyết điện li (Arêniut) : Bazơ là chất lúc tan trong nước phân li ra ion OH-.
+ Thuyết Bronsted: Bazơ là những chất có khả năng nhận proton (nhận H+).
Phân loại bazơ:
+ Oxit và hiđroxit của kim loại (trừ những oxit và hiđroxit lưỡng tính: Al2O3, Al(OH)3, ZnO, Zn(OH)2…).
+ Những anion gốc axit ko mạnh ko còn H có thể tách thành ion H+ (CO32-, CH3COO-, S2-, SO32-, C6H5O-…).
+ NH3 và những amin: C6H5NH2, CH3NH2…
III. Chất lưỡng tính là gì? Hirdoxit lưỡng tính là gì?
• Chất lưỡng tính:
+ Thuyết điện li: Chất lưỡng tính là chất trong nước có thể phân li theo cả kiểu axit và kiểu bazơ.
+ Thuyết Bronsted: Chất lưỡng tính là những chất vừa có khả năng cho proton H+, vừa có khả năng nhận proton H+.
• Hidroxit lưỡng tính:
– Hidroxit lưỡng tính là hidro lúc tan trong nước vừa có thể phân li như axit vừa có thể phân li như bazo.
– Dí dụ: Zn(OH)2 là hidroxit lưỡng tính,
° Sự phân li theo kiểu axit: Zn(OH)2 Zn2+ + 2OH-
° Sự phân li theo kiểu bazo: Zn(OH)2 ZnO22- + 2H+
– Để biểu lộ tính lưỡng tính của Zn(OH)2 người ta thường viết nó dưới dạng H2ZnO2.
– Những hidroxit lưỡng tính thường gặp là: Zn(OH)2, Al(OH)3, Sn(OH)2, Pb(OH)2, ít tan trong nước và lực axit, lực bazo đều yếu
• Phân loại chất lưỡng tính
– H2O, oxit và hiđroxit lưỡng tính như: ZnO, Zn(OH)2, Al2O3, Al(OH)3, Cr2O3, Cr(OH)3 ,…
– Aminoaxit, muối amoni của axit hữu cơ: R(COOH)x(NH2)y, RCOONH4 ,…
– Anion gốc axit ko mạnh vẫn còn khả năng tách H+ như: HCO3-, HS-, HSO3‑, H2PO4-, HPO42-,…
IV. MUỐI
1. Muối là gì?
• Muối là hợp chất, lúc tan trong nước điện li ra cation kim loại (hoặc cation ) và anion gốc axit.
– Dí dụ: (NH4)2SO4 → 2NH4+ + SO42-
– Muối mà anion gốc axit ko còn hiđro có khả năng điện li ra ion H+ (hiđro có tính axit)(*) được gọi là muối trung hoà.
– Dí dụ: NaCl, (NH4)2SO4, Na2CO3.
– Trường hợp anion gốc axit của muối vẫn còn hiđro có khả năng điện li ra ion H+, thì muối đấy được gọi là muối axit.
– Dí dụ: NaHCO3, NaH2PO4, NaHSO4.
– Bên cạnh ra có 1 số muối phức tạp thường gặp như muối kép : sentayho.com.vn ; sentayho.com.vn2.6H2O ;… phức chất: [Ag(NH3)2]Cl ; [Cu(NH3)4]SO4 ;…
2. Sự điện li của muối trong nước
– Gần như những muối (đề cập cả muối kép) lúc tan trong nước điện li hoàn toàn ra cation kim loại (hoặc cation ) và anion gốc axit (trừ 1 số muối như HgCl2, Hg(CN)2 ,… là những chất điện li yếu).
– Dí dụ: K2SO4 → 2K+ + SO42-
sentayho.com.vn → Na+ + Okay+ + 2Cl-
NaHSO3 → Na+ + HSO4-
– Trường hợp anion gốc axit còn chứa hiđro có tính axit, thì gốc này điện li ra H+.
– Dí dụ: HSO4- → H+ + SO42-
– Phức chất lúc tan trong nước điện li hoàn toàn ra ion phức (ion phức thuộc diện dấu móc vuông), tiếp tục ion phức điện li yếu ra những cấu tử thành phần.
– Dí dụ: [Ag(NH3)2]Cl → [Ag(NH3)2]+ + Cl-
[Ag(NH3)2]+ → Ag+ + 2NH3V. Bài tập vận dụng Axit, Bazơ, Muối và Hidroxit lưỡng tính
Bài 1 trang 10 sgk hóa 11: Phát biểu những định nghĩa axit, axit 1 nấc và nhiều nấc, bazơ, hiđroxit lưỡng tính, muối trung hoà, muối axit? Lấy những thí dụ minh hoạ và viết phương trình điện li của chúng.
* Lời giải bài 1 trang 10 sgk hóa 11:
• Axit: là những chất phân li trong nước ra ion H+, thí dụ:
HCl → H+ + Cl-
H2S ⇌ 2H+ + S2-
• Axit 1 nấc: là những axit chỉ phân li 1 nấc ra ion H+ thí dụ như HCl, HBr…
HCl → H+ + Cl-
• Axit nhiều nấc là những axit phân li nhiều lần ra H+, thí dụ:
H2S là axit 2 nấc H2S ⇔ H+ + HS-
HS- ⇌ H+ + S2-
H3PO4 là axit bố nấc H3PO4 ⇌ H+ + H2PO4-
H2PO4- ⇌ H+ + HPO42-
HPO42- ⇌ H+ + PO43-
• Bazơ là những chất lúc tan trong nước phân li ra ion OH-
Cha(OH)2 Ba2+ + 2OH-
• Hiđroxit lưỡng tính: là những chất lúc tan trong nước vừa có thể phân li như axit vừa có thể phân li như bazơ.
– Dí dụ: Zn(OH)2, Al(OH)3, Be(OH)2…
+ phân li kiểu bazơ: Al(OH)3 Al3+ + 3OH-
+ phân li kiểu axit: HAlO2 AlO2- + H+
(Lúc đấy: Al(OH)3 viết dưới dạng axit HAlO2.H2O)
• Muối trung hoà: là những muối mà phân tử ko còn khả năng phân li ra ion H+
– Dí dụ: NaCl, K2SO4, NaHPO3, CaCO3, Al(NO3)3 ,…
Al(NO3)3 → Al3+ + 3NO3-
• Muối axit: là muối mà trong phân tử vẫn còn hiđro có khả năng phân li ra ion H+
– Dí dụ: NaHSO4, NaHCO3, KH2PO4, K2HPO2 ,…
NaHSO4 → Na+ + HSO4-
– Gốc axit HSO4- lại phân li ra H+
HSO4- H+ + SO42-
Bài 2 trang 10 sgk hóa 11: Viết phương trình điện li của những chất sau:
a) Những axit yếu H2S; H2CO3
b) Bazơ mạnh: LiOH
c) Những muối: K2CO3, NaClO, NaHS
d) Hiđroxit lưỡng tính: Sn(OH)2
* Lời giải bài 2 trang 10 sgk hóa 11:
a) Những axit yếu H2S; H2CO3:
H2S H+ + HS-
HS- H+ + S2-
H2CO3 H+ + HCO3-
HCO3- H+ + CO32-
b) Bazơ mạnh LiOH
LiOH → Li+ + OH-
c) Những muối K2CO3, NaClO, NaHS
K2CO3 → 2K+ + CO32-
NaClO → Na+ + ClO-
NaHS → Na+ + HS-
HS- H+ + S2-
d) Hiđroxit lưỡng tính Sn(OH)2:
Sn(OH)2 Sn2+ + 2OH-
Hoặc H2SnO2 2H+ + SnO22-
Bài 3 trang 10 sgk hóa 11: Theo thuyết A-re-ni-ut, kết luận nào sau đây đúng?
A. 1 hợp chất trong thành phần phân tử có hiđro là 1 axit.
B. 1 hợp chất trong thành phần phân tử có nhóm OH là bazơ.
C. 1 hợp chất có khả năng phân li ra cation H+ trong nước là axit.
D. 1 bazơ ko nhất thiết nên có nhóm OH trong thành phần phân tử.
* Lời giải bài 3 trang 10 sgk hóa 11:
– Đáp án: C. 1 hợp chất có khả năngphân li ra cation H+ trong nước là axit.
A. Sai vì: axit là chất lúc tan trong nước phân li ra H+( định nghĩa theo thuyết A-re-ni-ut). Nhiều chất trong phân tử có Hidro nhưng nên axit như: H2O, NH3,…
B. Sai vì: những hidroxit lưỡng tính trong thành phần phân tử cũng có nhóm OH: Zn(OH)2, Al(OH)3,…
D. Sai vì: Bazơ là chất lúc tan trong nước phân li ra anion OH-, nên trong phân tử bazơ luôn có nhóm OH (định nghĩa theo thuyết A-rê-ni-ut).
Bài 4 trang 10 sgk hóa 11: Có dung dịch axit yếu CH3COOH 0,10M, ví dụ bỏ qua sự điện li của nước, thì đánh giá nào về nồng độ mol ion sau đây là đúng?
A. [H+ ] = 0,10M
B. [H+ ] < [CH3COO- ]
C. [H+ ] > [CH3COO- ]
D. [H+ ] < 0,10M
* Lời giải bài 4 trang 10 sgk hóa 11:
– Đáp án: D. [H+ ] < 0,10M
– Do CH3COOH là chất điện li yếu nên trong nước chỉ phân li 1 phần: CH3COOH H+ + CH3COO-
⇒ [H+] < [CH3COO-]= 0,1M
Bài 5 trang 10 sgk hóa 11: Đối sở hữu dung dịch axit mạnh HNO3 0,10M ví dụ bỏ qua sự điện li của nước, thì đánh giá nào về nồng độ mol ion sau đây là đúng?
A. [H+ ] = 0,10M
B. [H+ ] < [NO3- ]
C. [H+ ] < [NO3-]
D. [H+ ] < 0,10M
* Lời giải bài 5 trang 10 sgk hóa 11:
– Đáp án: A. [H+ ] = 0,10M
– Do HNO3 là chất điện li mạnh nên nó phân li hoàn toàn trong dung dịch:
HNO3 → H+ + NO3-
0,1 0,1 0,1 (M)
⇒ [H+ ] = [NO3- ] = 0,1M
Axit Bazơ Muối và Hidroxit lưỡng tính theo thuyết Arêniut và thuyết Bronsted được đăng trong chuyên phần giải hóa 11 biên soạn theo SGK Hóa học lớp 11 new nhất và Được chỉ dẫn biên soạn bởi những thầy cô giáo dạy Nhiều năm kinh nghiệm tư vấn, ví dụ thấy hay hãy chia sẻ và remark để nhiều bạn khác học tập cùng.
