Phân tách Bài ca ngắn đi trên bãi cát để thấy được lời tâm sự, băn khoăn của 1 trí thức có tư tưởng, có hoài bão lớn, ko cam chịu bó buộc trong những gò bó của chế độ phong kiến bất công, đồng thời cũng là báo hiệu cho sự thức tỉnh của 1 con người, 1 thế hệ.
Phân tách bài thơ Bài ca ngắn đi trên bãi cát gồm dàn ý chi tiết kèm theo 9 bài văn mẫu, giúp những em học sinh lớp 11 hiểu sâu sắc hơn về bài thơ. Đồng thời tích lũy thêm vốn từ để viết văn ngày 1 hay hơn.
Dàn ý phân tách Bài ca ngắn đi trên bãi cát
I. Mở bài:
– Những nét chính về tác giả Cao Bá Quát: 1 tác giả trung đại có cuộc đời bất hạnh nhưng hào hùng. Ông mang trong mình tới thơ văn sự độc đáo new mẻ theo hướng bám sát hiện thực.
– Giới thiệu Bài ca ngắn đi trên bãi cát: được sáng tác trên đường tác giả đi thi Hội. Bài thơ biểu lộ tâm tư của 1 sĩ tử trên đường danh lợi.
II. Thân bài:
1. 4 câu đầu
– Tiếng khóc cho cuộc đời dâu bể.
- “Bãi cát dài lại bãi cát dài”: Điệp từ gợi lên hình ảnh những bãi cát nối tiếp nhau tới vô tận. ⇒ Hình ảnh bãi cát dài mênh mông, nối tiếp nhau tượng trưng cho môi trường xã hội, con đường đời đầy chông gai, gian khổ, nhọc nhằn.
- “Đi 1 bước lùi 1 bước”: sự vất vả, khó nhọc của người đi đường, đây vừa là cảnh thực vừa là tượng trưng cho con đường công danh gập ghềnh của tác giả.
- “Mặt trời đã lặn chưa giới hạn được”: Mặt trời lặn mà vẫn còn đi, nước mắt rơi lã chã, tâm trạng đau khổ.
- “Lữ khách trên đường nước mắt rơi”: Cảnh tượng 1 người đi trong ko gian mù mịt, mênh mông, khó xác định được phương hướng.
⇒ Hình ảnh bãi cát dài mênh mông, nối tiếp nhau, hình ảnh con đường như bất tận, mờ mịt, tình cảnh của người đi đường khó khăn, bất lợi.
⇒ Nhà thơ nhìn thấy con đường danh lợi đáng buồn, đầy chông gai
2. 8 câu tiếp
– “Ko học …lội suối, giận khôn vơi!”: dùng điển tích, tác giả giận mình vì ko có khả năng như Hạ Hầu Ấn có thể nhắm mắt mà vẫn bước đều lúc leo suối, lội nước ⇒ oán giận con đường công danh.
– “Xưa nay… đường đời”: sự cám dỗ của mẫu bả công danh đối có người đời, danh lợi khiến cho con người “tất tả”.
⇒ sự chán ghét, khinh bỉ của Cao Bá Quát đối có danh lợi, ông ko muốn sa vào con đường đấy, nhưng vẫn chưa tìm ra hướng đi khác cho mình,
– “Đầu gió … tỉnh bao người”: chuyện mưu cầu danh lợi cũng hấp dẫn như thưởng thức rượu ngon, khiến say người, ít ai có thể hạn chế được sự cám dỗ. ⇒ ông nhận ra sự cám dỗ của danh lợi đối có con người.
– “Bãi cát dài…nhiều, đâu ít?”: Nhận ra sự cám dỗ công danh, nhà thơ như trách móc, giận dữ nhưng cũng chính đang tự động hỏi bản thân. Ông nhận ra tính chất vô nghĩa của lối khoa cử đương thời nhưng cũng vẫn đang bước trên con đường đấy ⇒ Tâm trạng băn khoăn, day dứt, bế tắc, bước trên con đường công danh thì mù mịt mà “đường ghê sợ” thì nhiều ko ít.
– “Khúc đường cùng”: nghĩa biểu tượng, đây là bài ca về con đường cùng của chính tác giả, về sự bế tắc, tuyệt vọng của mình trước cuộc đời.
3. Cha câu cuối
“Phía Bắc núi Bắc núi muôn trùngPhía Nam núi Nam sóng dào dạt”
+ Tả thực: khuôn cảnh gợi cảm giác ngột ngạt, bó buộc.
⇒ Thiên nhiên phía Bắc, phía Nam đều đẹp hùng vĩ nhưng cũng đầy khó khăn hiểm trở, đi mà chỉ thấy phía trước là núi là biển mênh mông mịt mờ.
+ Biểu tượng cho ý niệm: cuộc đời bế tắc, ngột ngạt.
⇒ Nghĩa ẩn dụ, tượng trưng: con đường đời đầy chông gai mà kẻ sĩ như Cao Bá Quát bắt buộc dấn thân để mưu cầu công danh.
– “Anh còn đứng khiến chi trên bãi cát”: tiếng kêu bi phẫn, bế tắc, tuyệt vọng.
⇒ Tư thế giới hạn lại nhìn 4 phía mà hỏi vọng lên trời cao, lại hỏi chính lòng mình biểu lộ khối mâu thuẫn lớn đang đè nặng trong tâm trí nhà thơ.
4. Nghệ thuật
– Dùng thơ cổ thể, hình ảnh có tính biểu tượng.
– Thủ pháp đối lập, sáng tạo trong dùng điển tích.
III. Kết bài:
– Khẳng định lại những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật.
– Khúc bi ca mang trong mình đậm tính nhân văn của 1 con người cô đơn, tuyệt vọng trên đường đời biểu lộ qua hình ảnh bãi cát dài, con đường cùng và hình ảnh người đi cùng.
Phân tách Bài ca ngắn đi trên bãi cát – Mẫu 1
Cao Bá Quát là người học rộng, tài cao, bản lĩnh, ông được người đời mệnh danh là Thánh Quát (Thần Siêu, Thánh Quát). Thơ văn của ông bộc lộ thái độ phê phán mạnh mẽ chế độ phong kiến trì trệ, bảo thủ, và mong muốn đổi new xã hội. Tác phẩm Bài ca ngắn đi trên bãi cát là 1 trong những sáng tác biểu lộ tâm trạng của ông trước thực trạng xã hội đương thời.
Bài ca ngắn đi trên bãi cát có thể được hình thành trong những lần Cao Bá Quát đi thi hội, bắt buộc đi qua những sa mạc đầy nắng gió, bởi vậy ông đã viết bài thơ này. Mượn hình ảnh những người đi trên bãi cát để hình dung con đường mưu cầu danh lợi đáng ghét mà ông buộc bắt buộc theo đuổi. Mở đầu bài thơ là hình ảnh những bãi cát dài nối tiếp nhau:
Bãi cát dài lại bãi cát dàiĐi 1 bước như lùi 1 bước
Từ “bãi cát” được lặp lại 2 lần, hài hòa có từ “lại” gợi ra trước mắt người đọc ko gian hoang vu, tít tắp ko có điểm giới hạn. Ko gian đấy rộng lớn, như nuốt chửng người bộ hành cô đơn giữa sa mạc. Bãi cát đấy bị bao quanh bởi “Bắc sơn chi bắc sơn vạn điệp/ Nam sơn chi nam cha vạn cấp” con đường ấy bị bao quanh bởi núi muôn trùng, sóng muôn đợt, ấy là con đường tù túng, ko lối thoát.
Hành trình càng trở nên khó khăn vất vả hơn lúc tiến 1 bước lại như lùi 1 bước. “Mặt trời đã lặn chưa giới hạn được” bởi hành trình ấy quá xa xôi, quá nhiều thử thách khiến cho cho người bộ hành ko dám giới hạn chân lấy 1 phút dù cả lúc mặt trời đã xuống núi, muôn loài đã vào trạng thái nghỉ ngơi. Trong hành trình đầy cực khổ, vất vả lại ko thể nhìn thấy đích tới, tất yếu tâm trạng của người bộ hành sẽ cảm thấy vô cùng mệt mỏi, bải hoải: Lữ khách trên đường nước mắt.
Hình ảnh người lữ khách trên đường tủi cực, chán nản cũng chính là hình ảnh của tác giả và những trí thức đương thời trước thực tế xã hội đầy nhiễu nhương, rối ren lúc bấy giờ. Bởi vậy mà con đường theo đuổi công danh, hoạn lộ cũng gặp nhiều trắc trở, khó khăn hơn. Để từ ấy Cao Bá Quát có những nhận thức về việc theo đuổi công danh:
Xưa nay, phường danh lợiTất tả trên đường đời.Đầu quán khá males thơm quán rượu,Người say vô số, tỉnh bao người?
Ông đồng nhất công danh có danh lợi, bí quyết đồng nhất như vậy cho thấy thái độ mỉa mai, coi thường theo ý kiến của 1 nhà nho chân chính. Công danh vốn là mẫu nợ mà người khiến trai bắt buộc trả đối có non sông, đất nước: “Đã khiến trai trên trong trời đất/ Bắt buộc có danh gì có núi sông”. Nhưng thực trạng xã hội đương thời nhiễu loạn, rối ren thì chí khiến trai ấy đâu có thời cơ để thực hành, mộng công danh của những người quân tử bị vùi lấp, phường danh lợi đua chen tất tả, thắng thế. Đây cũng chính là nỗi đau của biết bao thế hệ nho sĩ trong thời buổi đất nước loạn lạc.
Nhưng ko ít người bị khá males công danh khiến cho chếnh choáng, ko tỉnh táo, ko ý thức được những việc mình đang khiến. Câu hỏi tu từ “tỉnh bao người” vừa bộc lộ thái độ phê phán, vừa biểu lộ sự đau xót của người trí thức chân chính trước thực trạng đau lòng của xã hội đương thời. Qua 4 câu thơ Cao Bá Quát bộc lộ thái độ coi thường có những người theo đuổi con đường công danh vô nghĩa và bản thân những kẻ mê muội đang miệt mài ngày đêm đi trên con đường ấy.
Trước thực trạng ấy, Cao Bá Quát cũng băn khoăn lựa chọn: “Tính sao đây? Đường bằng mờ mịt/ Đường ghê sợ còn nhiều, đâu ít?”. Và để tiếp tục ông đã đưa ra lựa chọn dứt khoát:
Hãy nghe ta hát khúc “đường cùng”,Phía bắc núi Bắc muôn trùng,Phía nam núi Nam, sóng dào dạt.Anh đứng khiến chi lên bãi cát?
Tác giả 1 lần nữa nhận định về con đường công danh: con đường ấy đầy chông gai, nguy hiểm, đường phẳng thì mờ mịt, ko thấy lối, chỉ có bước đường ghê sợ chông gai thì nhiều. Đấy còn là con đường bế tắc, ko hello vọng “núi muôn trùng” “sóng muôn đợt” bủa vây lấy người nho sĩ. Bởi vậy “Anh còn đứng khiến chi trên bãi cát” là thái độ dứt khoát của tác giả từ bỏ theo đuổi con đường hoạn lộ công danh vô nghĩa.
Hình ảnh thơ giàu ý nghĩa biểu tượng, bãi cát vừa mang trong mình ý nghĩa tả thực vừa biểu tượng cho con đường công danh nhiều gian nan, đua tranh vô nghĩa. Nhịp điệu bài thơ thay thế đổi linh hoạt diễn tả những trắc trở lúc đi trên bãi cát và con đường công danh. Dùng nhiều câu hỏi tu từ biểu lộ sự thức tỉnh của người trí sĩ lúc nhận ra sự vô nghĩa của con đường công danh đương thời.
Bằng hình ảnh bãi cát giàu ý nghĩa biểu trưng, tác phẩm đã khắc họa rõ nét hình ảnh người trí thức đương thời vừa cô độc, bé bé, bi phẫn vừa kiên quyết lúc từ bỏ con đường công danh. Từ ấy bài thơ phản ánh thực trạng xã hội thối nát, đầy nguy hiểm có người trí thức tài hoa .
Phân tách Bài ca ngắn đi trên bãi cát – Mẫu 2
Cao Bá Quát (1808 — 1855) là nhà thơ lỗi lạc của nước ta trong thế kỉ 19. Ông để lại trên 1 nghìn bài thơ chữ Hán và chữ Nôm; bài phú “Tài tử đa cùng phú” và bài thơ chữ Hán “Sa hành đoản ca” được nhiều người ca ngợi.
“Sa hành đoản ca” nghĩa là bài ca ngắn đi trên bãi cát nói lên bi kịch của kẻ sĩ trên bước đường công danh.
Bãi cát dài và con đường cùng trong “Sa hành đoản ca” được miêu tả đầy ám ảnh. Bãi cát dài được nhắc đi nhắc lại 5 lần trong bài thơ. Con đường được nói tới là “đường cùng”: “Bước đường bằng phẳng thì mờ mịt, bước đường ghê sợ thì nhiều”.
Hình ảnh bãi cát dài và con đường cùng lại được miêu tả trong khoảnh khắc thời kì ngày tàn lúc “mặt trời lặn”. Con đường cùng ko chỉ “mờ mịt” và “ghê sợ” mà còn bị chặn lối, bị bủa vây:
“Phía bắc núi Bắc, núi muôn trùng,Phía nam núi Nam, sóng muôn đợt”.
Những hình ảnh đấy tượng trưng cho đường đời, con đường danh lợi nhiều gian nan, nguy hiểm.
Hình ảnh người đi đường trong bài thơ được khắc hoạ trải qua chi tiết chọn lọc. Bước đi thất thểu khó nhọc “Đi 1 bước như lùi 1 bước”. Nước mắt “lã chã rơi” vì tự động thương mình. Khách đi đường vừa khó nhọc đi trên bãi cát mờ mịt vừa suy ngẫm. Lúc thì ước ao được “phép ngủ kĩ” của ông tiên. Lúc thì nghĩ về “hạng người danh lợi” đang tất tả ngược xuôi; và cảm thấy “người tỉnh thường ít mà người say vô số!”. Lúc thì thầm, hát khúc “đường cùng”; để rồi tự động vấn lương tâm, tự động trách mình: “Anh còn đứng khiến chi trên bãi cát?”.
Qua hình ảnh người đi đường, nhà thơ giãi bày tâm sự bế tắc và chán ngán trên con đường công danh, con đường danh lợi. Tác giả tự động trách, tự động thương mình.
Nhân vật trữ tình trong”Sa hành đoản ca” lúc là “khách” (khách tử), lúc là “anh” (quân), lúc lại xưng là “ta” (ngã). Đấy là sự hoá thân giữa khách thể và chủ thể trữ tình, để vừa tạo nên sự phong phú, uyển chuyển về giọng điệu, vừa để bộc lộ tâm sự, nói lên những suy ngẫm về hạng người danh lợi và con đường danh lợi xưa nay. Giọng thơ trở nên tâm tình, thổ lộ siêu thấm thía. Những câu hỏi tu từ trong bài thơ tạo nên bao ám ảnh và suy ngẫm mang trong mình tính triết lí sâu sắc:
Bãi cát dài, bãi cát dài, biết tính sao đây?Anh còn đứng khiến chi trên bãi cát?
Bài “Sa hành đoản ca” cho ta thấy 1 phần nào con người và nhân bí quyết của Cao Bá Quát. Là 1 bậc tài danh nhưng sinh bất phùng thời, ko được trọng dụng, đã nếm trải nhiều cay đắng trên con đường công danh.
Cao Bá Quát muốn nhắn gửi hạng người danh lợi đang tất tả ngược xuôi bài học nhiều nước mắt mà ông đã trải qua và cảm nhận.
Phân tách Bài ca ngắn đi trên bãi cát – Mẫu 3
Cao Bá Quát tự động là Chu Thần, hiệu là Cúc Đường, Mẫn Hiên, người làng Phú Thị, huyện Gia Lâm, tỉnh Bắc Ninh (nay thuộc quận Lengthy Biên, Hà Nội). Là người nức tiếng học chuyên nghiệp, có tài văn thơ và viết chữ Hán siêu đẹp nên Cao Bá Quát được người đời tôn vinh là thánh (Thần Siêu, thánh Quát). Khí phách, bản lĩnh và hoài bão lớn lao của ông vượt khỏi phạm vi chật hẹp của chế độ phong kiến.
Cao Bá Quát sống trên giai đoạn nửa đầu thế kỉ XIX, lúc nhà Nguyễn đã tiêu diệt Tây Sơn, thiết lập 1 chính quyền phong kiến chuyên chế hà khắc, sưu cao thuế nặng, ko coi trọng tầng lớp trí thức Bắc Hà. Đây là thời kì có nhiều cuộc nổi dậy của nông dân;trong ấy có cuộc khởi nghĩa trên Sơn Tây mà Cao Bá Quát đã tham dự. Thơ văn của ông biểu lộ thái độ phê phán mạnh mẽ chế độ phong kiến trì trệ, bảo thủ và phản ánh nhu cầu đổi new của xã hội Việt Nam trước nguy cơ bị xâm lược do vậy lực thực dân phương Tây. Có người cho rằng hình tượng nhân vật Huấn Cao trong truyện ngắn Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân chính là bóng dáng của Cao Bá Quát.
Bài ca ngắn đi trên bãi cát được sáng tác sau những lần Cao Bá Quát vào kinh đô Huế thi hội. Hình ảnh những bãi cát trắng chạy dọc những tỉnh miền Trung khiến cho tác giả liên tưởng và hình dung ra con đường danh lợi nhọc nhằn đáng ghét mà ông buộc bắt buộc theo đuổi, cũng như sự ngột ngạt, bế tắc của xã hội đương thời. 1 giả định khác là bài thơ ra đời lúc Cao Bá Quát đã khiến quan cho triều đình nhà Nguyễn, khởi đầu cảm thấy thất vọng về lí tưởng mà mình theo đuổi bấy thời gian dài nay và lặng lẽ kiếm tìm 1 lí tưởng khác đúng đắn hơn.
Nội dung bài thơ phản ánh tình cảnh tù túng, ko lối thoát của tầng lớp trí thức trong thời kì khủng hoảng của chế độ phong kiến. Đồng thời biểu lộ niềm bi phẫn trước thực trạng xã hội, thái độ khinh bi phường danh lợi và khát khao của những kẻ sĩ chân chính muốn sống 1 cuộc sống thực sự có ý nghĩa.
Chủ đề bài thơ được tác giả biểu lộ qua cha hình ảnh: bãi cát dài, con đường đi trên bãi cát và người đi trên bãi cát.
Bài thơ vẽ ra trước mắt người đọc hình ảnh bãi cát dài mênh mông ko có điểm giới hạn, gợi ra 1 con đường bất tận, mờ mịt: Bãi cát lại bãi cát dài; … Bãi cát dài, bãi cát dài ơi. Hình ảnh bãi cát dài có ý nghĩa nghệ thuật độc đáo vì nó mang trong mình tính sáng tạo, ko vay mượn từ văn học Trung Quốc như nhiều hình tượng thơ khác mà được lấy từ hiện thực là những cồn cát trắng hoang vu, rợn ngợp mà tác giả đã từng vượt trải qua lần trên con đường vào kinh ứng thí. Dải đất miền Trung, đặc biệt là 2 tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị bề ngang siêu hẹp, phía Tây là dãy Trường Sơn, phía Đông là biển. Trước mắt người đi chỉ thấy cát, núi và sóng biển mà thôi.
Cùng có hình ảnh bãi cát dài là hình ảnh những con đường: Đường bằng mờ mịt, Đường ghê sợ, đường cùng. 2 câu thơ: Phía bắc núi Bắc, núi muôn trùng, Phía nam núi Nam, sóng dào dạt vừa là hình ảnh thực, vừa mang trong mình ý nghĩa tượng trưng cho đường đời đầy gian nan, thử thách.
Tác giả cảm nhận rằng con đường vượt bãi cát dài có những nét tương đồng có con đường công danh khoa cử nhọc nhằn, thất bại thì nhiều, thành công thì ít, nhưng đã lỡ bước vào nên ko biết tính sao đây?
Bản thân Cao Bá Quát đã nếm trải đủ mùi vị cay đắng của việc thi cử. Đi thi từ 5 13 tuổi (1822), tới lần thứ tư (1831) new đậu cử nhân, lại bị đánh tụt xuống tận chót bảng. Tiếp theo ông còn lận đận thêm cha lần thi Hội nữa mà vẫn ko đỗ. Ngay lúc bước chân lên con đường danh lợi gắn có lí tưởng của tầng lớp Nho sĩ trong xã hội phong kiến, nhà thơ đã nhận biết sự bế tắc và mâu thuẫn ko giải quyết nổi. Nên đi tiếp hay giới hạn lại ? Giới hạn lại cũng ko thể được. Còn đi tiếp thì ko biết sẽ dẫn tới đâu ?
Hình ảnh con người đi trên bãi cát dài thực bé bé và vất vả;
Đi 1 bước như lùi 1 bướcMặt trời đã lặn, chưa giới hạn đượcLữ khách trên đường nước mắt rơi
Người đi đường có nhiều loại, từng loại mang trong mình 1 tâm trạng khác nhau. Vô số kẻ say vì males thơm quán rượu thoảng từ đầu gió. Bắt buộc chăng khá males thơm tượng trưng cho sự lôi cuốn, dẫn dụ gớm ghê của công danh? Trước ma lực đấy, liệu mấy người còn giữ được sự tỉnh táo, sáng suốt?
Phân tách Bài ca ngắn đi trên bãi cát – Mẫu 4
Cao Bá Quát được ví như là ngôi sao sáng trên bầu trời văn học Việt Nam. Trên Cao Bá Quát ông ko chỉ là người nức tiếng học chuyên nghiệp mà ông lại có biệt tài viết chữ siêu đẹp nhưng lại là người luôn gặp những khó khăn trên con đường công danh. Và “Bài ca ngắn đi trên bãi cát” được biết tới là những tâm niệm, những suy tư về con đường công danh, về chính cuộc đời của mình.
Bài thơ đặc sắc này đã được viết lúc tác giả có dịp đi qua miền trung, bất chợt thấy ấy là những bãi cát đã nảy lên ý tưởng, biết bao nhiêu cảm xúc dâng trào khiến cho tác giả ko cầm lòng được. Và có mở đầu bài thơ ” Bài ca ngắn đi trên bãi cát là hình ảnh người đi như thực khó nhọc trên bãi cát ấy.
“Bãi cát lại bãi cát dàiĐi 1 bước như lùi 1 bước.”
Ta như thấy được những hình ảnh tả thực hành ra, ấy cũng như chính là hình ảnh về những bãi cát nối tiếp nhau, và nó nhu nối tiếp mà ko biết điểm kết thúc, cứ thế miên man. Từ “lại” như được tác giả dùng thực đắt và cũng như càng thêm sự vô tận của những bãi cát. Có lẽ rằng ta như cũng chỉ thấy 1 màu sắc cát trắng như vô tận mà thôi, có mẫu nắng có còn tạo ra nhiều viễn cảnh mà con người ta lại như có thể tưởng tượng ví dụ như đứng trong hoàn cảnh ấy. Và chính câu thơ thứ 2 lại càng khiến độc giả như chứng kiến những bước chân của chính mình trên bãi cát ấy vậy . Và chính có 1 biện pháp so sánh cũng như đã được tác giả dùng thực hợp lí trên đây, và ấy chính là “đi 1 bước như lùi 1 bước”, và cũng chính bãi cát ấy con người như nặng nhọc chứa công đi nhưng càng khó khăn càng mệt nhọc bấy nhiêu. Và rồi dù trời đã tối, nhưng dường lữ khách như cũng đã vẫn đi, nước mắt rơi chính là những nhọc nhằn chứ thể kiềm lại được. Có thể bảo rằng chính hình ảnh con người lúc ấy thực lẻ loi, cô đơn và cũng thực bé bé.
“Mặt trời đã lặn, chưa giới hạn đượcLữ khách trên đường nước mắt rơi”
Có thể nói bãi cát ấy hay chính con đường công danh dù mờ mịt nhưng dường như có siêu nhiều người vẫn bị cuốn vào ấy. Mọi như đã thực bất lực trước những điều mà mình ko thể chống cự lại được, và cho nên chính do vậy mà Cao Bá quát chỉ biết trách bản thân, hay hơn nữa chính ông đang lấy mẫu cớ để tâm trí thoải mái hơn.
“Ko học được tiên ông phép ngủ,Trèo non, lội suối, giận khôn vơi!Xưa nay, phường danh lợi,Tất tả trên đường đời.Đầu gió khá males thơm quán rượu,Người say vô số, tỉnh bao người ?”
Có lẽ lúc này đây thì nhà thơ chỉ tiếc rằng bản thân mình ko thể học được phép ngủ của tiên ông, và dường như ông cứ sống mà mặc kệ mọi danh lợi,sống 1 cuộc sống thanh cao, và cũng như đã bỏ qua mọi oán hận của thế gian. Dẫu biết con đường công danh là gian nan, dường như ấy chính là bắt buộc “tất tả” . Dường như bãi cát như ẩn dụ cho trên nơi phường danh lợi, thế nhưng ông 1 mực vẫn cứ dấn thân vào, càng đi vào, càng thấy hoang mang trong mình, ông cũng như đã ko biết lối ra cũng chẳng thể giới hạn lại. Và có thể thấy vất vả chính là vì chạy theo công danh,bắt buộc cố bước, nó như khá males,như cũng đã cuốn con người vào ấy, cho nên” người say vô số,tỉnh bao người?”. Nhà thơ như thực tỉnh táo, nhưng rồi tỉnh nhưng vẫn như chính có nỗi băn khoăn ko biết con đường này thì phân vân rằng có nên đi tiếp hay ko?
Bãi cát dài, bãi cát dài ơi!Tính sao đây ? Đường bằng mờ mịt,Đường ghê sợ còn nhiều, đâu ít ?Hãy nghe ta hát khúc “đường cùng”Phía bắc núi Bắc, núi muôn trùng,Phía nam núi Nam, sóng dào dạtAnh đứng khiến chi trên bãi cát ?”
Lữ khách lúc này đây như cũng chỉ biết nhìn về 4 bề, nhưng xung quanh người chỉ thấy sóng, thấy được cả núi, nhưng chưa có 1 con đường nào để người lữ khách có thể bước đi cả. Và rồi như dẫu biết ko có 1 lối đi ko 1 định hướng ràng nhưng khiến sao có thể bước tiếp, bước vững chãi trên 1 hướng đi mù mịt như vậy? Bãi cát đấy,như là 1 hình ảnh ẩn dụ nói về chính con đường mà bao người dấn thân vào đấy, nó như thực là mờ mịt thế,câu thơ cuối như dự đón 1 điều sẽ xảy ra. Và thông qua ấy chính là 1 sự chắc chắn chắn tác giả sẽ chọn cho mình 1 hướng đi riêng, chứ ông cũng sẽ ko mãi mãi như thế cũng ko có bí quyết giải quyết.
Bài thơ như đã mang trong mình 1 lời tâm sự, như chính là 1 nỗi băn khoăn của 1 trí thức có tư tưởng, có hoài bão lớn. Người đọc như cảm nhận biết rằng trên ông sẽ ko bao giờ cam chịu bó buộc của mẫu chế độ phong kiến bất công thời ông đang sống. Và dường như cũng đồng thời cũng là báo hiệu cho sự thức tỉnh của 1 con người, 1 thế hệ. Và “Bài ca ngắn đi trên bãi cát” như chính là 1 thành công của Cao Bá Quát đồng thời cũng chính là 1 bài thơ tiêu biểu biểu lộ tâm sự sâu kín của tác giả.
Phân tách Bài ca ngắn đi trên bãi cát – Mẫu 5
Nửa đầu thế kỉ XIX, trên Việt Nam, Cao Bá Quát được ca ngợi là con người đa tài: học chuyên nghiệp, thơ hay, chữ đẹp. Người ta ngợi ca ông: “ Văn như Siêu quát vô tiền hán”. Quả thực, thơ ca của ông mang trong mình đậm 1 phong bí quyết tư tưởng tự động do, phóng khoáng có bản lĩnh kiên cường trước cường quyền. “ Sa hành đoản ca” – “ Bài ca ngắn đi trên bãi cát” là 1 trong số những bài thơ biểu lộ siêu rõ tư tưởng phong bí quyết của nhà thơ.
“Sa hành đoản ca” được viết trong lúc đi thi Hội – lúc ông đang muốn đem nhân tài của mình ra để thi thố, thực hành chí hướng, hoài bão giúp đời cứu nước. Cũng có ý kiến cho rằng bài thơ được khiến trong thời kì tập sự trên bộ Lễ.
4 câu thơ đầu là hình ảnh bãi cát và người đi trên bãi cát:
“Trường sa phục trường sa, Nhất bộ nhất hồi khước. Nhật nhập hành vị dĩ, Khách tử lệ giao lạc.”
Bài thơ mở ra có ko gian và thời kì đặc biệt. Ko gian “ Trường sa phục trường sa” – “Bãi cát dài lại bãi cát dài”, mênh mông hoang vắng tới rợn ngợp. Thời kì về chiều, nắng tắt. Nắng tắt và gió khiến cho bãi cát mênh mông ko để lại vết đường mòn, khiến cho người đi đường dễ mất phương hướng. Trên nền ko gian thời kì ấy có người đi đường “ Đi 1 bước như lùi 1 bước”. Hình ảnh chân thực, giàu sức gợi tả. Phương pháp ngắt nhịp 2-3 liên tục như vẽ ra bước đi đầy, trúc trắc. Mặt trời sắp lặn mà 1 ngày vẫn chưa đi hết quãng đường dài. Câu thơ gợi tả hình ảnh bãi cát mênh mông, bất tận, nóng bỏng, trắng xoá tới nhức mắt. Đấy là hình ảnh thiên nhiên đẹp dữ dội, khắc nghiệt và cũng thể hiểu, bãi cát dài là con đường bắt buộc vượt qua để vào kinh thi Hương hay cũng chính là con đường công danh sự nghiệp mờ mịt phía trước. Người đi trên con đường đấy tuôn rơi những giọt lệ. Đấy là nước mắt của đau khổ, 1 cõi lòng đầy oán hận.
6 câu thơ tiếp theo là tâm sự của người đi đường:
“Quân bất học tiên gia mỹ thuỵ ông, Đăng sơn thiệp thuỷ oán hà cùng. Cổ lai danh lợi nhân, Bôn tẩu lộ đồ trung. Phong tiền tửu điếm hữu mỹ tửu, Tỉnh giả thường thiểu, tuý giả đồng.“
Tâm sự của kẻ đi trên bãi cát dài bật ra có lời tự động oán trách mình đầy chua chát “ Ko học được tiên ông phép ngủ”. Tác giả thấy giận mình vì ko có khả năng như người xưa – ko thể thờ ơ trước sự đời mà bắt buộc tự động mình hành xác theo đuổi đường công danh. Cao Bá Quát bất hòa sâu sắc có thực tế cát bụi mờ mịt nhưng dứt khoát từ chối kiểu tiên ngủ. Đấy là mẫu đáng nể trọng trong nhân bí quyết kẻ sĩ lạc loài cô đơn giữa cuộc đời bế tắc.
“Xưa nay hạng người danh lợi, Vẫn tất tả trên bên cạnh đường sá. Hễ quán rượu trên đầu gió có rượu ngon, Thì người tỉnh thường ít mà người say vô số!”
Đối lập hình ảnh người đi đường là hình ảnh hầu hết phường danh lợi. Vì công danh, danh lợi mà con người bắt buộc bôn tẩu. Từ chuyện danh lợi, người đọc nhận ra trăn trở của tác giả về chuyện công danh. Công danh tự động lúc nào bị biến tướng, có sức mê hoặc gớm ghê tới con người. Danh lợi bắt buộc chi cũng chỉ là thứ rượu ngon dễ cám dỗ lòng người.Nó khiến cho con người say sưa tranh giành, hưởng thụ mà quên đi trách nhiệm có cuộc đời. 2 câu thơ tác giả tạo ra nhiều đối lập giữa số đông kẻ hám lợi tầm thường có 1 người cô đơn, lạc loài, bơ vơ trên con đường cát bụi. Từ ấy ta nhận ra sự đối lập giữa tá giả và phường chạy theo danh lợi khẳng định nhân bí quyết tự động trọng của mình.
Trước những khó khăn trăn trở, người đi đường rơi vào bế tắc.
“ rường sa, trường sa nại cự hà”
Tác giả đặt ra câu hỏi nên đi tiếp hay giới hạn lại. Tâm trạng người đi đường đầy băn khoăn, day dứt và có phần bế tắc. Trong suy nghĩ người đi đường hiện lên những mâu thuẫn giữa khát vọng sống có hiện thực đen tối mờ mịt, khát vọng xông pha trên con đường tìm xuất sắc có cần an, hưởng lạc, mâu thuẫn ấy tạo nên những khó khăn trên con đường thực hành lí tưởng.Người đi đường nhận ra mình ko chỉ cô đọc trên đường đời mà đi trên đường cùng.
“Hãy nghe ta hát khúc “đường cùng”, Phía bắc núi Bắc núi muôn trùng, Phía nam núi Nam sóng muôn đợt. Anh còn đứng khiến chi trên bãi cát?”
Nhìn mọi phía đều thấy mênh mông bát ngát, đường cùng mất rồi. Tiếp tục đi trên con đường danh lợi, chắc chắn chắn ko bao giờ, quay trở về ẩn mình giữ trong sạch là điều ko thể và ko muốn. Người đi đường đành đứng chôn chân trên bãi cát. Câu hỏi chính mình “ Anh còn đứng khiến chi trên bãi cát?” diễn tả 1 khối mâu thuẫn lớn đè nặng tâm trí.Bài ca biểu lộ niềm thất vọng và bi phẫn của nhà thơ trước đường đời trắc trở, bế tắc và vô vọng, phản ánh cảm quan của Cao Bá Quát về thời đại đen tối của những người trí thức tài hoa trên con đường công danh cổ điển.
Phân tách Bài ca ngắn đi trên bãi cát – Mẫu 6
Cao Bá Quát là 1 trong những hào kiệt hiếm hoi trong xã hội phong kiến triều Nguyễn. Ông là 1 người có bản lĩnh, có cá tính mạnh mẽ, là 1 nhà thơ có nhân tài, được nhiều người ca ngợi. Thơ của ông hướng về xã hội phong kiến trì trệ có thái độ phê phán mạnh mẽ, phản ánh nhu cầu đổi new xã hội Việt Nam. Thế nhưng, ông sắp như ko thể cống hiến được nhân tài của mình bởi nhiều lần đi thi mà ko đỗ. Bài thơ “Bài ca ngắn đi trên bãi cát” của ông là 1 trong những sáng tác của ông viết về con đường danh lợi gập ghềnh mà ông chán ghét nhưng buộc bắt buộc theo đuổi và sự bế tắc của xã hội phong kiến đương thời.
Bài thơ “Bài ca ngắn đi trên bãi cát” của Cao Bá Quát được viết theo thể hành, là 1 thể thơ tự động do, tình chất phóng khoáng. Có lẽ chính vì thế mà nó đã bộc lộ hết được những suy tư, trăn trở của nhà thơ trước thời cuộc và chính cuộc đời của mình.
Mở ra trước mắt người đọc là hình ảnh của 1 bãi cát dài, trắng mênh mông, vô tận cùng hình ảnh người khách lữ hành đang lang thang vô định giữa miền cát vô tận đấy.
“Bãi cát dài lại bãi cát dàiĐi 1 bước như lùi 1 bướcMặt trời đã lặn, chưa giới hạn đượcLữ khách trên đường nước mắt rơi”
4 câu thơ đầu của bài thơ như là tiếng thở dài, tiếng khóc đầy nghẹn ngào của Cao Bá Quát trước cuộc đời đầy gian truân của mình. Mở ra trước mắt ông là hình ảnh chỉ mênh mông là cát ngút ngàn tầm mắt, ko có 1 phương hướng hay chỉ đường. Đây là hình ảnh chân thực trong những lần ông vượt qua những tỉnh miền Trung để lên kinh đô thi Hội, nó đã in đậm vào tâm trí ông. “Bãi cát” hay chính là môi trường xã hội, con đường mưu cầu danh lợi mà ông đang đi, khó khăn, vất vả, cứ đi miết mà ko tìm thấy đích tới. Câu thơ là 1 tiếng thở dài đầy ngao ngán “bãi cát lại bãi cát dài” của ông bởi đi bao thời gian dài cũng chỉ thấy là cát mà chẳng thấy 1 lối ra, 1 ốc đảo xanh tươi để giới hạn lại ngơi nghỉ. Những bước chân nặng nề trên cát, “đi 1 bước như lùi 1 bước” tức là người đi giống như là đang giậm chân tại chỗ, chẳng thể tiến lên thêm 1 bước nào.
2 câu thơ như lời ẩn dụ cho con đường danh lợi ông đang cố theo đuổi có đầy những khó khăn, trắc trở, lại mênh mông chẳng thấy hướng ra. Bao lần ông lên kinh thi Hội là bấy nhiêu lần tìm lại sự thất vọng, mệt mỏi, chán chường. Bãi cát kia là con đường công danh ông theo đuổi hay cũng chính là mẫu vòng luẩn quẩn của xã hội phong kiến triều Nguyễn đang bế tắc, quẩn quanh?
Vậy mà giữa mênh mông biển cát đấy, vẫn có 1 người lữ khách đang mải miết bước đi. Mặt trời đã về núi, vậy mà người lữ khách kia vẫn chưa giới hạn bước chân, vẫn đang tiếp tục tiến về phía trước. Thế nhưng, người khách đường dài kia không hề thấy vui vẻ, mà lại đau khổ khôn cùng “nước mắt rơi”. Dường như người lữ khách đang muốn nghỉ ngơi, muốn đi bỏ con đường đi mênh mông phía trước mà chẳng thể được.
“Mặt trời đã lặn, chưa giới hạn đượcLữ khách trên đường, nước mắt rơi”
Bắt buộc chăng đây chính là tâm trạng, hình ảnh của Cao Bá Quát trên con đường mưu cầu danh lợi của bản thân mình? Ông bước đi trên ấy có sự cô đơn, đau khổ, sự chán ghét, lạc lõng, vô phương hướng mà lại chẳng thể giới hạn chân, đi đi, tìm 1 hướng đi new. Ông mệt mỏi tới cùng cực trên con đường kiếm tìm công danh phù phiếm mà ông buộc lòng bắt buộc theo đuổi. Hình ảnh “bãi cát” dài nối tiếp nhau như là ẩn dụ cho con đường đời mù mịt, bất tận của chính tác giả “người lữ khách”. Người lữ khách đấy cứ mải miết đi, mải miết bước dù có mệt mỏi, đề cập cả lúc bóng tối đã bao trùm.
4 câu thơ đầu là lời thở dài đầy ngao ngán của nhà thơ trước con đường công danh mà ông đang bắt buộc theo đuổi. Trên con đường đấy, ông như người lữ khách giữa biển cát mênh mông, cô đơn, lạc lõng vô cùng. Ko chỉ cô đơn, mỏi mệt, lẫn trong ấy là tiếng khóc nghẹn ngào, đầy sự bế tắc của ông về cuộc đời bể dâu, về công danh, lợi lộc, muốn kiếm tìm hướng ra nhưng lại mịt mờ, chẳng rõ.
Ai oán là thế, nhưng người lữ khách Cao Bá Quát lại ko thể đi bỏ con đường mưu cầu danh lợi mà mình chán ghét được. Ông muốn được như Hạ Hầu Ấn, có thể vừa ngủ vừa đi, ko cần nghỉ ngơi mà vẫn bước đi đều đặn. Bởi con đường của ông có quá nhiều chông gai, quá nhiều “non”, nhiều “suối”, ông bắt buộc băng qua, thực mệt mỏi biết bao. Ông cũng muốn được như “tiên ông ngủ”, đi mà vẫn ngủ, chẳng cần nghỉ ngơi. Đây cũng là lời oán hận của Cao Bá Quát có cuộc đời, có xã hội bất công luôn bắt ông bắt buộc cố gắng hết mình mà vẫn mãi chẳng đạt tới danh lợi phù phiếm kia.
Chiêm nghiệm lại cuộc đời từ xưa tới nay, ông nhận ra rằng, con người chưa bao giờ bỏ được danh lợi xa hoa đấy. Con người luôn bắt buộc “tất tả”, vội vã, bon chen để đạt tới phần đích cuối cùng trên con đường danh lợi phù phiếm và chính ông cũng đang như vậy.
“Xưa nay phường danh lợiTất tả trên đường đời”.
Họ “tất tả”, ngược xuôi vì danh lợi cũng là điều đương nhiên thôi, bởi vì có ai cưỡng lại được công danh, lợi lộc được cơ chứ? Cũng như con người chẳng mấy ai có thể cưỡng được hương vị thơm của rượu ngon nơi “đầu gió” cả. Danh lợi như 1 chum rượu ngon, khiến cho bao người bắt buộc “say”, bắt buộc tìm tới. Có mấy ai tỉnh táo mà nhận ra sự phù phiếm của nó hay chăng?
Câu hỏi “tỉnh bao người” như là lời tự động hỏi chính bản thân mình của Cao Bá Quát. Liệu ông có bắt buộc là người “tỉnh” trong “quán rượu” ngon kia chăng? Hay ông cũng chỉ là 1 trong vô số những người đang say trong hương rượu nồng? Câu hỏi cũng như lời tự động thân bất lực của ông trước vòng xoáy danh lợi ông đang theo đuổi, bất lực trước cả thời cuộc, xã hội nữa.
Tới đây, người ta có thể nhận ra sự mệt mỏi, chán chường của ông trước cuộc đời như thế nào. Ông băn khoăn trước con đường mình chọn.
“Bãi cát dài, bãi cát dài ơi!Tính sao đây? Đường bằng mờ mịtĐường ghê sợ còn nhiều, đâu ít?”
Hình ảnh “bãi cát” lại 1 lần nữa được nhắc tới trong bài thơ. Vẫn là tiếng thở dài đầy ngao ngán trước cuộc đời, trước con đường mình chọn đang mờ mịt ko có lối ra. Ông tự động hỏi “tính sao đây?”, tính sao trước cuộc sống đầy chán chường, bế tắc này? Đường đi “bằng” phẳng thì “mờ mịt”, ko thấy hướng, còn những con đường gập ghềnh “ghê sợ” kia thì sao? Chúng cũng “đâu ít” gì? Cao Bá Quát tự động hỏi chính mình, ông “tính sao” trước thời cuộc này, trước sự bế tắc của xã hội này?
Lời thơ như lời trách móc, giận dữ chính bản thân mình lúc chính ông cũng đang lao đầu vào chính những cám dỗ đấy. Ông nhận ra mẫu vô nghĩa của những khoa thi cử đương thời, lúc mà người tài lại chẳng được trọng dụng, chẳng thể giúp đổi new cho 1 xã hội bảo thủ, trì trệ.
Và giờ đây, ông đứng giữa “bãi cát” mênh mông đấy, chứa lên khúc ca về sự tuyệt vọng, chán chường của bản thân mình. “Khúc đường cùng” hay chính là khúc ca cuối cùng của Thánh Quát, con người cả 1 đời bắt buộc theo đuổi con đường công danh mà mình chán ghét, ghê sợ?
Chán chường, tuyệt vọng là thế, tới cuối cùng, ông vẫn phân vân tự động hỏi có chính bản thân mình.
“Phía bắc núi Bắc, núi muôn trùngPhía nam trời Nam, sóng dào dạtAnh đứng khiến chi trên bãi cát?”.
Người lữ khách – Cao Bá Quát đứng giữa bãi cát mênh mông nhìn ra xung quanh 4 phía. Phía bắc là núi non trùng trùng điệp điệp, phía nam là sóng cao biển sâu, chẳng hướng nào có thể vượt qua được. 1 khuôn cảnh thiên nhiên đẹp hùng vĩ tới vậy nhưng lại nguy hiểm, trắc trở vô cùng. Người lữ khách chơi vơi giữa “bãi cát” mênh mông đấy chẳng thể tiến, chẳng thể lùi, chẳng biết nên đi về hướng nào. Bắt buộc chăng, Cao Bá Quát đang muốn hướng tới mẫu xã hội phong kiến tù túng, ngột ngạt trong bế tắc kia và mẫu con đường công danh ông theo đuổi cả đời cũng mãi mịt mờ, trắc trở như thế?
Câu cuối cùng của bài thơ là 1 câu hỏi, tác giả tự động hỏi chính bản thân mình:
“Anh đứng khiến chi trên bãi cát?”
Biết con đường đấy mịt mờ, đầy gồ ghề, lại bế tắc, chán ghét, vậy tại sao cả đời ông lại theo đuổi nó tới cùng? Câu hỏi đấy như là sự phân vân, bi phẫn tới tuyệt vọng của chính tác giả. Ông hiểu được sự bế tắc của xã hội, của con đường danh lợi ông theo đuổi, ông chán ghét nó tới cùng cực nhưng lại chẳng thể nào đi bỏ nó. Vậy rốt cuộc, ông đứng đây để khiến chi, để chờ đợi điều gì? 1 sự mâu thuẫn quá đỗi trong lòng của nhà thơ.
Bài thơ “Bài ca ngắn đi trên bãi cát” như là lợi tự động bạch đầy chán chường của Cao Bá Quát trước con đường danh lợi tầm thường mà ông buộc bắt buộc theo đuổi xen lẫn trong ấy là sự bất lực lúc ông khao khát được đổi new cuộc sống trong xã hội phong kiến triều Nguyễn bảo thủ, trì trệ, ngột ngạt, tù túng. Về nghệ thuật, bài thơ được viết theo thể hành, phóng khoáng, tự động do, có dùng những hình ảnh có tính biểu tượng lớn. Cao Bá Quát cũng dùng siêu tinh tế những điển tích, điển cố để khiến diễn giải ý thơ của mình. Nhịp thơ tùy thuộc} biến, nhanh chậm nhịp nhàng, đầy sáng tạo cũng là 1 phần góp lên thành công cho bài thơ lúc miêu tả những suy tư của nhân vật trữ tình trên con đường danh lợi đầy trắc trở.
Bài thơ đã giúp cho chúng ta hiểu được sự chán ghét của 1 người trí thức đầy nhân tài – Cao Bá Quát (Thánh Quát) có con đường mưu cầu danh lợi tầm thường trong 1 xã hội có những bế tắc, trì trệ, ko lối thoát. Đây có lẽ chính là nguyên nhân lớn nhất giải thích vì sao mà ông lại đứng lên khởi nghĩa chống lại triều đình nhà Nguyễn. Bởi ông luôn khao khát được đổi new cuộc đời của mình, đổi new xã hội, được cống hiến cho nước nhà, được phát triển thành 1 con người có ích cho Tổ quốc.
Phân tách Bài ca ngắn đi trên bãi cát – Mẫu 7
Cao Bá Quát là 1 trong những nhà thơ nức tiếng sống trong 1 xã hội coi trọng người Nam hơn người Bắc. Chính điều này đã gây nên nhiều điều bất bình xảy ra trong nhà Nguyễn. Ông là người có bản lĩnh, có cá tính trong cuộc sống thời đấy. Bài thơ “Bài ca ngắn đi trên bãi cát có thể được tác giả khiến trong lúc đi thi Hội, là thời điểm ông siêu muốn thi thố nhân tài, thực hành ý chí của mình. Nó biểu lộ sự chán ghét của 1 người trí thức đối có con đường danh lợi tầm thường đương thời và niềm khao khát thay thế đổi cuộc sống.
Bãi cát lại bãi cát dài,Đi 1 bước như lùi 1 bướcMặt trời đã lặn, chưa giới hạn được,Lữ khách trên đường nước mắt rơi.Ko học được tiên ông phép ngủ,Trèo non, lội suối, giận khôn vơi!Xưa nay, phường danh lợi,Tất tả trên đường đời.Đầu gió khá males thơm quán rượu,Người say vô số, tỉnh bao người?Bãi cát dài, bãi cát dài ơi!Tính sao đây? Đường bằng mờ mịt,Đường ghê sợ còn nhiều, đâu ít?Hãy nghe ta hát khúc “đường cùng”,Phía bắc núi Bắc, núi muôn trùng,Phía nam núi Nam, sóng dào dạt.Anh đứng khiến chi trên bãi cát?
New vào bài thơ ta thấy cụm từ “bãi cát” được lặp lại 2 lần: “Bãi cát lại bãi cát dài”. Bãi cát ớ đây là hình ảnh được tác giả tả thực gợi lên 1 ko gian khó khăn, dài thăm thẳm. Thông thường chúng ta đi trên cát siêu khó, ko giống như đi trên đường đất bình thường, chân bước tới cứ bị trượt về sau. Trên bãi cát đấy là 1 con đường rộng lớn, mờ mịt, siêu khó mà xác định phương hướng như đứng ớ bên này nhìn qua bên kia chân trời. Đấy ko chỉ là ruột con đường thực, mà là con đường hiểu theo nghĩa tượng trưng cho 1 con đường xa xôi, mờ mịt. Để tìm được chân lí, tìm được mẫu thực sự sự có ý nghĩa cho cuộc đời thì con người bắt buộc vượt trải qua khó khăn, gian khổ đầy thử thách.
Trên bãi cát đấy có hình ảnh 1 con người (tác giả), người đi trên bãi cát. 1 con người bé bé, lẻ loi, cô độc đi trên 1 bãi cát rộng, dài bao la, quanh quanh hình ảnh con người đấy. Bước chân của người đi cát siêu khó khăn, như giậm chân tại chỗ “Đi 1 bước như lùi 1 bước”. Ta thấy được nỗi chán nản, bất mãn của tác giả lúc thấy mình hành hạ thân xác để theo đuổi con đường công danh.
“Bãi cát lại bãi cát dài,Đi 1 bước như lùi 1 bướcMặt trời đã lặn, chưa giới hạn được,Lữ khách trên đường nước mắt rơi.”
Người đi trên bãi cát trên đây lòng ai oán vì con đường công danh của mình mãi chưa tới đích, ko đành lòng khiến 1 kẻ “ngủ quên” để có cớ mà đi bỏ đường di.
Ko học được tiên ông phép ngủ,Trèo non, lội suối, giận khôn vơi!Xưa nay, phường danh lợi,Mọi trên đường đời.Đầu gió khá males thơm quán rượu,Người say vô số, tỉnh bao người?
Tác giả còn nói tới sự cám dỗ của công danh đối có người đời. Nhận định mang trong mình tính khái quát về những kẻ ham danh lợi đều bắt buộc chạy ngược chạy xuôi, hình ảnh ấy được tác giả minh hoạ bằng những hình ảnh thực tế của cuộc sống là trên đâu có quán rượu ngon người nhậu đều đổ xô tới, có được máy ai tỉnh táo để thoát ra khỏi sự cám dỗ của rượu. Từ ấy tác giả cũng muốn liên tường tới người đọc vấn đề danh lợi cũng là 1 thứ rượu dễ khiến thay thế đổi lòng người. Ông khinh bỉ những phường danh lợi tầm thường kia, nhưng cũng nhận ra sự cô độc của mình. Bắt buộc chăng, con đường mà ông dấn thân vào, lí tưởng mà ông đeo đuổi, chỉ là điều vô ích, chẳng ai thèm để ý, để ý. Ông ko có người ủng hộ, đồng hành. Niềm xúc động đấy đã đưa tác giả trở về có hiện thực. Điều này chuẩn bị cho kết luận của ông ấy là cần bắt buộc thoát ra khỏi cơn say danh lợi vô nghĩa. Giả dụ đi tiếp thì siêu có thể ông cũng chỉ là 1 trong phường danh lợi mà ông từng khinh miệt, phê phán. Nhưng ví dụ giới hạn lại, ông cũng ko biết mình sẽ đi đâu. về đâu. Có cả 1 khối mâu thuẫn đang đè nặng lên tâm hồn của tác giả lúc này. Sự dằn vặt đấy là sự nuối tiếc vì đường đau khổ, mờ mịt nhưng lại quá đẹp đè, cao sang. Thôi thì đành đứng chôn chân trên bãi cát vậy.
Người đi trên cát bỗng nhiên giới hạn lại.Bãi cát dài, bãi cát dài ơi!Tính sao đây? Đường bằng mờ mịt,Đường ghê sợ còn nhiều, đâu ít?Hãy nghe ta hát khúc “đường cùng”,Phía bắc núi Bắc, núi muôn trùng,Phía nam núi Nam, sóng dào dạt.Anh đứng khiến chi trên bãi cát?
Nỗi băn khoăn choáng váng lấp đầy tâm hồn. Và lần trước tiên, người đã phân vân tự động hỏi, vậy là thế nào, có nên đi tiếp, hay từ bỏ nó “Tính sao đây? Đường bằng mờ mịt”. Giả dụ đi tiếp, cũng ko biết bắt buộc đi như thế nào. Bởi vì, “Đường bằng thì mờ mịt – Đường ghê sợ thì nhiều!” vì thế, có lẽ đã tới bước đường cùng? Nỗi bế tắc và tuyệt vọng phù trùm lên cả người đi, cả bãi cát dài. Người đi chỉ còn có thể chứa lên tiếng hát về con đường cùng của mình, về sự tuyệt vọng của mình.
Tóm lại bài thơ “Bài ca ngắn đi trên cát” được biểu lộ theo bí quyết đa chiều. Lúc thì được miêu tả như 1 khách thể, lúc thì lại như 1 người đối thoại. Thậm chí tác giả còn cho ẩn chủ thể. Phần đích là nhằm có những tâm trạng khác nhau, thái độ lúc đứng trước những hoàn cảnh khác nhau. Nó biểu lộ sự chán ghét của 1 người trí thức đối có con đường danh lợi và niềm khao khát thay thế đổi cuộc sống.
Phân tách bài thơ Bài ca ngắn đi trên bãi cát – Mẫu 8
Cao Bá Quát xưa nay nức tiếng vì thơ hay, chữ đẹp, càng nức tiếng hơn vì tư tưởng tự động do, phóng khoáng, bản lĩnh kiên cường trước cường quyền, vì lối sống thanh cao mạnh mẽ. Người đời thường ca ngợi ông: Văn như Siêu Quát vô tiền hán. 1 trong những tác phẩm hay nhất mà gửi gắm tư tưởng, ý chí của Cao Bá Quát ấy chính là bài Sa hành đoản ca.
Mở đầu bài thơ, mở ra hình ảnh ko gian mênh mông, hoang vắng tới rợn ngợp:
“Bãi cát dài, lại bãi cát dài ơiĐi 1 bước như lùi 1 bướcMặt trời đã lặn chưa giới hạn đượcLữ khách trên đường ngước mắt rơi.”
Người đi đường vất vả, trầy trật đi trên con đường cát cô đơn, mệt mỏi. Giữa thiên nhiên rộng lớn, hoang vu hình ảnh con người hiện lên bé bé, cô đơn, đầy mệt nhọc. Hình ảnh bãi cát dài đấy là biểu tượng cho con đường công danh, sự nghiệp mà chính ông và bao nho sĩ đương thời tất tả theo đuổi, nhưng ko bắt buộc ai cũng thành công và từng bước đi đều gặp sóng gió, cô đơn, khắc nghiệt: Lữ khách trên đường nước mắt rơi.
Sang tới những câu thơ tiếp theo, tác giả tiếp tục bộc lộ tâm sự u uất của mình:
“Ko học được tiên ông phép ngủTrèo non lội suối giận khôn vơi.”
Tác giả tự động cảm thấy giận mình vì ko có khả năng như người xưa, thờ ơ trước sự đời mà bắt buộc tự động mình hành hạ mình trên con đường hoạn lộ. Từ ấy, hé mở 1 tâm hồn thanh cao, có hoài bão, hùng tâm tráng chí, quyết ko để mình phát triển thành kẻ nhàn rỗi, hèn hạ.
“Xưa nay phường danh lợiTất tả trên đường đờiĐầu gió khá males say quán rượuKẻ say vô số tỉnh bao người.”
Từ chuyện danh lợi, tác giả nhận ra được rằng con đường mưu cầu công danh đã bị gắn liền có danh lợi, và lòng tham khiến mờ mắt, khiến say sưa vô số kẻ, đánh mất đi tâm hồn thanh khiết, cao đẹp của chính mình, bị bùa bả công danh khiến cho mê hoặc. Cũng chính vì lẽ ấy, người đi đường càng cảm thấy buồn, cô đơn hơn lúc ko có ai cùng mình đi trên con đường dài đầy mù mịt. Sự bế tắc trào ra dâng lên trong lòng thi sĩ khúc ca đường cùng đầy bi phẫn:
“Hãy nghe ta hát khúc đường cùngPhía Bắc núi Bắc núi muôn trùngPhía nam núi Nam sóng dào dạtAnh đứng khiến chi trên bãi cát.”
Khúc đường cùng, khúc cuồng ca bi phẫn tuyệt vọng. Thất vọng nhưng ko đẻ thói đời đê mạt, ấy là hình ảnh người đi đường trong khổ thơ kết. Câu hỏi cuối bài là câu hỏi đầy đau đớn, nhức nhối, hỏi chính lòng mình.
Bài ca biểu lộ niềm thất vọng, bi phẫn của nhà thơ trước đường đời trắc trở và bế tắc vô vọng, phản ánh cảm quan của CBQ về 1 thời đại đen tối lúc bấy giờ. Bằng bí quyết xây dựng hình tượng đặc sắc, ngôn ngữ hàm súc, giàu sức gợi, bài ca ngắn đi trên bãi cát thực sự đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.
Phân tách bài thơ Bài ca ngắn đi trên bãi cát – Mẫu 9
Cao Bá Quát là 1 nhà nho nức tiếng học chuyên nghiệp và viết chữ đẹp nhưng siêu lận đận về đường công danh. Sống trong cảnh chính quyền phong kiến hà khắc, chuyên chế, áp bức dân lành, ông cũng như những người khác thuộc tầng lớp trí thức, dù có tài nhưng cũng ko được coi trọng. Khí phách, bản lĩnh và hoài bão lớn lao của ông đã khiến cho ông trở nên chán ghét những phạm vi bó hẹp của chế độ phong kiến hủ bại.
Những tác phẩm của ông biểu lộ sự bất mãn đối có những bất công, ngang trái trong cuộc đời và đối có chế độ đương thời. “Bài ca ngắn đi trên bãi cát” là 1 tác phẩm được sáng tác sau khoản thời gian tác giả đi qua miền Trung, nhìn những bãi cát dài trắng chạy dài vô tận. Đấy là bãi cát – hay cũng chính như cuộc đời, như đường công danh mà những người trí thức lúc bấy giờ vẫn đang theo đuổi, nhọc nhằn, mờ mịt. Mở đầu bài thơ là hình ảnh người đi khó nhọc trên bãi cát:
“Bãi cát lại bãi cát dài,Đi 1 bước như lùi 1 bước.”
Những bãi cát dài cứ nối tiếp nhau ko bao giờ ngừng nghỉ, tựa như chẳng thấy điểm kết thúc. 4 bề đều là 1 màu sắc cát trắng, núi và biển. Chỉ thấy màu sắc nắng, màu sắc cát mà thôi. Trong khuôn cảnh vắng lặng đấy, có 1 người đang lê từng bước khó nhọc, “đi 1 bước như lùi 1 bước”. Giữa thiên nhiên mênh mông, giữa 4 bề cát trắng, con người thực bé bé, cô độc biết bao.
“Mặt trời đã lặn, chưa giới hạn đượcLữ khách trên đường nước mắt rơi”
Mặt trời đã lặn, nhưng khiến sao có thể giới hạn bước vì giữa biển cát, biết tìm đâu ra chỗ ngủ cho đêm nay. 1 con đường đi, cứ đi, đi mãi mà chẳng thể giới hạn lại, mà tiếp cũng chẳng biết bao giờ sẽ tới nơi. Hình ảnh con đường trên cát bất tận, hình ảnh người lữ khách bé bé bất lực giữa thiên nhiên, hay ấy chính là con đường công danh mà Cao Bá Quát, cũng như siêu nhiều những trí sĩ đương thời đang dấn thân vào.
1 con đường đầy gian nan, thử thách, cay đắng, mệt nhọc. Ngay chính nhà thơ, cũng siêu lận đận có con đường thi cử, công danh, siêu nhiều lần bị đánh tụt hạng, đánh trượt trong những khoa thi nhưng cũng chỉ biết chấp nhận. Bất lực, bế tắc, nhà thơ chỉ biết tự động oán:
“Ko học được tiên ông phép ngủ,Trèo non, lội suối, giận khôn vơi!Xưa nay, phường danh lợi,Tất tả trên đường đời.Đầu gió khá males thơm quán rượu,Người say vô số, tỉnh bao người ?”
Nhà thơ chỉ tiếc mình ko thể học được phép ngủ của tiên ông, cứ sống mà mặc kệ mọi danh lợi, mọi oán hận của thế gian. Mắt ko thấy thì tâm ko đau. Nhìn người, nhìn mình. Biết con đường công danh là gian nan, là bắt buộc “tất tả” trên nơi phường danh lợi, thế nhưng vẫn cứ dấn thân vào. Rồi càng đi vào, càng thấy hoang mang trong mình, ko biết lối ra cũng chẳng thể giới hạn lại. Vì công danh bắt buộc vất vả.
Vì công danh bắt buộc cố bước. Bởi công danh như khá males rượu, lôi cuốn, hấp dẫn người ta, như khá males trong gió từ quán rượu, cũng đủ khiến người ta say trong mê muội. Vô số người tìm tới} rượu, bị rượu hấp dẫn, rồi say trong ấy ko biết lối ra. Có biết bao người say, có được bao nhiêu người tỉnh táo để ko bị mẫu danh lợi mê hoặc? Nhà thơ tỉnh, nhưng rồi tỉnh có nỗi băn khoăn ko biết con đường này có nên đi tiếp hay ko? Người đi trên bãi cát đã quá cùng cực, chán ngán, tuyệt vọng:
Bãi cát dài, bãi cát dài ơi!Tính sao đây ? Đường bằng mờ mịt,Đường ghê sợ còn nhiều, đâu ít ?Hãy nghe ta hát khúc “đường cùng”Phía bắc núi Bắc, núi muôn trùng,Phía nam núi Nam, sóng dào dạtAnh đứng khiến chi trên bãi cát ?”
Người lữ khách loay hoay, cô độc, chỉ biết hỏi nơi bãi cát vô tri xem bắt buộc tính sao có con đường khó khăn này. Đường bằng thì mờ mịt, mà đường gập ghềnh ghê sợ thì cũng đâu bắt buộc ít. Đường công danh là thế, biết bao chông gai, cạm bẫy luôn rình rập. Khiến thế nào để được sống như mình muốn trên con đường đấy đây? 1 cảm giác tuyệt vọng, bất lực trào dâng trong lòng người khách độc hành, chỉ biết chứa lên khúc hát “đường cùng” để bày tỏ tâm trạng.
Nhìn 4 bề, chỉ thấy sóng, thấy núi, chưa có 1 con đường nào để người lữ khách có thể bước đi cả. Nhưng chẳng lẽ đứng mãi nơi cồn cát đấy? Anh còn đứng khiến gì trên bãi cát đấy. Hãy đi đi, băng qua núi, băng qua biển, có gian truân, có vất vả nhưng có lẽ sẽ ko còn mờ mịt như việc anh đi cứ hoài trên bãi cát kia. Câu hỏi cuối, như dự đón 1 hành động dứt khoát lựa chọn đi khỏi đường công danh, mà lựa chọn 1 con đường, 1 lí tưởng cho riêng mình.
Bài thơ là lời tâm sự, băn khoăn của 1 trí thức có tư tưởng, có hoài bão lớn, ko cam chịu bó buộc trong những gò bó của chế độ phong kiến bất công, đồng thời cũng là báo hiệu cho sự thức tỉnh của 1 con người, 1 thế hệ.
