Xét nghiệm sinh hóa máu là xét nghiệm thường được chỉ định trong chẩn đoán và theo dõi hiệu quả điều trị bệnh. Trong bài viết dưới đây, MEDLATEC sẽ phân phối 1 số thông tin và những xét nghiệm sinh hóa máu thường được thực hành.
14/11/2019 | Ý nghĩa xét nghiệm Ferritin – con đường tắt thăm dò sắt trong máu
1. Xét nghiệm sinh hóa máu là gì?
Xét nghiệm sinh hóa máu là 1 xét nghiệm y học phổ thông}, thường dùng trong chẩn đoán và theo dõi bệnh lý. Xét nghiệm sẽ đo nồng độ 1 số chất trong máu, từ ấy đánh giá chức năng của 1 số phòng ban cơ thể đặc biệt cho chỉ số sinh hóa ấy.
Xét nghiệm sinh hóa máu đơn giản, chi chi phí yêu thích nhưng có ý nghĩa quan yếu trong tìm ra sớm bệnh lý, điều trị và theo dõi điều trị bệnh. Những chỉ số xét nghiệm sinh hóa máu cơ bản bao gồm:
-
Ure máu.
-
Creatinin huyết thanh.
-
AST (SGOT), ALT (SGPT), GGT.
-
ALP.
-
Bilirubin.
-
Albumin.
-
Đường huyết (Glucose).
-
Mỡ máu.
-
Xét nghiệm ion đồ
-
Xét nghiệm acid Uric
Xét nghiệm sinh hóa máu phân tách nhiều chỉ số
2. Ý nghĩa những chỉ số xét nghiệm sinh hóa máu
a) Ure máu
Ure trong máu là siêu phẩm thoái hóa của protein, sẽ được lọc tại cầu thận để đào thải ra bên cạnh cơ thể qua đường nước tiểu. Do ấy, chỉ số xét nghiệm Ure máu sẽ có giá trị đánh giá chức năng thận cũng như theo dõi những bệnh lý thận.
Giá trị Ure máu bình thường: 2,5 – 7,5 mmol/l.
Ure máu sẽ nâng cao trong những bệnh lý như: Suy thận, sỏi thận, viêm cầu thận, viêm ống thận, sỏi niệu quản, mất nước do sốt cao, suy tim sung huyết, tiêu chảy,…
Ure máu giảm lúc chế độ ăn ít protein, suy suy giảm chức năng gian hoặc truyền nhiều dịch.
b) Creatinin huyết thanh
Creatinin huyết thanh là siêu phẩm đào thải của thoái hóa creatinin phosphate cơ, chúng sẽ được lọc hoàn toàn tại thận. Chỉ số này cũng được dùng để đánh giá chức năng thận.
Giá trị Creatinin huyết thanh bình thường: 62 – 120 mmol/l tại nam và 53 – 100 mmol/l tại nữ.
Creatinin huyết thanh nâng cao tại bệnh lý cường giáp, Gout, suy thận,… và giảm tại phụ nữ đang mang trong mình thai, người bị liệt, teo cơ, dùng thuốc chống động kinh,…
c) AST (SGOT), ALT (SGPT), GGT
Những chỉ số này có giá trị đánh giá những bệnh lý gan như: tổn thương nhu mô gan (viêm gan), viêm gan cấp, mạn tính,…Bên cạnh ra, những chỉ số xét nghiệm này cũng được dùng trong sàng lọc hay chẩn đoán những bệnh lý về cơ, tim…
Giá trị AST, ALT, GGT bình thường: < 50 U/L.
d) ALP
Chỉ số ALP (phosphatase kiềm) đặc biệt cho gan và xương.
Chỉ số ALP bình thường: <120 U/L.
ALP sẽ nâng cao tại những bệnh lý về xương và gan mật như: Tắc ống mật, ung thư tiền liệt tuyến, còi xương, nhuyễn xương, rối loạn chuyển hóa xương.
e) Bilirubin
Chỉ số Bilirubin gồm 3 trị số đặc biệt, gồm: Bilirubin toàn phần, Bilirubin gián tiếp và Bilirubin quản lý. Chỉ số này có giá trị chẩn đoán và theo dõi tình trạng vàng da do: viêm gan, tan huyết, tắc mật.
Chỉ số Bilirubin toàn phần bình thường: <21 umol/L.
Chỉ số Albumin giúp đánh giá hoạt động của gan
f) Albumin
Albumin là 1 loại protein được tổng hợp tại gan, chiếm khoảng 60% protein toàn phần có trong huyết thanh. Chỉ số Albumin có giá trị trong đánh giá chức năng gan, do protein này có chức năng tạo áp lực thẩm thấu, tải những chất chuyển hóa, acid béo tự động do, ion kim loại, hormone, thuốc, bilirubin,…
Chỉ số Albumin bình thường: 35 – 50 g/L.
g) Đường huyết (Glucose)
Chỉ số đường huyết Glucose trong máu thường hài hòa có xét nghiệm HbA1 – C để chẩn đoán và theo dõi điều trị tại bệnh nhân đái tháo đường, hạ đường huyết.
Chỉ số Glucose máu bình thường: 3,9 – 6,4 mmol/l và HbA1 – C từ 4 – 5,6%.
h) Mỡ máu
Chỉ số xét nghiệm mỡ máu bao gồm:
Ldl cholesterol toàn phần
Ldl cholesterol toàn phần giúp theo dõi và tìm ra những trường hợp: nâng cao huyết áp, rối loạn lipid máu, xơ vữa động ổ,… Có thể thực hành trong khám sức khỏe tại người trên 40 tuổi, người có bệnh tiểu đường, bệnh lý tim ổ, rối loạn chuyển hóa,…
Chỉ số Ldl cholesterol toàn phần bình thường: 3,9 – 5,2 mmol/L.
Ldl cholesterol trong máu nâng cao có trường hợp: đái tháo đường, xơ vữa động ổ, rối loạn lipid máu, vàng da tắc mật,… và giảm trong những bệnh: suy gan, cường giáp, suy dinh dưỡng,…
Lipid máu HDL-C
Xét nghiệm HDL-C giúp đánh giá tình trạng rối loạn lipid máu.
Chỉ số HDL-C bình thường: >0,9 mmol/L.
Nồng độ HDL-C giảm trong những bệnh lý: xơ vữa động ổ, béo phì hoặc người hút thuốc lá, lười vận động.
Tình trạng mỡ máu thường gặp tại người bị béo phì
LDL-C
Chỉ số LDL-C giúp đánh giá tình trạng nâng cao huyết áp, xơ vữa động ổ, rối loạn lipid máu, bệnh ổ vành,…
Chỉ số LDL-C bình thường: <3,4mmol/l
LDL-C nâng cao trong những bệnh lý: rối loạn lipid máu, xơ vữa động ổ, béo phì,… và giảm trong bệnh lý xơ gan, hoặc người suy kiệt, hấp thụ kém,…
Triglycerid
Chỉ số Triglycerid bình thường: 0,46 – 1,88 mmol/l.
Chỉ số này nâng cao trong trường hợp: Béo phì, đái tháo đường, xơ vữa động ổ, rối loạn lipid máu,… và giảm do suy kiệt, kém hấp thụ, sau khoản thời gian hoạt động thể lực mạnh.
i) Xét nghiệm ion đồ
Xét nghiệm đánh giá những chỉ số:
Na+
Nồng độ Na+ bình thường: 135 – 145 mEq/l.
Nồng độ này nâng cao trong trường hợp cường aldosteron, mất nước, dùng corticoid,… và giảm lúc bị ứ dịch do suy thận, suy tim, xơ gan hoặc xuất huyết, tiêu chảy, nôn ói, bỏng.
Okay+
Nồng độ Okay+ bình thường: 3,5 – 5 mEq/l.
Nồng độ này trong máu nâng cao cao có trường hợp suy thận hoặc dung thuốc ức chế males chuyển, thuốc lợi tiểu tiết kiệm kali,… và giảm lúc tiêu chảy – ói mửa,…
Cl-
Nồng độ Cl- bình thường: 98 – 106 mmol/l.
Nồng độ Cl-tăng trong trường hợp ăn mặn, suy thận cấp, toan chuyển hoá, hôn mê nâng cao áp lực thẩm thấu, shock phản vệ,… và giảm lúc nôn kéo dài (hẹp môn vị), tiêu chảy, mất nước cấp gây nhiễm kiềm chuyển hoá, ăn nhạt,…
Ca2+
Nồng độ Ca2+ bình thường: 1.1-1.35 mmol/L.
Ca2+ nâng cao lúc người bệnh nhiễm độc giáp, cường cận giáp, dùng nhiều vitamin D,… và giảm lúc bị nhược cận giáp, thiếu vitamin D,…
Chỉ số acid Uric giúp đánh giá bệnh thận
okay) Xét nghiệm acid Uric
Xét nghiệm acid Uric giúp chẩn đoán bệnh thận, Gout,…
Chỉ số acid Uric bình thường: 180 – 420 mmol/l có nam giới và 150 – 360 mmol/l tại nữ giới.
Chỉ số acid Uric nâng cao có những bệnh suy thận, vẩy nến, Gout và giảm lúc mắc bệnh Wilson, thương tổn tế bào gan,…
Xét nghiệm sinh hóa máu là xét nghiệm phức tạp, gồm nhiều quá trình và phân tách trên nhiều chỉ số khác nhau. Do ấy, đây là xét nghiệm có giá trị chẩn đoán cao, thường được chỉ định để đánh giá sức khỏe, chẩn đoán và theo dõi bệnh. Để kết quả xét nghiệm chính xác, bạn nên thực hành tại những bệnh viện uy tín, máy móc tiên tiến và chưng sỹ có tay nghề chuyên môn cao.
